Afgelast: de marathon van Amsterdam van 1939
Vanwege corona gaat de Marathon van Amsterdam van 2020 niet door. Het is niet de eerste keer dat deze loop wordt afgelast, want in 1939 gebeurde dat ook al eens. Dit artikel lees je gratis, maar een donatie stellen we op prijs – onderaan deze pagina.
De TCS Marathon van Amsterdam gaat terug tot 1975. In dat jaar was de eerste editie vanwege het 700-jarige bestaan van Amsterdam. Precies 45 jaar later is het één van de grootste hardloopevenementen van het land. Vóór 1975 werden er in Amsterdam echter al meer marathons gelopen, voor het eerst in 1916. Start en finish waren toen in het Nederlandsch Sportpark, de voorganger van het Olympisch Stadion.
In de jaren 20 hadden alle Amsterdamse marathons met de Olympische Spelen te maken. De editie van 1920 was de selectie voor de Spelen in Antwerpen. Vier jaar later streden vijf atleten om naar Parijs te gaan, maar deze marathon van Utrecht naar Amsterdam was een organisatorische bende. In 1927 organiseerde de Amsterdamsche Veld-Athletiek Club een marathon als voorbereiding op de Spelen een jaar later in de eigen stad.
De beroemdste marathon van Amsterdam was die van 1928 als onderdeel van de Olympische Spelen. Vanuit 23 verschillende landen waren er 69 deelnemers, waarbij de Algerijn Boughera El Ouafi, overigens lopend met een Frans paspoort, de snelste was. De Nederlanders presteerden matig met Henri Landheer als beste op de dertigste plaats.
In de jaren 30 waren er opvallend veel marathons in Amsterdam, georganiseerd door het uiterst populaire tijdschrift Het Leven. Start en finish vonden altijd plaats in het Olympisch Stadion – met 1931 als uitzondering.
Selectiewedstrijd
Ook in aanloop naar de Olympische Spelen van 1940 in Helsinki werd de selectiewedstrijd in Amsterdam gehouden, op 1 oktober 1939. Alleen al vanuit Friesland gingen vijf atleten hiervoor in training, lid van B.A.V. Frisia uit Leeuwarden. ‘Naar onze meening is het de eerste keer dat Friesche athleten hieraan zullen deelnemen,’ aldus Leeuwarder Nieuwsblad.
Het was tevergeefs, want op 22 september 1939 volgde de afgelasting, ‘gezien de minder gunstige tijdsomstandigheden’, zo voegde de Haagsche Courant hieraan toe. Dat was nogal een understatement, want hiermee werd het begin van de Tweede Wereldoorlog bedoeld, eerder die maand. Die had weliswaar nog geen Nederlands grondgebied bereikt, maar vanwege de mobilisatie waren veel mannen al onder de wapenen geroepen.
In plaats van sport in het Olympisch Stadion was er daarom een militaire inspectie van koningin Wilhelmina – een dag voor de afgelaste marathon. Het Algemeen Handelsblad schreef hierover: ‘Voor een goede opstelling voor de inspectie in het ruime stadion, waarbij met uitzondering van het voetbalveld van het geheele terrein gebruik was gemaakt, waren de verschillende groepen reeds aangetreden, lang voor de komst van H. M. de Koningin.’
Geen marathon dus, maar oorlog.
In 1975 deden er 300 mensen mee aan de eerste Marathon van Amsterdam
