De oudste sportfoto van Nederland werd in 1862 gemaakt bij de Amsterdamse roei- en zeilvereniging De Hoop
De Koninklijke Amsterdamse roei- en zeilvereniging De Hoop bestaat 175 jaar. Bij het Stadsarchief staan de historische documenten sinds 1848 – hier. De oudste sportfoto uit de Nederlandse geschiedenis werd bij deze vereniging gemaakt.
De oudste Nederlandse sportfoto! Uit 1862, afkomstig uit Het Boek Der Sporten van Jan Feith
Sportschrijver Jan Feith stelde in 1900 Het Boek der Sporten samen, vol informatie over de begintijd van de Nederlandse sport. Zo kwam ook de oprichting ter sprake van de roeivereniging De Hoop op 26 mei 1848.
‘Spoedig kwam deze vereeniging tot bloei en reeds in 1854 werd een nieuw en vergroot clubgebouw ingewijd. Op het eind van 1854 hebben we de samensmelting van de roeivereeniging De Hoop met de Amsterdamsche Kottervereeniging en verandert den naam in Amsterdamsche Roei- en Zeilvereeniging De Hoop. In dit jaar bedraagt het ledental het kolossale aantal 472.’
In dit boek staat een foto uit 1862 van het clubgebouw. Op de voorgrond ligt een roeiboot met Aug. Hendrichs (slag), A.H. van Bosse, P.A. Bundten, W. Hovy (boeg) en Jhr. H.J. Rutgers van Rozenburg (stuurman). Ze waren op dat moment net teruggekeerd van een roeitocht van Amsterdam naar Keulen en weer terug.
Voor zover bekend is dit de oudste sportfoto die we in Nederland kennen – meer dan 160 jaar oud! De aanwezigheid van een fotograaf was hoogstwaarschijnlijk vanwege de feestelijke opening die dag van het nieuwe verenigingsgebouw.
Uit de asch verrezen
Het bestuur van De Hoop plaatste twee weken voor deze historische gebeurtenis de eerste advertenties in de krant. ‘Heeren leden wordt berigt, dat de feestelijke opening van het NIEUWE GEBOUW aan de Amstel-Jagthaven zal plaats hebben in den avond van Donderdag 1 mei 1862, tot bijwoning waarvan zij met hunne Dames worden uitgenoodigd.’ Als afsluiting werd een mooi vuurwerk beloofd.
Met deze heropening werd een vervelende tijd voor de vereniging afgesloten, aldus het Dagblad van Zuidholland en ‘s Gravenhage in de editie van 30 april: ‘Men herinnert zich wel, hoe in den avond van 13 Jan. 1861 het vereenigings-gebouw der leden van de Amsterdamsche roei- en zeilvereeniging de Hoop eene prooi der vlammen werd. Een veel sierlijker gebouw is thans uit de asch verrezen.’
Het ontging Amsterdam niet dat de roeiers en zeilers iets te vieren hadden. Het Algemeen Handelsblad plaatste zelfs een verordening van het stadsbestuur om de festiviteiten goed te laten verlopen: ‘Ter bewaring der goede orde bij gelegenheid van de inwijding van het locaal der Roei- en Zeilvereeniging de Hoop, op den Buiten-Amstel, op donderdag 1 Mei aanstaande, hebben Burgemeester en Wethouders bepaald, dat op gemelden dag, van des avonds 8 ure tot na den afloop van het vuurwerk, de Hooge Steenen Brug niet zal mogen bereden worden, dat gedurende denzelfden tijd aan beide zijden van den Buiten Amstel en tusschen den Buiten-Amstel en Utrechtsche poort geene rijtuigen zullen mogen stilstaan en dat de Utrechtsche poort van des namiddags 7 ure tot na den afloop van het feest niet in- doch alleen uitgereden zal mogen worden.’
En zo werd het een groot feest met toespraken, gezang, en dat allemaal met wat eten en drinken erbij. Aan het slot was er het vuurwerk, dat ronduit spectaculair was.
Het stond allemaal in het verslag van het Handelsblad op 3 mei 1862, waar tussen neus en lippen nog iets van historisch belang stond: ‘Het gebouw, waarvan de photographische afbeeldingen in grooten getale verspreid waren en welke misschien ook wel in den handel verkrijgbaar zijn, kenmerkt zich door sierlijke en doelmatige inrigting, daar zelfs tot van het kleinste plekje partij is getrokken, zoodat het in alle opzigten uitmunt boven het vorige.’
Het bestaan van een foto van het verenigingsgebouw werd in 1862 dus al vermeld in de krant! Het zou bovenstaande afbeelding kunnen zijn, maar in de bestanden van het Stadsarchief Amsterdam wordt ook nog onderstaande stereofoto uit die tijd bewaard.
