25 maart 1896: de wedergeboorte van de Olympische Spelen
Op 25 maart 1821 begon de Griekse opstand tegen Turkije. Precies 75 jaar later begonnen de Olympische Spelen in Athene – de eerste in de moderne tijd. En dan was het ook nog eens Pasen, zowel in het Westen als in het Oosten.
Wie de eerste moderne Olympische Spelen onderzoekt moet rekening houden met twee kalenders. Volgens de plaatselijke Griekse tijd begonnen die op 25 maart 1896, maar bij ons was het 6 april 1896 – een verschuil van precies twaalf dagen. De Grieken hanteerden tot 1924 de juliaanse kalender, waar Nederland al sinds de zestiende eeuw de gregoriaanse kalender kent. Het verschil tussen deze twee tijdrekeningen was in 1896 opgelopen tot twaalf dagen – precies het verschil tussen 25 maart en 6 april.
Kortom: toen de Olympische Spelen van 1896 begonnen, was het 25 maart in Athene en 6 april bij ons.
Nationale feestdag
Door onze ogen is zowel 25 maart als 6 april een willekeurige dag, maar de Grieken kozen heel bewust voor die 25e maart om te beginnen met de Olympische Spelen. Het was precies 75 jaar na aanvang van de Griekse opstand tegen de Turkse overheersing. In Griekenland is 25 maart nog steeds een belangrijke nationale dag – enigszins te vergelijken met Bevrijdingsdag in Nederland. Op 25 maart 2004 werd in Olympia het olympisch vuur ontstoken voor de Spelen van – opnieuw – Athene.
De Grieken van 1896 maakten door het gebruik van die 25e maart van de Olympische Spelen een politiek statement om de wereld te laten zien dat ze een onafhankelijk volk vormden. Zoals het Leidsch Dagblad in 1896 hierover schreef: ‘Het was te gelijk een feest ter herdenking van de heldhaftige daden van een vorige generatie.’ De Griekse koning verrichte zelf uiterst plechtig de opening op die historische dag: “Hierbij verklaar ik de eerste internationale Spelen voor geopend. Lang leve de natie, lang leve het Griekse volk!”
Wie zegt dat de Olympische Spelen en politiek niets met elkaar te maken hebben, snapt er dus niets van, want dankzij de Grieken is dat verband er al vanaf de allereerste seconde in 1896.
Pasen
De festiviteiten rond de eerste Olympische Spelen van de moderne tijd waren een dag eerder al begonnen, een bewuste keuze van IOC-voorzitter Pierre de Coubertin. Zowel in de Christelijke Kerk als bij de Grieks-Orthodoxe Kerk was 24 maart / 5 april Eerste Paasdag. Zo werd de symboliek van de wederopstanding ook toegepast op de olympische beweging.
Zo wemelde het van de symboliek bij Athene 1896 met een verwijzing naar de Griekse opstand van 1821, Oosters Pasen én Westers Pasen.
