De eerste koninklijke huldiging voor gehandicaptensporters was in 1996

De medaillewinnaars van de Nederlandse paralympische ploeg op de Winterspelen in Beijing zijn gehuldigd door koning Willem-Alexander en prinses Margriet. De eerste keer dat zo’n gebeurtenis plaatsvond, was in 1996. De NOS bleef weg. 

Esther Vergeer was er zowel in 2000 als in 2022 bij. Foto via Wikicommons

De NOS was er dinsdag live bij toen de drie Nederlandse medaillewinnaars op de Paralympische Winterspelen werden ontvangen op paleis Noordeinde. Dat was wel anders toen hun voorgangers van de Zomerspelen van 1996 dit als eerste overkwam – overigens nog niet op een koninklijk paleis, maar op het Catshuis. Koningin Beatrix was er wel bij.

‘De sporters waren heus ontroerd,’ aldus Erica Terpstra in een open brief aan Mart Smeets in de Volkskrant, toen nog als staatssecretaris van sport. ‘Zij waren niet de enigen. Zo’n ontvangst, zo’n erkenning hadden ze niet verwacht.’ Er was alleen geen enkele belangstelling van de NOS geweest, waar Terpstra zeer verbolgen op reageerde. ‘Daar wilde ik het nog even met je over hebben, Mart. Want bij mensen met een handicap kijken veel mensen er ineens heel anders tegenaan. Dan gaat het niet meer om die topprestatie, uiteraard naar eigen vermogen en op eigen niveau, maar dan is het ineens minder. Dan is het niet nieuwswaardig. Dat vind jij ook.’

Volgens Terpstra was deze eerste huldiging een kentering geweest in het denken over gehandicaptensport, met terugwerkende kracht een juiste conclusie. ‘En wordt het niet tijd dat de Nederlandse sportpers daarin meegaat?’

Alwin Houtsma

Dat er binnen het Koninklijk Huis inderdaad een kentering was, bleek vier jaar later, want met dertig medailles werden de paralympiërs opnieuw ontvangen door de koningin. De mediabelangstelling was dan weer wederom nihil, tot frustratie van de fans, die er een speciaal spandoek voor hadden gemaakt: ‘De NOS is er niet maar wij wel.’

De koninklijke ontvangst voor de gehandicaptensporters liep uit op een rel, want zwemmer Alwin Houtsma werd de toegang geweigerd, als winnaar van vijf keer goud, twee keer zilver en één keer brons. Volgens de koninklijke administratie was hij niet van onbesproken gedrag geweest, waardoor hij geen ontvangst kreeg én geen onderscheiding. De SP stelde er vragen over in de Tweede Kamer, maar desondanks is er nooit duidelijkheid gekomen over de exacte reden waarom Houtsma werd uitgesloten van dit eerbetoon.

Zwemster Syreeta van Amelsvoort, ruiter Joop Stokkel en de tennissers Robin Ammerlaan en Esther Vergeer werden in 2000 wel ontvangen en benoemd tot ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Diezelfde Vergeer was er deze week opnieuw bij, inmiddels als Chef de Mission.