Vlak voor de Olympische Spelen van 1948 verbrak de Nederlandse estafetteploeg in Rijkswijk nog even een wereldrecord
Op de Olympische Spelen van 1948 in Londen won de Nederlandse estafetteploeg een gouden medaille. Hun laatste training was in Rijswijk, waar een wereldrecord werd verbroken. Daar is heel bijzonder filmbeeld van.
Xenia Stad-de Jong, Nellie Witziers-Timmer, Gerda van de Kade-Koudijs en Fanny Blankers-Koen in Rijswijk. Foto Ben Merk via het Nationaal Archief
Op 24 en 25 juli 1948 waren er atletiekwedstrijden in Rijswijk als voorbereiding op de Olympische Spelen in Londen. Naast Fanny Blankers-Koen deden hieraan de andere leden van het damesestafetteteam mee, net als de nationale herenestafetteploeg. Het was het laatste publieke optreden in Nederland van Blankers-Koen voordat de Spelen begonnen, want op 28 juli reisde ze naar Londen.
De vrouwelijke atleten Gré de Jong, Nellie Witziers-Timmer, Gerda van de Kade – Koudijs, Xenia Stad – De Jong en Fanny Blankers-Koen toonden in Rijswijk hoe goed zij in vorm waren voor de naderende Spelen. Naast een nationaal record op de 4×100 meter liepen zij ook een wereldrecord 4 x 100 yards, hoewel de baan niet eens in optimale conditie was. ‘De flitsende Fanny’, schreef Het Dagblad voor Amersfoort in zijn verslag. ‘Even een morele steek vlak voor het grote gebeuren aan de overkant van het Kanaal…’
Veri-Vision
Deze wedstrijden werden gefilmd door F.H. Reijnders, die werkte met een speciale camera met dieptewerking – wat we nu 3d-filmbeelden noemen. Deze techniek was toen al wel bekend, maar nog niet zonder hinderlijke ruimtevervormingen. Reijnders was al in de jaren 20 begonnen met onderzoek naar dit zogenaamde ‘diepte-zien’ en had zo veel ervaring opgedaan.
In de jaren 30 ontwikkelde hij zijn eerste 3d-films om na de oorlog een samenwerking aan te gaan met patentdeskundige ir. F.A. Weber. Ze hoopten een internationale markt aan te boren met verbeterde camera-apparatuur, die ze Veri-Vision noemen.
Van juni tot september 1948 maakten Reijnders en Weber verschillende demonstratiefilms, waaronder de atletiekwedstrijden van Blankers-Koen. Ook maakten ze opnames van koningin Juliana, de Gouden Koets en militaire oefeningen, hieronder te zien.
Alhoewel deze films een internationaal succes waren, werden ze daarna vergeten omdat Reijnders en Weber slaande ruzie kregen en na een jarenlang juridisch gevecht uiteen gingen. Precies in die jaren verslapte de belangstelling voor 3d-films wereldwijd, waarmee het project een stille dood stierf.
Zo verdwenen ook deze bijzondere filmbeelden uit het collectieve geheugen, nota bene de laatste opnames van Blankers-Koen voordat ze een wereldster werd.
