De fotocollectie van de Olympische Spelen van 1928 in Amsterdam staat helemaal online
In de Maand van het digitaal erfgoed besteedt Sportgeschiedenis aandacht aan de mooiste digitale collecties van sporthistorisch erfgoed. NOC*NSF heeft meer dan 1500 foto’s van de Olympische Spelen van 1928 gedeeld via de Collectie Gelderland – hier.
Het olympische wielertoernooi op de weg. Foto via de collectie van NOC*NSF
Eigenlijk was het Nederlands Olympisch Comité helemaal niet geïnteresseerd in de nalatenschap van de Olympische Spelen van 1928 in Amsterdam. “Het kan ons niets schelen of er foto’s en films gemaakt worden; voor een film der Spelen als historisch document voor degenen die niet kunnen komen, voor het nageslacht en als propaganda voor de over vier jaren te houden Olympiade voelen we niets. Er komen foto’s in de pers, dat kon nu eenmaal niet anders, en verder interesseert het ons niet, of het moest al wezen wegens een er mede te verwerven inkomsten. De volgende Olympiade gaat ons niet aan, als deze maar goed afloopt.”
Dat was slecht nieuws voor Nederlandse filmers en fotografen, die zich al jarenlang voorbereidden om dit evenement vast te leggen. Dick Laan bijvoorbeeld (inderdaad de schrijver van Pinkeltje) was als filmmaker al druk bezig, zoals hij in zijn autobiografie schreef: “Er waren plannen om een kleine ontwikkelcentrale in het nieuwe stadion zelf onder te brengen, want één van de voorwaarden was dat alle finishes van de loopwedstrijden zouden worden opgenomen met een langzaam-werkend apparaat en dat, wanneer er twijfelgevallen waren, de films onmiddellijk ontwikkeld en afgedrukt moesten worden, zodat hierdoor de uitslag beter bepaald kon worden.”
Mussolini
Het NOC werd er niet warm of koud van en verkocht de filmrechten aan de hoogste bieders, die allemaal uit het buitenland kwamen. Een Zwitsers bedrijf kreeg die voor 180.000 duizend gulden, in onze tijd vergelijkbaar met een kleine anderhalf miljoen euro. Een maand later bleek echter dat dit de financiering niet kon regelen, waarna de gesprekken begonnen met LUCE, een Italiaans staatsbedrijf onder directe leiding van de fascistische dictator Mussolini.
Behalve het vastleggen van de Spelen zelf zou het filmbedrijf ook opnames maken van de Zuiderzeewerken en de stad Amsterdam, waarmee Nederland een mooie propagandafilm zou krijgen. De Nederlandse filmmakers waren razend, ook omdat een Italiaanse fascist de rechten had over een Nederlands monument.
De fotorechten bleven wel in Nederland. Zo heeft NOC*NSF nu de rechten over de nalatenschap, waar het een kleine honderd jaar geleden geen enkele moeite voor deed. Al die opnames kun je zien via zowel de Collectie Gelderland – hier – en Europeana – hier.
