NieuwSchaatsen

Ids Postma was de eerste olympische schaatskampioen uit Friesland

Ids Postma is vijftig jaar geworden. In 1998 won hij goud op de Olympische Winterspelen, de eerste Friese langebaanschaatser ooit. 

Ids Postma. Foto UweFan, CC BY 3.0, via Wikimedia Commons

Friese schaatsers waren tot 1998 de beste bij Elfstedentochten en wereldkampioenschappen, maar olympisch goud was keer op keer te hoog gegrepen. Jeen van den Berg, Atje Keulen-Deelstra, Hilbert van der Duim, Jan Ykema, Rintje Ritsma en Falko Zandstra: ze komen allemaal uit Friesland en deden mee aan verschillende Winterspelen.

Van den Berg won de Elfstedentocht van 1954 en eindigde in de legendarische tocht van 1963 als derde. Keulen-Deelstra was in haar tijd onbetwist de beste van de wereld, maar niet op de Olympische Spelen. En dan Ritsma: hij is Nederlands beste schaatser aller tijden zónder olympisch goud. Bij elkaar wonnen al deze Friezen twaalf olympische medailles – maar geen enkele was van goud. Het leek wel een vloek.

Alleen Sjoukje Dijkstra lukte dit in 1964, geboren in het Friese Akkrum. Dat was alleen niet bij het langebaanschaatsen, maar bij het kunstrijden. Haar vader Luitzen was in 1936 trouwens de eerste Fries ooit, die in actie kwam op de Olympische Winterspelen, bij het langebaanschaatsen.

Nagano

Op de Winterspelen van 1998 was het aan Ids Postma om Friesland dan eindelijk aan goud helpen. Het jaar daarvoor was hij al wereldkampioen bij de allrounders geworden. De 1.000 meter en de 1.500 meter waren zijn domein. Op die afstanden moest het gaan gebeuren op de Spelen in het Japanse Nagano.

In aanloop naar de Winterspelen won hij twee worldcupwedstrijden over 1.500 meter. Tijdens de wedstrijd in Berlijn verbeterde hij zelfs het wereldrecord en werd hij de eerste man met een officieel record onder de 1.50,00. Maar wereldkampioenen hadden ze al in Friesland.

Wilde Postma kans maken op olympische winst op de 1.500 meter, dan moest hij volgens zijn coach Henk Gemser meer aan sprinttraining doen. Daarom werden de 500 en 1.000 meter opgenomen in het trainingsprogramma. Brons op het NK Sprint was het eerste resultaat van die aangepaste training.

In de aanloop naar de Winterspelen veranderde er iets fundamenteels: de klapschaats brak door. Van het ene op het andere moment werd duidelijk dat daar de toekomst lag en niet meer bij de ouderwetse schaats. Postma wilde alleen van niets weten, zei Henk Gemser in 2009 tegen Andere Tijden Sport: “Henk, laten we één ding afspreken,” riep Postma tegen zijn coach, “we praten nooit over die nichtendingen.” Anderhalve maand later was Postma kansloos en zag zich toch gedwongen alsnog over te stappen. “Mopperend en pruttelend,” aldus Gemser.

Op de 500 meter in Nagano ging het volledig mis voor Postma. Hij viel op de eerste 500 meter, en bij de tweede omloop liet hij een aantal slagen lopen. Op zijn favoriete afstand, de 1.500 meter, liet hij het liggen in de laatste binnenbocht. De Noor Ådne Søndrål ging er in een wereldrecord met het olympisch goud vandoor. Postma bleef beduusd met zilver achter – net als een provincie in het noorden van Nederland.

Goud!

Drie dagen later lukte het dan toch en veroverde Postma goud op de 1.000 meter. Dat deed hij vóór landgenoot Jan Bos en de Japanse keizer van de sprint Hiroyasu Shimizu. Precies 62 jaar nadat Luitzen Dijkstra in Garmisch Partenkirchen als eerste Fries aan de Winterspelen had deelgenomen, was het dan eindelijk gelukt: Friesland had zijn eerste gouden olympische medaille.

Waardeer deze site!

Onze content is gratis. Vond je het de moeite waard? Dan kun je dat laten blijken met een kleine financiële bijdrage.

Mijn gekozen waardering € -

Jurryt van de Vooren
https://sportgeschiedenis.nl
Specialist in sporterfgoed. Al meer dan 25 jaar de enige Amsterdammer, die is afgestudeerd op Feyenoord.