Hier is de Canon van de Rotterdamse sportgeschiedenis

De Canon van Rotterdam is vandaag gepresenteerd, zónder een venster over de stedelijke sportgeschiedenis. Dan maak ik maar zelf een Canon van de Rotterdamse sport met vijftig vensters – hier.

Het is een knappe prestatie om het over de geschiedenis van Rotterdam te hebben zonder een venster over sport. Zo wordt genegeerd dat de Kuip het grootste gebouw is dat ooit in Rotterdam heeft gestaan. Dat Nederland onder leiding van de Rotterdamse coach Ma Braun de beste vrouwenzwemmers ter wereld leverde. Dat Nelli Cooman en Letitia Vriesde vanuit Suriname naar Rotterdam kwamen en daarna tot de wereldtop behoorden. Dat paralympiër Jolanda Paardenkam goud won in 1992. Dat de Coolsingel in heel Nederland bekend is vanwege de huldigingen, die daar al meer dan een eeuw plaatsvinden. En dan heb ik het nog niet eens gehad over de enorme bijdrage die Sparta en Feyenoord hebben geleverd aan de stadsgeschiedenis.

Huldiging van Bok de Korver in 1921

Canon van Amsterdam

Toch is het gelukt om dit allemaal te negeren in de Canon van Rotterdam. De stad maakt daarmee dezelfde fout als eerder – sorry hoor – Amsterdam. In 2008 was namelijk de presentatie van de Canon van Amsterdam, waarin geen enkele aandacht was voor de Olympische Spelen van 1928. Johan Cruijff stond er nog net in, maar daar bleef het dan bij.

“De Olympische Spelen stonden lang op de groslijst,” zei samensteller Piet de Rooy, “maar zijn afgevallen omdat ze een kortdurend effect op de stad hadden. Uitzondering daarop is het Olympisch Stadion, maar dat valt onder Plan Zuid.” Deze canon, zo vervolgde De Rooy, wilde vooral de nadruk leggen op de emancipatie.

Op verzoek van Het Parool schreef ik daarna een reactie waarom dit sportevenement alsnog moest worden opgenomen. ‘Voor de ontwikkeling van de Nederlandse sport is 1928 een breekpunt, omdat ons land toen gastheer was van de internationale sportwereld. De Olympische Spelen van 1928 waren veruit het grootste evenement dat ooit in Nederland was gehouden. Ons land maakte toen kennis met nieuwe sporters met uitmuntende prestaties.’

De Spelen hadden verder een enorme invloed op de wereldwijde emancipatie van de vrouwensport. Dat is dus geheel volgens de achterliggende logica van De Rooy, die in 1995 nog mijn scriptiebegeleider was geweest tijdens mijn onderzoek naar Feyenoord in de Tweede Wereldoorlog. ‘Voor de eerste keer mochten vrouwelijke sporters meedoen aan het olympische atletiektoernooi. Jarenlang verzet van de internationale atletiekfederatie en het IOC, twee conservatieve mannenbolwerken, was daarmee gebroken. Onder de kleine drieduizend olympiërs waren daarom 274 vrouwen – in die tijd een nieuw record.’

Mijn conclusie was dan ook duidelijk: ‘Zo’n jaar kan niet ontbreken in de Canon.’ Burgemeester Job Cohen deelde die visie. “Dat is één van de dingen waarover we moeten nadenken. De Olympische Spelen van 1928 zouden een venster kunnen zijn.” En ook sportwethouder Carolien Gehrels sloot zich aan bij de kritiek: “Het was een enorme eer voor Amsterdam om de Spelen van 1928 te organiseren. Ze hebben een enorme rol gespeeld voor onze stad.”

Daarop werd er alsnog een venster ingeruimd voor de Olympische Spelen van 1928. Bij de presentatie werd beloofd dat er in 2025 een nieuwe versie zou komen bij het 750-jarige bestaan van Amsterdam.

De Canon van Rotterdam

We zijn inmiddels zestien jaar verder als de Canon van Rotterdam wordt gepresenteerd. In 2020 werd hierover een motie aangenomen van Ruud van der Velden van de Partij voor de Dieren, waarna een werkgroep werd samengesteld uit Archeologie (BOOR), bureau Monumenten en Cultuurhistorie, Stadsarchief Rotterdam en Museum Rotterdam.

Het is deze commissie gelukt om het complete Rotterdamse sportverleden te negeren. Het enige wat we nu weten, is dat Jules Deelder een fan was van Sparta. Voor de rest géén Bok de Korver, géén Feyenoord, géén Willem van Hanegem, géén Bep van Klaveren, géén Rie Mastenbroek, géén Zus en Ma Braun, géén Ahoy, géén Nelli Cooman, géén ABN Amro Tennistoernooi.

Het is onvoorstelbaar dat deze historische werkgroep dit allemaal niet heeft opgemerkt. Een groot deel van de Nederlandse historische wereld heeft nog steeds een enorme blinde vlek als het gaat om de maatschappelijke geschiedenis van sport. En dat terwijl de Canon van Nederland zélf inmiddels al wel een venster heeft toegevoegd over sportgeschiedenis!

De Canon van de Rotterdamse sport

Uit pure nijd heb ik daarom op één middag zelf maar de Canon van de Rotterdamse sport gemaakt met vijftig vensters – hier. Ik begin in 1851 met de oprichting van roeivereniging De Maas en behandel zo daarna bijna 175 jaar Rotterdamse sportgeschiedenis. Alle vensters zijn gebaseerd op eerdere verhalen op Sportgeschiedenis.nl. Het is nog lang geen evenwichtig geheel, maar het gaat er vooral om dat duidelijk wordt hoe belangrijk de sport voor Rotterdam is – in ieder geval belangrijk genoeg om in een Canon te vermelden.

In 2008 kwam het uiteindelijk goed met de Canon van Amsterdam. Hopelijk gebeurt dat nu ook in Rotterdam.