30 juli 1936: demonstraties tegen olympisch vuur
Op 20 juli 1936 begon de eerste olympische fakkeltocht ooit, van Olympia naar Berlijn. Op Sportgeschiedenis volgen we de complete route van ruim 3000 kilometer lang, elke dag opnieuw. “Ik wensch den fakkelloop op het gebied van Tsjecho-Slowakije het beste toe.”
Het Vaderland van 31 juli 1936: ‘De Olympische fakkel is gistermiddag het kruispunt van den weg naar Sezimovo Usti, tusschen Soběslav en Tabor, gepasseerd. Aldaar stond een afdeeling Tsjechische Sokols opgesteld, alsmede een groot aantal schoolkinderen met hun onderwijzers.
Eenigen tijd voor de aankomst van den fakkelooper verscheen ook de Tsjechische staatspresident, dr Benesj, met zijn echtgenoote en eenige hooge ambtenaren, o.w. de chef van het protocol, Stringl.
Hij werd begroet door den leider van de fakkelestafette, den voorzitter van de Tsjechische Athletiek Unie, ir. Fikl. Deze stelde den president voor aan kapitein von Honzatko, een Olympisch kampioen van 1896.
Spoedig daarop verschenen de voorboden van den fakkelloop, vijf athleten, getooid met de wapens van Bohemen, Maehren, Silezië, Slowakije en Karpaten-Rusland. Achter hen naderde de looper met het Olympische vuur. Hij liep op den staatspresident toe, die daarop tot de menigte een korte toespraak hield.
Dr. Benesj dankte in de eerste plaats voor de hem bewezen eer en sprak er vervolgens zijn vreugde over uit, dat de Olympische Spelen te Berlijn spoedig een aanvang zullen nemen. De Spelen zijn niet alleen een vernieuwing van de oude idealen — de schoonheid van lichaam en geest — maar ook een demonstratie voor den vrede.
“Ik zou wenschen”, vervolgde dr. Benesj, “dat de bewoners van geheel Tsjecho-Slowakije aan deze demonstratie deelnamen. Ik wensch den fakkelloop op het gebied van Tsjecho-Slowakije op zijn weg naar de elfde Olympische Spelen te Berlijn het beste toe en onzen vertegenwoordigers op deze Spelen vele successen.”’
Nieuw protest
In de Leidsche Courant stond een kort verslag over de gebeurtenissen in Praag:
‘Gisteravond is de Olympische fakkel te Praag aangekomen, waar op de Alstaedter Ring feestelijkheden waren georganiseerd. De minister van buitenlandsche zaken, dr. Krofta, begroette den fakkellooper namens den president der Tsjechische Republiek en namens de regeering.’
Een dag eerder werd de fakkeltocht in Wenen getroffen door acties van nationaalsocialisten, waaraan veel aandacht werd geschonken in de Nederlandse media. Dat er ook in Tsjecho-Slowakije – en eerder in Joegoslavië – demonstranten langs de route stonden, kwam hier dan weer niet door.
Op de Duitse wiki-pagina over het Olympisch vuur staat hierover: ‘Proteste gab es in Jugoslawien und der Tschechoslowakei, die von Sicherheitskräften niedergeschlagen wurden. Dennoch gelang es Demonstranten in Prag, die Fackel vorübergehend zu löschen.
Bereits die Jugendorganisation der Kommunistischen Partei Griechenlands OKNE plante, allerdings ohne Erfolg, ein Durchkommen der olympischen Fackel nach Deutschland zu verhindern: „Alle Organisationen, durch deren Einflussgebiete die Flamme getragen werden sollte, wurden aufgerufen, sie auf griechischem Boden auszulöschen, und es wurde verkündet, dass die Organisation, der es gelänge, die Flamme auszulöschen, einen Preis erhalte.“‘
Dat hiervan ook geen melding werd gemaakt in de officiële verslagen van de Duitse organisatie spreekt voor zich. Zo werkt propaganda nu eenmaal.
