De Friese atlete Tollien Schuurman weigerde te rennen voor Adolf Hitler
Op 20 januari 1913 werd atlete Tollien Schuurman geboren, socialiste in hart en nieren. Vanwege haar politieke overtuiging weigerde ze mee te doen aan de Olympische Spelen van 1936 in Berlijn, ook al had ze daar goud kunnen winnen.
Tollien Schuurman, helemaal links, in Los Angeles voor de Olympische Spelen van 1932. Foto via Wikicommons
De Friese atlete Tollien Schuurman was in haar tijd de snelste atlete ter wereld. In 1930 liep ze in het Olympisch Stadion in Amsterdam een wereldrecord op de 100 meter.
Er werd daarom veel van haar verwacht op de Olympische Spelen dat jaar in Los Angeles. Vanwege de lange reis met de boot en de trein was haar conditie te slecht geworden voor een medaille. Dat schreef Schuurman allemaal in haar dagboek in de Leeuwarder Courant, waaruit ook blijkt dat ze nog op de foto is gegaan met Marlene Dietrich, de wereldberoemde filmster.
Idealen
Vier jaar later weigerde Schuurman echter mee te doen aan de Spelen in Berlijn. Als overtuigd socialiste wilde ze geen onderdeel zijn van de propagandashow van de nazi’s. “Ik loop niet voor Hitler.” En dus bleef ze thuis. De atletiekbond was woedend, maar de atlete vond haar idealen belangrijker dan die Nederlandse leeuw. Zo won de snelste Nederlandse vrouw van de jaren dertig geen olympische medaille.
In haar jonge jaren was Schuurman lid van de atletiekvereniging in Drachten. In diezelfde Friese plaats zit nu atletiekvereniging Impala, die haar complex heeft vernoemd naar de beroemde en eigenzinnige atlete uit de jaren dertig.
Er is dan weer geen straat naar haar vernoemd in Friesland, wat een kleine honderd jaar later toch wel eens tijd wordt. Alsof het wemelt in Friesland van de sporters, die ooit een wereldrecord in de atletiek hebben gehad. In Amsterdam ligt wel de Tollien Schuurmanburg in de Zeeheldenbuurt. En dat is tien kilometer van het Olympisch Stadion, waar Schuurman in 1930 haar wereldrecord liep.
