Misverstand: Fanny Blankers-Koen was de eerste sporter met een koninklijke onderscheiding

Max Verstappen is benoemd tot officier in de Orde van Oranje-Nassau. Volgens de geschiedschrijving was Fanny Blankers – Koen in 1949 de eerste actieve sporter met een koninklijke onderscheiding, maar kolonel Charles Labouchere ging haar voor.

Koningin Juliana en Fanny Blankers-Koen in 1948 bij het Olympisch Stadion. Foto via het Nationaal Archief

Sportpionier Pim Mulier was in 1910 de eerste uit de Nederlandse sportwereld met een koninklijke onderscheiding, in de jaren dat alleen sportbestuurders zo’n eerbetoon konden krijgen.

De sporters zelf hoefden vooralsnog geen rekening te houden met dergelijk eerbetoon. Pas op 26 juni 1949 was Fanny Blankers-Koen de eerste actieve sporter met een lintje, zo althans is de officiële geschiedschrijving, lange tijd ook op Sportgeschiedenis.

Deze plechtigheid vond plaats in het Olympisch Stadion tijdens de Olympische Dag van 1949. In de Koningskamer, aan de zijde van de eretribune, ontving koningin Juliana Blankers – Koen, die vergezeld was van Jan Blankers en Karel Lotsy, de Chef de Mission van de olympische ploeg van Londen.

Volgens de koningin had Blankers-Koen de naam van ons land in het buitenland op schitterende wijze hoog gehouden, zodat zij was benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. “Wij Juliana enz …. op voordracht van onze minister …. hebben goed gevonden en verstaan …. mevrouw Blankers-Koen te benoemen.”

Toen deze mededeling door de stadionspeakers schalde, gaf het publiek een staande ovatie. Daarna betrad Ridder Fanny de atletiekbaan en liep tachtig meter in 11,6 seconden. ‘In háár werd de sport geëerd’, aldus Het Vrije Volk.

Paardensport

Vóór 1949 zijn er echter ook minimaal twee sporters geweest, die tijdens hun actieve loopbaan werden onderscheiden met een koninklijke onderscheiding, in beide gevallen in de hippische sporten. Dolf van der Voort van Zijp werd in 1924 ridder in Orde van Oranje Nassau. Ditzelfde eerbetoon was er bij Koninklijk Besluit van 12 december 1912 ook al voor Charles Labouchere – 37 jaar eerder dan Blankers-Koen!

Labouchere was een eeuw geleden één van de bekendste Nederlandse springruiters, over wie Ed Pielkenrood in 2015 een biografie schreef. Tussen 1907 tot 1933 won hij een fortuin op talloze internationale concoursen. In 1912 vergaarde hij grote internationale roem met het winnen van de America Cup, samen met Ritmeester van Gellicum, luitenant Mathon en luitenant Coblijn.

De ontvangst van deze ruiters bij thuiskomst was van nationaal belang, onder meer met prins Hendrik. Minister Colijn van Oorlog moest tot zijn grote spijt afzeggen. In naam van koningin Wilhelmina werd Laubouchere benoemd tot Ridder der orde van Oranje-Nassau. Daarna bracht iedereen een toost op de volgende Olympische Spelen, die van 1916 in Berlijn, maar vanwege de Eerste Wereldoorlog gingen die niet door.