Precies honderd jaar geleden wilde de gemeente Noordwijk een nationaal autocircuit aanleggen
Precies honderd jaar geleden waren er plannen voor een nationaal autocircuit tussen Lisse en Noordwijk. Dan hadden we komend weekend allemaal in de bloembollen staan schreeuwen naar Max Verstappen.
We weten niet beter dan dat het autocircuit in Zandvoort ligt, maar er zijn in ons land veel meer initiatieven geweest om zoiets te bouwen. Dat schreef tijdschrift De Revue der Sporten tenminste op 24 januari 1923 en dat maakt deze informatie zeer geloofwaardig. Hoofdredacteur Leo Lauer was namelijk één van de grootste liefhebbers van de gemotoriseerde sport en zodoende betrokken bij alles met een uitlaat.
‘Ja, heusch, we krijgen een automobielrenbaan’, aldus het blad, ‘wij krijgen er een, ik bezweer het U.’ In Amsterdam werd eraan gewerkt, net als in Den Haag in de buurt van Kijkduin en Ockenburg. Volgens De Revue was het Amsterdamse plan het meest concreet, omdat het al had geleid tot de oprichting van onderneming Nationale Sportterreinen ’t Langeveld. In de nabijheid van Lisse en Noordwijk was een terreinencomplex bemachtigd met een oppervlakte van meer dan één miljoen vierkante meter. We noemen het maar even gemakshalve het Circuit van Noordwijk.
Vliegveld
Het plan was vreselijk ambitieus met niet alleen het grootste auto- en motorcircuit van West-Europa, maar ook een wielerbaan én een vliegveld op het middenterrein, ‘wat hierom van zooveel beteekenis mag genoemd worden, omdat wij hier zitten te midden van de bloembollenstreek, zoodat de handelaren hun in den vreemde zoo geliefd product gemakkelijk kunnen transporteeren.’
Als architect was Harry Elte aangetrokken, in 1914 verantwoordelijk voor Het Nederlandsch Sportpark, het eerste stadion van ons land en de voorganger van het huidige Olympisch Stadion. Het leek een kwestie van tijd voordat het Circuit van Noordwijk werd geopend, volgens de initiatiefnemers in het voorjaar van 1924. Ze gaven zichzelf zo een jaar om hun enorme ambities te realiseren.
Politieke spanning
Bij de gemeente Noordwijk werd meteen een verzoek ingediend voor een subsidie voor het leggen van een weg langs de duinrand naar het terrein. Het zorgde voor een stevige en verwarrende discussie tussen voor- en tegenstanders, vooral omdat er veel angst was voor de financiële risico’s. Ook in Noordwijkerhout zorgde het initiatief voor spanningen, maar toch kwam er een subsidie van 60.000 gulden – vergelijkbaar met een half miljoen euro in onze tijd.
In de zomer van 1925 was de overdracht van het terrein, waarop een circuit met een lengte van drie kilometer zou komen, met tribunes voor 57.500 toeschouwers. Daarbij moesten autowegen komen naar Noordwijk aan Zee en Noordwijkerhout, naast verbredingen van al bestaande wegen. Het treinstation van Lisse lag een kwartier lopen verwijderd van het sportterrein. Met de Nederlandse Spoorwegen werd al onderhandeld over extra treinen tijdens de vijf grote wedstrijden, die jaarlijks moesten worden gehouden, ook in het wielrennen.
Smokkelreisjes
Op een informatieve bijeenkomst voor plaatselijke belangstellenden werd al gesproken over een openingsdatum in 1926. Zo snel ging het allemaal niet, omdat de plaatselijke politiek zeer bezorgd bleef over de financiën. Zeven gemeenteraadsleden uit Noordwijk in juni 1926 maakten daarom in juni 1926 een studiereis naar Parijs om te kijken naar de autobaan in Montlhéry. Twee wethouders sloten zich aan, net als de burgemeester van Noordwijkerhout, allemaal op kosten van de NV.
Bij terugkomst wilde alleen niemand vertellen wat ze hadden gezien en welke invloed dit had op hun standpunten. Het enige nieuws was, via buitenlandse kranten, dat één van de delegatieleden bij de grens tussen België en Frankrijk was aangehouden wegens smokkel van pruimtabak. Kort na hun bezoek ging de Franse autobaan nog failliet ook, zo althans beweerde een boze brievenschrijver uit Noordwijk. Desondanks vertrok in september 1926 een volgende gemeentedelegatie, ditmaal naar Italië voor een bezoek aan het circuit van Milaan.
Het leverde uiteindelijk niets op. In november 1927 werd het bouwterrein gereedgemaakt voor de bloembollenteelt, waarmee er een einde kwam aan het autocircuit van Noordwijk. In april 1928 trok de gemeente definitief de steun in, waarna de onderneming officieel werd geliquideerd. Weer twintig jaar later werd de eerste Grand Prix van Zandvoort gehouden.
