De vergeten viermansbob van Evert van de Pol

Naar de Olympische Winterspelen van 1936 zijn – volgens het boek Kroniek Olympische Spelen, 75 jaar NOC – acht bobbers afgevaardigd. In de officiële uitslag zijn daar echter maar twee van terug te vinden. Hoe zit dat?

Roemeense bobbers onderuit in 1936

Door Bert Roosien

Ik vermoed dat er – volgens de oorspronkelijke planning – zowel een tweepersoonsbob als een vierpersoonsbob aan de Spelen had moeten deelnemen. Maar als dat inderdaad de bedoeling was, waarom is dan de vierpersoonsslee uiteindelijk toch niet gestart? Was er sprake van ziekte van de bobbers, of van een ongeval?

Ik heb de kwestie ooit voorgelegd aan Ton Bijkerk, dé kenner van de vaderlandse Olympische sportgeschiedenis. Onlangs heb ik het ook geprobeerd bij het NOC en bij Wiltfried Idema van de BSBN, de Bob en Slee Bond Nederland. Maar helaas, het leek erop dat niemand mijn vraag kon beantwoorden. Tot ik stuitte op de website van de Koninklijke Bibliotheek, met daarin de gedigitaliseerde versie van enkele oude kranten…

Het moet een gemêleerd gezelschap zijn geweest, de acht Nederlandse bobbers die door het NOC werden uitgezonden naar de Winterspelen van 1936. Eén keer eerder had Nederland zich aan een Olympisch bobavontuur gewaagd. Dat was in 1928. Voor de Spelen van Sankt Moritz had ons land ingeschreven voor de wedstrijd in de vijfpersoonsbob.

Het Nederlands team, bestaande uit stuurman Curt van de Sandt, Hubert Menten, Henri Dekking, Jacques Delprat en jonkheer Edwin Teixeira de Mattos werd toen keurig 12e in een veld van 23 deelnemende ploegen. Van deze lichting was het duo Hubert Menten en Henri Dekking er in 1936 opnieuw bij.

Maar Henri Dekking was inmiddels 44 en good old Hubert Menten was zelfs 62. Met name Menten had nu vooral een begeleidende rol. Voor hem was er de functie van non-playing captain. Van het overige zestal, E. v.d. Pol, W. v.d. Pol, Metzelaar, Dunlop, Bulten en baron Gevers, zouden er in elk geval twee genoegen moeten nemen met een reserverol, want de vijfmansbob was na 1928 vervangen door een viermansbob.

Hoewel ons land bepaald niet tot de favorieten behoorde, was er inmiddels toch al enige bobhistorie geschreven. In 1929 was in Davos voor het eerst een Europees Kampioenschap georganiseerd en bij die gelegenheid had het Nederlandse duo E. v.d. Pol en Metzelaar in de tweepersoonsbob de Europese titel in de wacht gesleept! Natuurlijk stelde het EK toen nog niet zoveel voor, maar desondanks was het een prestatie van formaat.

Garmisch-Partenkirchen

In de aanloop naar de Winterspelen van 1936 waren de weersomstandigheden voor het bobben in Garmisch-Partenkirchen allesbehalve ideaal. De winter leek ver weg en de te hoge temperaturen waren funest voor de bobsleebaan. En hoewel het toch de bedoeling was geweest dat de deelnemers aan de Spelen al in januari op de Olympische bobbaan hadden kunnen oefenen, kon de baan in deze periode niet of nauwelijks worden gebruikt.

Voor het Nederlands bobteam, onder leiding van de Arnhemmer Evert van de(r) Pol, betekende dit dat voor de voorbereiding naar Sankt Moritz moest worden uitgeweken. Pas begin februari werd uiteindelijk koers gezet naar Garmisch-Partenkirchen.

De officiële opening van de Spelen was op 6 februari. Vanaf die datum kon er ook worden getraind. Zo lezen we in in dagblad Het Vaderland van vrijdag 7 februari 1936:

“In de middag konden voor de eerste maal de vierpersoons bobs bemand worden voor het maken van trainingsritten. Veel is er echter van deze training niet terecht gekomen. De baan bevindt zich nog steeds niet in goede conditie. Het sneeuwt te veel en het vriest te weinig. De tijden, die gemaakt werden, waren dan ook verre van goed.’

De baan was dus niet goed, met alle gevolgen van dien:

“Enkele bobs konden de moeilijke Bayernkurve niet halen en sloegen om. Zo is ook de Nederlandse bob, bemand met E. van de Pol, Bulten, Metzelaar en Dunlop in deze bocht omgeslagen. Daarbij verwondde Bulten zich zodanig dat hij naar het speciaal voor de Spelen gebouwde ziekenhuis, gelegen bij het skistadion, moest worden overgebracht. Daar bleek dat hij de rechterenkel zodanig gekneusd had dat een gipsverband moest worden aangelegd. Bulten kon later naar zijn verblijf in hotel Riessersee worden teruggebracht.”

Bij het ongeval waren, behalve Bulten, ook Metzelaar en Van de Pol geblesseerd geraakt. De vierde inzittende – volgens dagblad Het Vaderland Sam(uel) Dunlop, maar volgens andere berichten de 44-jarige Henri Dekking – was met de schrik vrijgekomen. De Nederlandse bobploeg likte zijn wonden en concentreerde zich nu op de wedstrijd voor tweepersoonsbobs.

Intussen had ook de voorzitter van het NOC, baron Schimmelpenninck van der Oye, zijn medeleven met de onfortuinlijke bobbers betuigd. “Het is jammer dat de bobbers zo’n pech hebben gehad, maar zij dragen deze pech met opgewektheid, zoals het goede sportmensen betaamt. Het is beslist vervelend voor hen, vooral indien men bedenkt dat zij eerst veertien dagen moesten wachten alvorens de training te kunnen aanvangen en toen het eenmaal zo ver was, werden zij onverwachts uitgeschakeld. Alleen een tweepersoons bob kan nu nog uitkomen, bemand met Gevers en Dunlop”.

Teruggetrokken

Op zondag 9 februari berichtte Het Vaderland:

“Zoals wij reeds hebben gemeld heeft de Nederlandse vierpersoons bob zich definitief teruggetrokken na het ongeval dat bij de training dezer dagen is gebeurd. De Nederlandse twee heeft vanmiddag aan de training deelgenomen en daarbij een mooie tijd gemaakt. De drie gewonde bobbers, Bulten, Van de Pol en Metzelaar, liggen thans in hotel Riessersee en maken het naar omstandigheden redelijk goed. Zij hebben hun goede humeur niet verloren en dat is een voornaam ding!

Van de Pol blijkt er achteraf niet zo goed te zijn afgekomen als aanvankelijk werd gedacht. Hij heeft een rib gebroken en de toestand van zijn knie wekte bij de hem behandelende medicus ook enige zorg. Wegens een flinke bloeduitstorting kon op de röntgenfoto, die vrijdag is genomen, niet met zekerheid worden geconstateerd of de knie al dan niet gebroken is. Zekerheidshalve heeft men zaterdag de knie maar in een gipsverband gezet, zodat behalve Bulten, wiens enkel in het gips zit, nu ook Van de Pol in het stijve verband is gezet.”

Tot zover het zo lang verborgen verhaal over de Nederlandse vierpersoonsbob in Garmisch-Partenkirchen. Het ongeluk met de bob vond plaats tijdens de training en dus nog vóór de start van het hoofdtoernooi, en daarom worden Van de Pol, Bulten en Metzelaar tegenwoordig niet als officiële Olympische deelnemers gezien.

Sam Dunlop zou uiteindelijk wel de Olympische statistieken halen. Samen met baron Willem Gevers deed hij mee in de tweepersoonsbob. Een verassende tiende plaats in het eindklassement was het fraaie resultaat. Tot op de dag van vandaag is dit de beste prestatie van een Nederlands mannenbobteam op de Olympische Spelen.

Helaas heb ik de voornamen van Bulten, Metzelaar en van W. van de(r) Pol niet kunnen achterhalen. Dat geldt weliswaar ook voor de voornamen van Menten en Dekking, maar het lijkt aannemelijk dat het hier dezelfde personen betreft als in 1928. De naam Van de(r) Pol werd in de verschillende edities soms mèt en soms zonder ‘r’ geschreven.