De negentigste geboortedag van Puck van Duyne-Brouwer, slachtoffer van de olympische boycot van 1956

Op 29 oktober 1930 was de geboorte van de atlete Puck van Duyne – Brouwer. In 1952 won ze olympisch zilver in Helsinki. Vier jaar later mocht ze niet meedoen vanwege een Nederlandse boycot.

In de zomer van 2004 bracht ik een bezoek aan Puck van Duyne – Brouwer. Het was een lange reis en daarom kreeg ik voor de terugreis een banaan mee.

Haar sportieve loopbaan heeft precies acht jaar geduurd. In 1948 zag ze in de bioscoop hoe Fanny Blankers-Koen vier keer goud won in Londen en besloot meteen lid te worden van een atletiekvereniging. Vier jaar later was ze erbij in Helsinki, waar ze haar kamer deelde met – nota bene – Blankers-Koen. Zo zag ze met eigen ogen dat de viervoudig kampioene van 1948 voortijdig af moest haken vanwege een steenpuist. “Op een heel vervelende plek”, zei Van Duyne – Brouwer. “Laat ik het zo zeggen: je kon er niet mee fietsen.”

Zilver

Van Duyne – Brouwer won zelf een zilveren medaille, wat voor haar een stimulans was om door te gaan met haar sport tot 1956. In Melbourne wilde ze een gouden plak en daarna stoppen om een gezin te stichten. “Fanny kon een gezin combineren met haar sport. Ik niet, want ik kan niet in twee dingen tegelijk heel goed zijn.” Deze ambitie liep helaas uit op een drama.

Boycot

In 1956 later zat de atlete al in Australië toen het Nederlands Olympisch Comité volkomen onverwacht een boycot afkondigde tegen deelname aan deze Olympische Spelen. Hongarije was zojuist op gruwelijke wijze binnengevallen door de Sovjet-Unie en uit protest daartegen bleef Nederland weg. De sporters die al in Australië waren, moesten onmiddellijk het land verlaten. Als ze dat niet deden, zouden ze in Nederland worden uitgesloten van wedstrijden. Van Duyne – Brouwer had geen keus en verliet verbitterd de sportwereld. “Ik ben ook geen trainer meer geworden of elders in de atletiek gebleven.”

De teleurstelling was enorm, zei ze in 2004 nog steeds. “We konden het niet geloven toen we van het nieuws hoorden.” Geen enkele sportofficial had vooraf de moeite genomen om de atleten in te lichten. Na afloop stond er niemand klaar voor opvang en verdere uitleg. “We zijn aan ons lot overgelaten. Jammer, want ik had goud kunnen winnen daar. Ik zal het nooit weten natuurlijk, maar je weet het niet.”

Als kleine troost boekte ze een vakantie geboekt in de Verenigde Staten. Zo was ze alsnog drie maanden van huis. Bij thuiskomst lagen er allemaal anonieme scheldbrieven, waarin ze werd beschuldigd van communistische sympathieën – alleen maar omdat ze mee wilde doen aan de Olympische Spelen. “Ach ja, zonder afzender,” schamperde ze. “Wat weten die mensen ervan? Ik heb me er niets van aangetrokken.”

Na haar sportieve loopbaan werd ze inderdaad moeder. “Ik heb twee gouden zoons,” zei ze in 2004, “en dat is me heel veel waard.” Van Duyne – Brouwer is in 2006 overleden.