Tienkamper Eef Kamerbeek mocht niet naar de Olympische Spelen van 1956

Op 17 maart 1934 werd atleet Eef Kamerbeek geboren in Eindhoven. Zijn sportieve hoogtepunt had op de Olympische Spelen van 1956 moeten zijn, maar op het allerlaatste moment werd hij naar huis gestuurd vanwege een politiek conflict.

Eef Kamerbeek groeide op in een sportieve omgeving, want vader Henk deed in 1924 en 1928 al mee aan het kogelslingeren op de Olympische Spelen. Eef werd tienkamper, veruit de beste van zijn tijd in ons land. Op dit filmpje uit 1961 zie je hoe niemand ook maar in zijn buurt kon komen.

Melbourne 1956

Als tienkamer was Eef Kamerbeek gereed voor de Olympische Spelen van 1956 in Melbourne, Australië. Hij zat er zelfs al, samen met Puck van Duyne, Henk Visser en Dini Hobers, nog vóór de rest van de Nederlandse olympische ploeg zou arriveren.

Die Zomerspelen begonnen pas op 22 november, omdat ze plaatsvonden in Australië. Zo kon het gebeuren dat de inval van de Sovjet-Unie in Hongarije op 4 november 1956 een directie invloed had op dit sportevenement. Deze bloedige gebeurtenis had namelijk een enorme impact op Nederland, dat zich gevoelsmatig solidair voelde met Hongarije. Kamerbeek had niet door dat in zijn land de stemming in een paar dagen compleet was veranderd.

Het was daarom een volkomen verrassing dat het Nederlands Olympisch Comité opeens besloot om weg te blijven van die Spelen, uit protest tegen die Russen. Een echte boycot dus, net zoals nu de discussie over het WK voetbal in Qatar. De sporters wisten alleen nergens van en lazen in de meeste gevallen het slechte nieuws in de krant. Het NOC had namelijk niet de moeite genomen om zelf even de olympiërs in te lichten.

Zo ontvingen Kamerbeek, Van Duyne, Visser en Hobers in Melbourne een telegram van het NOC. ‘Verlaat allen Olympisch Dorp. Zoek elders onderdak. Draag burgerkleding. Sorry. Sterkte.’ In precies elf woorden spatte hun olympische droom uiteen.

Eef Kamerbeek in 1964. Foto Harry Pot via het Nationaal Archief

Vliegtuig

Het was de Nederlandse sporters in Australië zelfs niet toegestaan om als toeschouwer plaats te nemen op de tribunes. Volkomen gedesillusioneerd keerde het viertal daarom weer naar huis, waarna deze sporters ook nog eens onaangenaam werden ontvangen. ‘Ik en velen met mij schamen zich om jou tot de landgenoten te moeten rekenen,’ aldus een anonieme brievenschrijver aan Van Duyne. ‘Op de plaats waar je hart moet zitten, rust een ijskoude steen.’ Wat het sportieve hoogtepunt van hun leven had moeten zijn, liep uit op een deceptie.

Kamerbeek deed vier jaar later wel mee aan de Olympische Spelen in Rome, maar de wonden van 1956 zijn nooit meer geheeld, zo constateerde Marjolein te Winkel in 2008 in haar boek De verloren Spelen. Dat bleek ook al in 2006 tijdens een reünie in het Olympisch Stadion van de sporters die in 1956 niet konden gaan. Erica Terpstra bood daar na een halve eeuw namens NOC*NSF met terugwerkende kracht haar excuses aan, maar zelfs dat was voor deze twee sporters onvoldoende om te komen opdagen.

Kamerbeek is in 2008 overleden.