EncyclopedieWielrengeschiedenis

Algemene wielrengeschiedenis

Uitvinding van het rijwiel De uitvinding van het rijwiel wordt door de meeste historici aan de Duitser Carl von Drais toegekend. Con Drais ontwikkelde een fiets, de Draisine, die bestond uit een houten frame en twee houten wielen. Pedalen ontbraken nog. Nadat de Brit Denis Johnson meer ijzer in het model verwerkt en de stuurinrichting aanzienlijk verbeterde, richtte hij een rijschool op. Hij wilde zo de verkoop van zijn fiets stimuleren - een groot succes. Al snel werden er ook

Lees meer
EncyclopedieSchaatsgeschiedenis

Algemene schaatsgeschiedenis

Waar en op welk moment in de geschiedenis de schaatsende mens daadwerkelijk het levenslicht gezien heeft, zullen we wel nooit te weten komen. Zelfs als we de oerschenkels van onze visser zouden terugvinden, konden we nog niet met zekerheid vaststellen of de eerste schaatsende mens zich op deze schenkels heeft voortbewogen. Het moet de schaatsende visser vergaan zijn zoals de uitvinder van het wiel of de ontdekker van het vuur: hun vinding markeert een keerpunt in de geschiedenis, zonder dat

Lees meer
EncyclopedieSchaakgeschiedenis

Algemene schaakgeschiedenis

Schaken raakte in de loop van de achttiende eeuw algemeen bekend in Nederland. De belangrijkste buitenlandse schaakboeken werden in vertaling uitgegeven, terwijl bekende spelers als Philidor en Stein ons land bezochten.1Deze spelers bleven zozeer in het collectieve geheugen hangen, dat er later schaakclubs naar hen werden genoemd. Op 15 mei 1803 werd het Haagsche Schaakgenootschap opgericht. De wetten en de ledenlijsten van deze vereniging zijn bewaard gebleven. Dit zijn de oudste documenten die in verband staan met een sportclub in

Lees meer
EncyclopedieKorfbalgeschiedenis

Algemene korfbalgeschiedenis

De neutrale korfbalorganisatie Korfbal werd uitgedacht door Nico Broekhuysen (1876-1958), onderwijzer aan de Nieuwe Schoolvereeniging te Amsterdam.1 Hij deed inspiratie voor het spel op tijdens een internationale cursus openluchtspelen aan de August Abrahamsson Stiftelse in Nääs (Zuid-Zweden), waar hij in aanraking kwam met “ringball”. Hij blikte in 1941 op deze ervaring terug: In de zomer van 1902 volgde ik in Zweden een cursus in openluchtspelen te Nääs, een klein plaatsje dicht bij de spoorweg van Gothenburg naar Stockholm. De deelnemers vormden

Lees meer
EncyclopedieGymnastiekgeschiedenis

Algemene gymnastiekgeschiedenis

De neutrale gymnastiekorganisatie Gymnastiek werd in de eerste helft van de negentiende eeuw in Nederland geïntroduceerd.1 In 1816 en in 1828 schreef de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen een prijsvraag uit over respectievelijk “De gezondheidsregelen voor den kinderlijken leeftijd” en “De hygiëne voor het volk”.2 De Groningse onderwijzer R.G. Rijkens begon in 1839 op zijn school met gymnastiekonderwijs naar de ideeën van de Zwitsere volkspedagoog Pestalozzi. Hij publiceerde in 1843 zijn methode in Practische handleiding voor kunstmatige ligchaams-oefeningen, bedoeld voor gebruik in

Lees meer
EncyclopedieHockeygeschiedenis

Algemene hockeygeschiedenis

Hockey werd in de winter van 1891 in Nederland geïntroduceerd als bandy, ofwel de variant die op ijs werd gespeeld. Pim Mulier, de voorzitter van de Nederlandsche Voetbal en Athletiekbond, nodigde een Engels elftal onder leiding van de heer Tebutt uit voor enige demonstratiewedstrijden. Op 5 januari 1891 speelde de Haarlemsche Football Club tegen het elftal van Tebutt op de baan van de ijsclub Haarlem en Omstreken. Deze wedstrijd werd voorafgegaan door het spelen van het Engelse volkslied en Wien Neerland’s

Lees meer
EncyclopedieVoetbalgeschiedenis

Algemene voetbalgeschiedenis

De neutrale voetbalorganisatie Het is niet duidelijk wanneer voor het eerst voetbal in Nederland is gespeeld. In 1862 zouden Engelse textielarbeiders in Enschede het spel beoefend hebben.1 Ook wordt beweerd dat er rond 1870 een wedstrijd op de Maliebaan in Den Haag zou zijn geweest tussen Engelse textielarbeiders en leden van de Britse ambassade. Het lijkt erop dat voetbal voor het eerst gespeeld werd door cricketverenigingen als nevenactiviteit buiten het zomerseizoen. Cricket was in de jaren zeventig al een behoorlijke sport

Lees meer
EncyclopedieTennisgeschiedenis

Algemene tennisgeschiedenis

Tennis werd in waarschijnlijk rond 1885 in Nederland geïntroduceerd. In 1885 wordt melding gemaakt van de Anglo-Dutch Lawn Tennisclub in Rotterdam, die over drie speelvelden beschikte.1 Dit is waarschijnlijk één van de eerste tennisclubs van ons land en afgaande op de naam (mede) door Engelsen opgericht. Ook de Haarlemsche Lawn Tennis Club zou in 1885 opgericht zijn.2 In augustus 1886 verbaasde de Nederlandsche Sport zich erover dat tennis nog zo weinig bekend was in Nederland: “Het is eene uitspanning, die het aangename aan

Lees meer
EncyclopedieZwemgeschiedenis

Algemene zwemgeschiedenis

De mens is de zwemkunst al heel lang machtig, zo blijkt uit rotsschilderingen uit de prehistorie in een grot in het zuidwesten van Egypte. Op het eerste gezicht een opmerkelijke plek, want de zogenaamde ‘grot van de zwemmers’ ligt midden in de Sahara. De rotsschilderingen dateren echter uit de laatste ijstijd, zo’n tienduizend jaar geleden, toen daar een ander klimaat heerste. Op de wanden zijn talloze zwemmende figuren afgebeeld. Enkele zwemmers voeren met de benen de kikkerslag uit die de

Lees meer