Bij de start van de olympische fakkeltocht van 1948 viel minstens één dode

Op 25 maart wordt de olympische fakkeltocht herstart, onderweg naar Tokio. Vanwege corona wordt er geen publiek toegelaten. Dat was in 1948 ook zo bij de start van de fakkeltocht, toen vanwege een bloedige burgeroorlog. 

Een jaar geleden ging in Olympia de fakkeltocht van start naar Tokio, maar die Olympische Spelen werden een jaar uitgesteld. De loop werd daarom ook onderbroken, maar zal op 25 maart worden hervat. Vanwege corona wordt er geen publiek toegelaten, net als vorig jaar.

Hetzelfde was het geval bij de fakkeltocht naar de Olympische Spelen van 1948 in Londen. De start had een feest moeten worden, die vanwege het einde van de Tweede Wereldoorlog zelfs werd aangekondigd als een loop voor de vrede. Niets was minder waar, want er zijn doden gevallen nabij Olympia.

Geen vrede

In Griekenland was er namelijk helemaal geen vrede in 1948. Integendeel, want een gruwelijke burgeroorlog tussen communistische strijders en de regeringstroepen verscheurde het land tot op het bot. Groot-Brittannië speelde ook een rol in dat bloedige conflict, omdat de Britse regering de regeringstroepen ondersteunde.

Zo was de gastheer van de Spelen van 1948 meteen een van de doodsvijanden van de Griekse communisten, zodat guerrillaleider Markos Vafiadis dreigde om Olympia aan te vallen tijdens het ontsteken van het olympisch vuur. Daarmee zou hij twee vijanden in één keer aanvallen: Athene en Londen. Die dreiging werd dan ook zeer serieus genomen.

Doden

Olympia veranderde in een oorlogsgebied met gevechtsvliegtuigen en gewapende soldaten. Langs de route naar de havenplaats Katakolon lagen soldaten met mitrailleurs, tachtig kilometer lang. In Katakolon lag de torpedojager Hastings gereed om het olympisch vuur te verplaatsen naar Korfoe, maar voordat dit arriveerde openden de communisten het vuur op Griekse en Britse sportofficials.

Het oorlogsschip schoot vanaf zee terug, allemaal gezien door een verslaggever van De Tijd: ‘Daar zaten wij, genodigden tot het vredesfeest, wat verlegen bij elkaar. Een marine-officier naast mij omklemde vastberaden de greep van zijn snel getrokken revolver, ’n nerveuze journalist telde haastig de kogelgaten die op een rijtje in de muur zaten.’

Bij deze beschietingen kwam een Griekse soldaat om het leven. Over eventuele slachtoffers bij de communisten is niets bekend.

In Olympia zelf ging de plechtigheid gewoon door met Konstantinos Dimitrelis als eerste fakkeldrager. Dimitrelis was korporaal in het Griekse leger, maar tijdens de ceremonie droeg hij sportkleren onder zijn uniform. Op het juiste moment legde hij zijn wapen neer, trok zijn uniform uit en ontving verkleed als atleet de eerste toorts.

Zo snel mogelijk werd de fakkel daarna vanuit Olympia naar Katakolon vervoerd om het Griekse vasteland te verlaten, buiten bereik van de burgeroorlog. Hiermee kwam een einde aan de bloedigste ontsteking van het olympisch vuur aller tijden, aan die zogenaamde loop voor de vrede.