NieuwSchaatsen

Joe Donoghue was in 1889 de beste schaatser ter wereld, omdat hij als eerste de armen op de rug hield

Voor de schaatsers op de WK afstanden telt elk detail om snelheid te winnen. Een Amerikaanse schaatser legde in 1889 de basis voor innovatie.  Joe Donoghue en Alex von Panschin in 1889 in Amsterdam. Het enorme verschil in schaatsstijlen is goed te zien, met Donoghue met de handen op de rug Het langebaanschaatsen was in 1889 nog piepjong, in tegenstelling tot het kortebaanschaatsen dat vooral in Friesland toen al heel lang populair was. In koude winters werden al wel eens

Lees meer
NieuwSchaatsen

Tijdens de Elfstedenwinter van 1985 werden in Amsterdam-Zuidoost de Open Surinaamse Schaatskampioenschappen georganiseerd

Precies veertig jaar geleden organiseerde Jongerencentrum Kwakoe schaatswedstrijden in Amsterdam-Zuidoost. Het was een ludiek protest van de Surinaamse gemeenschap tegen maatschappelijke vooroordelen. [video width="852" height="480" mp4="https://sportgeschiedenis.nl/wp-content/uploads/2025/02/Surinaams-schaatsen.mp4"][/video] De start van één van de wedstrijden, in het geel Chas Warning. Afkomstig uit een Surinaams-Antilliaanse Uitzending via het Stadsarchief Amsterdam De Elfstedentocht van 1985 was het hoogtepunt van een zeer koude winter met veel sneeuw en vorstdagen, de eerste na een periode van 22 jaar.  In diezelfde periode stegen de gemoederen in Amsterdam tot

Lees meer
NieuwSchaatsen

Lenie van der Hoorn was de vrouwelijke winnaar van de Elfstedentocht van 1985, maar er was niemand die het zag

Op 21 februari 1985 won Evert van Benthem de eerste Elfstedentocht in 22 jaar. Voor de eerste keer was er ook een vrouwelijke winnaar, maar dat interesseerde niemand In 1986 werd Lenie van der Hoorn wel uitgenodigd voor een boekpresentatie over de Elfstedentocht. Ze nam plaats tussen de andere winnaars. Foto Rob Bogaerts via het Nationaal Archief Tussen 1963 en 1985 rolde de wereld van de ene revolutie in de andere, onder andere op het gebied van vrouwenemancipatie. Weliswaar mochten

Lees meer
NieuwSchaatsen

Precies veertig jaar geleden werd de Nederlandse taal opeens verrijkt met allemaal Friese leenwoorden

Op 21 februari 1985 was de eerste Elfstedentocht in 22 jaar. In korte tijd werd de Nederlandse taal verrijkt met heel veel nieuwe woorden en begrippen, zoals It sil heve. Met een extragratisbonus woordenlijst Elfstedentaal. Klunen werd een nationaal begrip tijdens de Elfstedentocht in 1985. Deze foto uit 1986 van Rob C. Croes is via het Nationaal Archief   Probeer de volgende alinea eens te begrijpen. De deelnemers aan de Tocht der tochten staan zenuwachtig in de startkooi. De laatste berichten

Lees meer
NieuwSchaatsen

Het jubileum dat niemand viert: veertig jaar geleden was de eerste test van de klapschaats

Op 10 februari 1985 werd op de Jaap Eden Baan voor de eerste keer een officiële afstand gereden op klapschaatsen.  Zo begon vanuit Amsterdam begon de grootste schaatsrevolutie aller tijden. Hans Meester toonde in 2020 in het tv-programma Het Museum van Nederland, waarvoor ik de sportobjecten besprak, het eerste exemplaar van de klapschaats  Gerrit Jan van Ingen Schenau is de grote man achter de klapschaats, maar tot zijn grote verbazing was er al in 1894 hiervoor het patent aangevraagd. “Er is

Lees meer
NieuwSchaatsen

Mede dankzij studenten uit Leiden kennen we nu de Varsity en de Schaatsenrijders Bond

De Universiteit Leiden bestaat 450 jaar. Deze academische instelling speelde een belangrijke rol in de begintijd van de moderne sport. De schermschool in Leiden, via het Rijksmuseum Op 8 februari 1575 was de oprichting van de Universiteit Leiden. En daarom is het nu feest. Schermschool De studentensport in Leiden heeft een lange geschiedenis. Schermen was al in de zeventiende eeuw erg populair onder studenten, nog voordat er sprake was van moderne sport. Dat blijkt in ieder geval uit een tekening

Lees meer
NieuwSchaatsen

Gonne Donker uit Ilpendam was in 1937 de eerste Nederlandse vrouw op een WK allround

Gonne Donker was in 1937 de eerste Nederlandse vrouw op het WK schaatsen. Precies twintig jaar geleden overleed ze in de Verenigde Staten. Gonne Donker (rechts) in 1939 op het WK allround, samen met Verné Lesche, de wereldkampioene De jaren zestig van de vorige eeuw worden doorgaans beschouwd als het begin van het Nederlandse vrouwenschaatsen op de langebaan. Atje Keulen-Deelstra, Stien Kaiser en Carry Geijssen zijn enkele van de pioniers uit die tijd met wereldtitels en olympische medailles. Ze overschaduwen

Lees meer
NieuwSchaatsen

Chocoladefabrikant Droste failliet – de sponsor van Jaap Eden, Joy Beune en Bart Swings

Chocoladeproducent Droste heeft de productie gestaakt. Het bedrijf was in 1893 de eerste sponsor van schaatser Jaap Eden.  Afbeelding via Europeana / Stedelijk Museum Zutphen Alle medewerkers van Droste hebben hun ontslag gekregen. Nog geen anderhalf jaar geleden presenteerde het zichzelf nog vol trots in de schaatswereld als de nieuwe sponsor van het Schaatsteam IKO, onder meer van Joy Beune en Bart Swings. Precies 130 jaar eerder was dat bedrijf ook al een samenwerking aangegaan met Jaap Eden. In het

Lees meer
NieuwSchaatsen

Amsterdam maakt sporterfgoed kwijt: plaquette van Jaap Eden verdwenen

Precies honderd jaar na de dood van Jaap Eden is een plaquette van deze sportlegende verdwenen. Het werd in 2015 bevestigd op het Museumplein in Amsterdam. De plaquette met tekst  Jaap Eden werd op 19 oktober 1873 in Groningen geboren. Daar gaf zijn vader gymnastiekles op een HBS; zijn moeder was tijdens de bevalling overleden. Eden groeide daarna op in Santpoort, bij Haarlem. Daar leerde hij sportpionier Pim Mulier kennen, waarna Eden eind negentiende eeuw een internationale sportbekendheid werd. Zo

Lees meer
NieuwSchaatsen

Honderd jaar na zijn dood is Jaap Eden nog steeds de houder van het baanrecord van Paterswolde

Op 2 februari 1925 stierf Jaap Eden, Nederlandse eerste internationale sportheld. Al meer dan 130 jaar heeft hij het baanrecord in handen van de ijsbaan van Paterswolde.  Het graf van Jaap Eden in Haarlem. Foto via het Noord-Hollands Archief Het Nederlandse landschap ligt vol ijsbanen met vergeten baanrecords. We wachten tenslotte al meer dan een generatie op een langdurige winter met alles erop en eraan, zoals toertochten, wedstrijden op natuurijs en natuurlijk de zestiende Elfstedentocht. Misschien wel het mooiste aan

Lees meer