Protesten tegen het standbeeld van Fanny Blankers-Koen
Op 26 april 1918 werd Fanny Blankers-Koen geboren. Zij was de eerste Nederlandse sporter met een standbeeld, door veel mensen omschreven als sportverdwazing. Een groep christelijke studenten kwam zelfs in actie.
Foto Wikifrits via Wikicommons
In de Zwitserse stad St. Moritz staat een gedenksteen ter ere van bobsleeër Jules Bylandt uit Amerongen met een tekst in zowel het Duits als het Engels. In 1907 verongelukte deze sportman tijdens een recordpoging, waarna vrienden voor hem een herinneringsfontein maakten. Het zou wel eens de oudste gedenkplaat voor een Nederlandse sporter kunnen zijn, maar in ons land is er niemand die hiervan weet.
De eeuw van de sportverdwazing
Als er toch iets van dit nieuws over die gedenkplaat vanuit Zwitserland was overgewaaid naar Nederland, was er vast kritiek gekomen op deze sportverdwazing. Alles wat in ons land met sport te maken had, werd namelijk in het algemeen beschouwd als sportverdwazing – een begrip dat in 1920 voor de eerste keer opdook in een krant en daar tot diep in jaren tachtig niet meer was weg te slaan. Een supportersvereniging voor een voetbalclub? Sportverdwazing! Rugnummers voor voetballers om het de toeschouwers in het stadion wat makkelijker te maken? Sportverdwazing! Sport op zondag en/of voor vrouwen? Sportverdwazing!
In deze eeuw van de sportverdwazing richtte de toorn zich in 1953 op het idee om een standbeeld van Fanny Blankers-Koen te maken in Rotterdam, op dat moment nog in leven. “Dat heeft duidelijk te maken met verafgoding en waar moet dat heen?,” aldus een brievenschrijver in Het Vrije Volk. “Naar een stad voor voetballers, fietsers, hardlopers, enz?” In een andere brief dook die sportverdwazing weer op, net als elders in het land tussen Leeuwarden en Maastricht.
Drie jaar later werd het beeld toch onthuld bij de ingang van diergaarde Blijdorp. Een groep christelijke studenten lichamelijke opvoeding kwam daarop in actie met een kranslegging bij het nieuwe beeld met de mededeling dat deze actie ‘gezien mag worden als een huldiging van allen, die zich verzetten tegen de moderne sportverdwazing’.
Fanny Blankers-Koen Stad
Het beeld van Blankers-Koen staat er nog steeds en heeft zo de atlete zelf overleefd. In die tijd is onze maatschappij compleet anders gaan denken over sport en is een begrip als ‘sportverdwazing’ nagenoeg verdwenen uit onze spreektaal. Het wemelt daarom inmiddels van de standbeelden voor sporters. Volgens de laatste telling van The Sporting Statues Project zijn er in ons land inmiddels ruim dertig standbeelden van voetballers, waarvan méér dan 25 in de afgelopen twintig jaar.
Inmiddels zijn er ook al voldoende straten in Nederland vernoemd naar Blankers-Koen om er bijna een hele wijk mee te vullen, zoals in Amsterdam, Amstelveen, Haarlem, Hoofddorp, Utrecht, Weesp en Zutphen. En dan zijn er ook nog eens de Fanny Blankers-Koen Games in het Fanny Blankers-Koen Stadion. Het enige wat we nog missen is een complete plaats, die naar haar naar is vernoemd.
