Het juryrapport van ‘Johan Cruijff’ van Auke Kok
‘Johan Cruijff is de meest beschreven Nederlandse sporter,’ aldus de jury van de Nico Scheepmaker Beker. ‘Over hem bestaan zelfs boeken in het Russisch en het Duits.’
Zijn unieke, eigengereide karakter en de ongelooflijk succesvolle voetballoopbaan van Johan Cruijff zijn natuurlijk dankbaar materiaal voor elke schrijver. Je moet van zeer goeden huize komen om aan al dat geschrijf nog iets zinnigs toe te voegen. Auke Kok is daar met vlag en wimpel in geslaagd. Hij heeft allerlei nieuwe anekdotes en feitjes boven water gehaald; zoals het versje dat een jonge Johan schreef voor het poëziealbum van een vriendinnetje van de lagere school.
Auke Kok plaatst de gebeurtenissen in het leven van Cruijff bovendien mooi in de context van zijn tijd. Hij heeft de publieke opinie, voetbalanalyses, psychologische inzichten en persoonlijke spanningen tussen karakters zodanig in het verhaal verwerkt dat je er op elk moment middenin zit: in dat krappe huisje in Betondorp, in die stinkende kleedkamer, in die koude bestuurskamer, op dat afgelegen trainingskamp, in die dampende discotheek waar hij Danny ontmoet, in al die wedstrijden waarvan we de uitslag allang weten. We krijgen een mooi en totaal beeld van hoe de krachtige en zwakke aspecten van zijn persoonlijkheid zich ontwikkelden, hoe hij weigert een speelbal van de belangen van anderen te worden en zijn eigen fouten blijft maken.
Auke Kok bewondert Cruijff, maar heeft ook aandacht voor zijn minder mooie eigenschappen. Johan Cruijff was op de penning én filantroop, zenuwpees én zelfverzekerd, een weergaloze en succesvolle voetballer en trainer, maar nooit wereldkampioen.
Op elke pagina voel je de brille van Auke Kok. Hij heeft het verhaal van ‘nummer 14’ wervelend op papier gezet. Nergens voel je het bijna obsessief uitgevoerde journalistieke handwerk dat in dit boek moet zitten. De definitieve biografie bestaat uiteraard niet, daarvoor heeft iedere tijd weer een andere kijk op een persoon. Dit is dus niet de definitieve biografie van Cruijff, maar wel een hele goede.
