VoetbalVraag het de redactie

De eerste voetbalwedstrijd van het Nederlands vrouwenelftal was in 1956

Sinds wanneer kent ons land een nationaal vrouwenelftal? Speciaal hiervoor heeft Sportgeschiedenis een tijdlijn gemaakt.

De eerste wedstrijd van het Nederlands vrouwenelftal

De oudste melding van vrouwenvoetbal in Nederland is in 1896 als op het laatste moment een wedstrijd wordt afgelast van een Engels team tegen Sparta, mede door een verbod van de Voetbalbond. Onbekend is welke speelsters de Rotterdammers hiervoor hadden geselecteerd.

De eerste vrouwenvoetbalwedstrijd op Nederlandse bodem is daarmee van 1904 in Amsterdam. Zo zei althans de Amsterdamse voetbalbestuurder Frans Ietswaard op 5 februari 1955 in een artikel in Het Vrije Volk. Ietswaard was voor de Tweede Wereldoorlog een belangrijk voetbalbestuurder in de hoofdstad, onder meer van de Volksvoetbalbond.

In 1904 en 1905 waren er volgens hem enkele pogingen tot vrouwenvoetbal in Amsterdam. In 1910 gebeurde iets vergelijkbaars, net als in 1921. In 1910 was Ietswaard nog scheidsrechter bij een wedstrijd tussen Wittenburg en de Indische Buurt. “Waardeloos”, was het enige wat hij hierover had te zeggen. Hij was er dus geen voorstander van.

Ik kan voor die voetballende dames niet anders dan bewondering hebben.

Hieronder een tijdlijn van het stenen vrouwenvoetbaltijdperk tot en met de eerste officieuze interland van het Nederlandse vrouwenelftal.

  • 30 augustus 1896: Sparta last wedstrijd af tegen Engelse vrouwen, mede door een verbod van de Voetbalbond.
  • 1904: Oudste melding van vrouwenvoetbal in Amsterdam, zo zei Frans Ietswaard van de voormalige Volksvoetbalbond in Het Vrije Volk in een terugblik op 5 februari 1955. Er is geen bron uit de tijd zelf die dit bevestigt.
  • Oktober 1908: Oproep in Hengelo voor oprichting van damesvoetbalclub
  • 1910: Wedstrijd van twee Amsterdamse vrouwenteams uit Wittenburg en de Indische Buurt (0-2)
  • 1920: Voetbalclub Wittenburg uit Amsterdam, opgericht in 1919, heeft als eerste van het land een vrouwenelftal. Zo zijn de meldingen in dagbladen althans, maar er is verder geen bewijs dat dit team ook daadwerkelijk een wedstrijd heeft gespeeld. Wittenburg wordt alweer in 1922 opgeheven, al dan niet met functionerend vrouwenteam.

Update 4 oktober 2019

Einde update

  • 25 juli 1920: Vrouwenvoetbalwedstrijd in Oostzaan
  • 1921: Onderzoek Groene Amsterdammer onder 23 feministische leiders wat zij denken van vrouwenvoetbal. Er zijn slechts twee voorstanders.
  • 23 mei 1921: Oproep in de NRC voor een damesvoetbalvereniging
  • 31 augustus 1921: Eerste vrouwenvoetbalwedstrijd in Arnhem. Later volgt club Prinses Juliana
  • 31 maart 1922: Wedstrijd in Den Haag
  • 31 maart 1923: De Nieuwe Venlosche Courant kondigt de eerste internationale vrouwenvoetbalwedstrijd in Nederland aan, die een dag later zal plaatshebben in het Oude Stadion. Nog dezelfde dag zullen dezelfde teams ook in Venlo spelen. Onbekend is hoeveel mensen in deze 1 april-grap zijn getrapt.
  • 1933: In Amsterdam wordt de Franklin Girls opgericht, die enkele wedstrijden speelt. De KNVB dreigt met zware straffen voor clubs die terreinen beschikbaar stellen. Toch volgt er een aantal nieuwe clubs in Den Haag, Groningen, nog één in Amsterdam
  • 25 juni 1933: De oudste filmbeelden van het Nederlandse vrouwenvoetbal
  • 26 augustus 1934: KNVB kondigt maatregelen aan tegen vrouwenvoetbal
  • 7 mei 1935: De burgemeester van Overschie bij Rotterdam verbiedt een vrouwenvoetbalwedstrijd
  • 27 augustus 1935: Oprichting van de Haagsche Vrouwenvoetbalbond
  • 29 oktober 1935: de gemeente Amsterdam zoekt steun bij KNVB voor verbod op vrouwenvoetbal
  • 1944: De Nederlandsche Voetbalbond verbiedt opnieuw vrouwenvoetbal. ‘Het bondsbestuur van den N.V.B. vestigt er met nadruk de aandacht van vereenigingsbesturen, bond-officials en bondsleden op, dat het voetbal door dames ongewenscht acht en het mitsdien verboden is hiertoe speelvelden ter beschikking te stellen of op andere wille medewerking te verleenen.’
  • 18 juli 1945: De communistische krant De Waarheid steunt opeens het vrouwenvoetbal, omdat vrouwen in de oorlog hun kracht hebben getoond. ‘In de vóór-oorlogse jaren waren wij — mét het bestuur der K.N.V.B. — sterk gekant tegen het beoefenen van deze tak van sport door dames. Voetbal is nu eenmaal een vrij fors spel, té fors eigenlijk voor dames. De afgelopen vijf jaren hebben onze dames echter getoond wat zij waard zijn. Vrouwen torstten zware vrachten brandhout, verrichtten gevaarlijk illegaal werk, om nog te zwijgen van andere problemen, waarvoor het „zwakke” geslacht zich in de bezettingsjaren geplaatst zag. Een en ander is dan ook een reden om een ruimer standpunt in te nemen wat het damesvoetbal betreft.’
  • 1 augustus 1951: Volgens Het Limburgsch Dagblad heerst in Vaals het plan om een voetbalelftal van dames op te richten. ‘Terecht is hier o.a. door de geestelijkheid stelling tegen genomen. Een damesvoetbalelftal is geen grap meer. Het is onsmakelijk en ongewenst. Er zijn dingen, welke een fatsoenlijke vrouw niet behoort te doen. Daar is dit er een van.’
  • 30 december 1954: De Waarheid schrijft over wellicht een Nederlandse Vrouwen VoetbalBond. In Utrecht wordt namelijk aan een club gewerkt. Twee weken later zijn er vijftig aanmeldingen, onder wie Trudi Buitenweg (dochter van de international Wout) en de zusjes Temming (van Henk Temming van DOS). Wout Buitenweg wordt de leider. Snel daarna volgen Nijmegen, twee keer Enschede, Velsen, Den Haag, Leiden, Dordrecht, Vlaardingen, een tweede in Utrecht, Rotterdam en Amersfoort.
  • 13 januari 1955: De Waarheid is niet meer zo’n groot voorstander van vrouwenvoetbal als vlak na de oorlog.
  • 17 februari 1955: brief in Het Vrije Volk. ‘Met veel ergernis las ik een veslag over twee damesvoetbalclubs in uw krant. Hierin wordt geschreven  “dat de weinig elegante voetbalplunje en de vinnige trapbewegingen, de schouderduwen bij felle charges en de onvermijdelijke botsingen de élégance, die men de vrouw zo graag toeschrijft, te veel geweld aandoen.” Ik vraag mij af, wat voor verschil in kleding er is tussen hand-, volley, korfballende dames. Zit dat soms alleen in de schoenen? Bewaar die krant goed, opdat over ongeveer 50 jaar (misschien eerder) ons nageslacht zich kan amuseren over de bekrompenheid hunner voorouders zoals wij ons ook vermaken over de bekrompenheid van onze grootouders van 50 jaar geleden. Ik kan voor die voetballende dames niet anders dan bewondering hebben. A. WIJERS—GIES’
  • 17 april 1955: oprichting Nederlandse Damesvoetbalbond
  • 1956: Eerste wedstrijd Nederlands vrouwenelftal, nog officieus. West-Duitsland wint in Essen met 2-1, de veertienjarige Lenie van der Jagt maakt het enige doelpunt.

Waardeer dit artikel!

Dit artikel las je gratis. Vond je het de moeite waard? Dan kun je je waardering laten blijken door een kleine bijdrage te doen

Mijn gekozen waardering € -

Waardeer deze site!

Onze content is gratis. Vond je het de moeite waard? Dan kun je dat laten blijken met een kleine financiële bijdrage.

Mijn gekozen waardering € -

Jurryt van de Vooren
https://sportgeschiedenis.nl
Specialist in sporterfgoed. Al meer dan 25 jaar de enige Amsterdammer, die is afgestudeerd op Feyenoord.