Johan Luttmer was de eerste Nederlandse voetballer die scoorde op Wembley
Pak een historisch overzicht van de wedstrijden tussen het Nederlands elftal en Engeland en er staat dat Jan Peters in 1977 de eerste Nederlander was die scoorde op Wembley. Er is echter een nuance, zo benadrukt Gerard Helsma in een mail aan deze website. Jan Peters was de eerste Nederlander die op Wembley scoorde tijdens een officiële interland.
Op 11 oktober 1941 speelde op Wembley ook al een Nederlands voetbalteam, alleen niet in een officiële interland. Het was oorlogstijd en een verzameling militairen speelde toen namens ons land tegen België. Johan Luttmer maakte die dag het eerste Nederlandse doelpunt op Wembley – écht de eerste.
De opstellingen
Het internationale voetballeven lag stil in de Tweede Wereldoorlog, want er waren toen wel wat andere dingen belangrijk. Toch werden er wedstrijden gespeeld, voor zover dat mogelijk was door de omstandigheden. In Londen betekende dit dat de beste voetballers uit de daar aanwezige Nederlandse legeronderdelen werden verzameld voor een wedstrijd tegen Belgische lotgenoten. Er ging dus geen briefje naar de bezettingsmacht of Abe Lenstra voor deze wedstrijd even op de boot mocht stappen.
Zoals in de aankondiging in De Indische Courant stond: ‘Het Nederlandsche elftal bestaat uit negen spelers van het leger en twee van de vloot. De samenstelling van de Nederlandsche ploeg is als volgt: Brinkman, Van der Sande, Ten Have, Van der Eb, Coomans, Dierijck, Greve, Van Elsäcker, Van der Gender, Mokkestorm en Luttmer.’
Helsma vond de namen en clubs van de Belgische spelers: Huwaert, A. Callier, Crickellie (allen Oostende), Van den Bosch (Beerschot), Billiet (Cercle Brugge), Willems (Lyra FC), Clerinkx (St. Troud FC), Schuermans (Cortenburg FC), Landriex (Racing Club de Brussel), Debusser (Herentals) en Kennens (Beringen). De scheidsrechter was C.E. Argent; als grensrechters traden P. Vrijdag en A. Paessens op.
Het verzetsblad Vrij Nederland was één van de organisatoren, samen met de Belgische Voetbalbond en de Engelse Voetbalbond. Het geld dat hiermee werd verdiend was onder meer voor het Rode Kruis. Verder wemelde het van de notabelen, die op dat moment in Londen verbleven, zoals prins Bernhard, die de voetballers toesprak – hier luisteren.
Ook de Nederlandse en Belgische ministers in ballingschap zaten op de tribune, vooraf gegaan door een lunch. Volgens het verslag van A.N.P.-Aneta sprak minister Van Kleffens hardop de hoop uit “dat alle vrienden van de België – Hollandwedstrijden elkaar in een gelukkiger toekomst weer zullen terugzien.” Daarop bracht hij een dronk uit op de vriendschap tussen de landen.
En dan de wedstrijd, waarvan het verslag natuurlijk niet in Nederlandse kranten stond vanwege de bezetting. In Het Bativaasch Nieuwsblad staat toch de benodigde informatie.
‘We moeten vaststellen, op straffe van niet geloofd te worden, dat de zon doorbrak, terwijl het Wilhelmus werd gespeeld, zoodat de Oranje-zon ons ook op Wembley niet in den steek liet. Daarna werd de Home Guard geïnspecteerd door den Belgischen minister van defensie, Gutt, den Belgischen generaal Defressie, minister Gerbrandy en generaal Noothoven van Goor. De beide ministers lieten de spelers aan zich voorstellen.
Voor een ontzaggelijk groot publiek werd getost, waarbij Holland de keuze kreeg en de Belgen liet aftrappen met de zon in den rug. De Nederlandsche voorhoede drong terstond op, waarbij de middenvoor Van der Gender terstond de voortreffelijke kans kreeg voor een open doel, maar miste. Het geval was teekenend voor de nervositeit, die aanvankelijk beide ploegen parten speelde.
De Belgen, klaarblijkelijk hierdoor opgeschrokken, zetten daarna geweldig op. Herhaaldelijk werden de Hollanders door onstuimige aanvallen teruggedrongen, en het was slechts te danken aan Brinkman’s voortreffelijke doelverdediging, dat geen gelijkmaker volgde.
De wedstrijd vertoonde thans de ware stemming van een Holland – België wedstrijd, waarbij de aanmoedigingen, het gejuich en de kreten niet van de lucht waren. De Belgen bleven de aanvallende partij: tweemaal kwam Van der Gender vrij voor het Belgische doel, doch maakte geen gebruik van de aldus geboden kansen. Na eenige minuten scheen het, dat het evenwicht weer hersteld was. Een onstuimige doorbraak bracht de Hollanders opnieuw nabij het Belgische doel. Een voorzet van Greve van links werd schitterend benut door Van Elsacker, die den bal met een goedgericht schot in het Belgische net joeg. Na 23 minuten spelen was de stand 2—0 voor Holland.
Hoewel Van der Gender tweemaal doorbrak, had dit geen resultaat en behielden de Belgen het beste van het spel. Na 32 minuten gaf de Belgische rechtsbinnen Kennens een mooie voorzet, waaruit Schuermans den bal onhoudbaar langs Brinkman schoot en aldus den stand op 2—1 bracht.
Daarom kreeg het publiek de ware Roode Duivels te zien, die hun kans roken en ze wisten te benutten. Drie minuten na het eerste Belgische doelpunt joeg Dilliet met een vrijen schop den bal keihard tegen de paal. De Busser, den terugspringenden bal opvangende, plaatste hem keurig in het Nederlandsche net.
Beide doelpunten werden gemaakt tijdens de korte periode, waarin Holland met tien man speelde, omdat de rechtshalf Dieryck gewond werd en het veld moest verlaten. Hij kon niet verder spelen en moest vervangen worden door een reserve.
Vijf minuten voor de rust volgde opnieuw een scherpe Belgische aanval, gevolgd door een schot van Schuermans, hetwelk in het Nederlandsche doel belandde en wat de Belgen de leiding gaf. Het was een verrassend verloop, zooals de Nederland-België wedstrijden zoo vaak te zien hebben gegeven.
De Belgen begonnen de tweede helft met een serie stormaanvallen, welke de Nederlandsche verdediging overdonderde. Reeds na vier minuten scoorde Schuermans voor België, den stand op 4—2 brengend. Na zeven minuten antwoordde Holland met een doorbraak van den rechtervleugel, volgend met een voorzet van Greve, waaruit Van der Gender met een prachtigen kopbal het derde Nederlandsche doelpunt maakte.
Eenige minuten later werd de fout van de Nederlandsche verdediging de Hollanders andermaal noodlottig. Toen de backs bij een Belgischen voorzet bleven aarzelen, kon de Belgische linksbuiten Clerikx zonder moeite den stand op 3—5 brengen.
Het was een triest doelpunt, het typeerde den tamelijk hopeloozen toestand, waarin het spel was geraakt. Doch direct na den aftrap stormden de Oranje-hemden naar Hujaerts doel, waarbij Van der Gender een prachtigen kopbal vrij kreeg. Zonder te falen bracht hij met een keihard schot den stand op 4—5.
Het laatste halfuur deed de vermoeidheid zich in beide ploegen danig gelden, die echter naar vermogen doorvochten. Het spel werd aan beide kanten open gehouden, en hield daardoor alle mogelijke verrassingen in. De beide doelverdedlgers kregen de gelegenheid over en weer te toonen, wat zij waard waren. De Belgen hadden in dit eindstadium ontegenzeggelijk de beste kansen, doch de Nederlandsche doelman Brinkman wist een oplossing voor alle problemen, welke hem werden gesteld. Op een hachelijk moment redde de achterspeler Ten Have, op de doellijn staande, den toestand, den bal wegtrappend, welke in het net dreigde te landen.
De strijd was zeer emotioneel, er werd vinnig en hard gespeeld, doch volkomen fair. Twintig minuten voor het einde moest de Belgische halfspeler Van den Bosch uitvallen en speelden de Belgen met tien man voort. Holland kreeg in deze periode eenige malen de gelegenheid om gelijk te maken, doch zoowel Tokkestorm als Van Elsacker schoten op korten afstand langs het Belgische doel. Zoo kwam het einde met 5-4 voor de Belgen en het dient gezegd te worden, dat de Roode Duivels de overwinning verdienden.’
