Olympische Spelen

Als Japan de Olympische Spelen organiseert, wordt het een duur grapje

De bouw van het Olympisch Stadion in Tokio voor de Spelen van 2020 is nog niet begonnen, maar de geplande kosten waren al zo’n beetje verdubbeld van 950 miljoen euro naar 1,7 miljard. Aldus maakte de Japanse sportminister enkele weken geleden bekend, waarna grote hoeveelheden kritiek werden uitgestort op deze enorme budgetoverschrijding.

En dus werden de plannen vrijdag weer ingetrokken, maar gezien de eerdere ervaringen met kostenexplosies moeten we nog maar zien wat daarvan terechtkomt. Japan heeft namelijk drie keer eerder de Olympische Spelen georganiseerd. De miljarden vlogen alle kanten op.

Tokio verhuizen

De eerste keer dat het IOC Tokio als gastheer aanwees was voor de Spelen van 1940. Vanwege de oorlog tussen het gastland en China gingen die echter niet door. Een kwart eeuw later kreeg de stad een tweede kans voor de Spelen van 1964. Mede vanwege het grote succes van Anton Geesink kunnen we ons nu nog herinneren dat die inderdaad ook zijn gehouden. Minder bekend is hoe de financiering bizarre vormen aannam.

Het IOC moet op zijn minst even hartritmestoornissen hebben gehad toen het in april 1961 hoorde dat de Japanse regering serieus overwoog om Tokio in zijn geheel te verplaatsen vanwege extreme problemen met het massale verkeer, de waterhuishouding, het huisvestingsbeleid en de stroomvoorziening. Twee jaar daarvoor was die stad aangewezen als gastheer voor de Spelen van 1964, die opeens op de nominatie stond voor wellicht de grootste stedenbouwkundige operatie ooit. Want om een stad van bijna tien miljoen inwoners in zijn geheel op te pakken en ergens anders neer te zetten, is wel wat organisatietalent vereist.

Misschien is dat wel de reden geweest dat de begroting voor Tokio 1964 in slechts twee jaar tijd ruim 250 keer over de kop was gegaan. Op 9 april 1964 meldde de Telegraaf dat de totale kosten ruim 10 miljard gulden zouden bedragen, waar in april 1962 over veertig miljoen werd gesproken. Bij die miljardensom werd ook de infrastructuur meegeteld, maar toch: het was ontzettend veel meer dan vooraf was aangekondigd.

Veel geld voor weinig supporters

Japan deed dat dunnetjes over tijdens de Winterspelen van 1972 in Sapporo – dankzij de drieklapper van Ard Schenk sportief een groot succes voor de Nederlandse sport. Op 21 februari 1967 begon de stad heel bescheiden met een begroting van 56 miljoen gulden. Na afloop van het evenement lag er een slotbedrag van 2,3 miljard gulden – wederom door hoge uitgaves voor de infrastructuur.

Het Limburgsch Dagblad wist dit mooi samen te vatten in een artikel op 15 februari 1972: “Het organisatiecomité heeft na elf dagen Winterspelen de balans opgemaakt en is tot de conclusie gekomen dat er nog nimmer in de geschiedenis zoveel geld is uitgegeven om zo weinig mensen hun sport te laten beoefenen.”

In een officieel overheidsonderzoek stond dat de complete administratie was verbrand – negentig mappen vol! Zo moesten alle sporen worden uitgewist, zodat we niet eens zeker weten of het bij die 22,4 miljard gulden is gebleven.

Administratie vernietigd

De derde keer dat Japan de Olympische Spelen mocht organiseren was in 1998 – mede dankzij de dubbelklappers van Gianni Romme en Marianne Timmer een mooi Nederlands sportfeestje. Om dit evenement binnen te halen werden de nodige IOC-leden omgekocht en verwend met te dure cadeaus.

Dat was overigens gewoonte in die tijd, want de Amerikanen deden hetzelfde om de Winterspelen van 2002 binnen te halen. En ook in Nederland werden IOC-leden omgekocht en verwend met exclusief bezoek aan Yab Yum om zo de Spelen van 1992 naar Amsterdam te halen – tevergeefs overigens.

Hoe dan ook, het organisatiecomité van Nagano 1998 overschreed de begroting met miljarden tegelijk. Het Financieele Dagblad van 25 februari 1998 noemde een eindbedrag van 22,4 miljard gulden, wat toch net iets meer was dan de 1,7 miljard waarmee het in 1991 allemaal begon.

In 2005 verscheen een officieel overheidsonderzoek naar deze kostenoverschrijding, waaruit bleek dat de complete administratie was verbrand – negentig mappen vol! Zo moesten alle sporen worden uitgewist, zodat we niet eens zeker weten of het bij die 22,4 miljard gulden is gebleven.

Japan is er dus heel goed in om peperdure Olympische Spelen te organiseren, waarop ik de volgende voorspelling baseer: in de komende jaren gaan de Olympische Spelen van 2020 nog veel duurder worden. Niets zal me verbazen, zelfs niet als Japan binnenkort verklaart dat het de complete hoofdstad wil verhuizen naar een eiland duizend kilometer verderop.

Waardeer deze site!

Onze content is gratis. Vond je het de moeite waard? Dan kun je dat laten blijken met een kleine financiële bijdrage.

Mijn gekozen waardering € -

Jurryt van de Vooren
https://sportgeschiedenis.nl
Specialist in sporterfgoed. Al meer dan 25 jaar de enige Amsterdammer, die is afgestudeerd op Feyenoord.