Gevonden in Stadsarchief: het Stadionplein is ouder dan het Olympisch Stadion

Het Olympisch Stadion had een voorganger: het Nederlandsch Sportpark van Harry Elte, ook wel Het Stadion genoemd als het eerste stadion van Nederland. De Stadionbuurt verwijst daarom naar dit gebouw uit 1914, zo blijkt uit enkele documenten bij het Stadsarchief Amsterdam. Gratis artikel, maar een donatie is welkom – onderaan deze pagina.

Fragment uit plattegrond van Amsterdam-Zuid in 1926. De Stadionbuurt bestaat dan al, het Olympisch Stadion is nog ingetekend want onder constructie. Complete kaart staat hier.

De discussie over het besluit van de gemeente Amsterdam om het Stadionplein vanaf 1 juni het Johan Cruijffplein te noemen, heeft de aandacht gevestigd op de geschiedenis van dit gebied, niet alleen van het plein zelf maar van de complete Stadionbuurt. Want waar verwijzen die straatnamen naar: naar het Olympisch Stadion of naar het Nederlandsch Sportpark, dat van 1914 tot en met 1929 in gebruikt is geweest?

De oudste melding van het Stadionplein in een Nederlandse krant is in ieder geval al van 3 april 1914. Het was vlak voor de eerste wedstrijd in het Nederlandsch Sportpark: Nederland – Duitsland op 5 april 1914. ‘Het verdient, naar wij in de Telegraaf lezen, aanbeveling,’ zo schreef De Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant in aanloop naar die interland tegen de Duitsers, ‘de entrée-kaarten reeds op den Amstelveenschenweg goed zichtbaar te dragen. Voor ’t Stadionplein geven borden de richting aan, welke de houders der verschillende kaarten hebben te volgen.’

En het was De Nieuwe Rotterdamsche Courant van 9 juni 1923 die schreef over de Stadionbuurt. Enkele maanden later, op 12 oktober 1923, volgden De Telegraaf en Het Algemeen Handelsblad, waaruit blijkt dat die wijk toen net was aangelegd. In 1919 was hiertoe besloten door de gemeente Amsterdam.

In het Stadsarchief Amsterdam is dit terug te vinden, onder meer met de kaart bovenaan dit verhaal, die in 1926 werd gemaakt  – twee jaar vóór oplevering van het Olympisch Stadion. De Stadionweg staat er al op, waar het Olympisch Stadion slechts is ingetekend. Op een foto uit datzelfde jaar zag dat er zo uit.

De KLM maakte in 1923 een luchtfoto van het Nederlandsch Sportpark met de nabijgelegen omgeving. Het is er nog vooral leeg, alhoewel het eerste huizenblok reeds is aangelegd.

En zo zien we dat de Stadionbuurt, die in onze tijd inderdaad bij het Olympisch Stadion ligt, aanvankelijk verwees naar het werk van Harry Elte, naar het Nederlandsch Sportpark. Precies negentig jaar geleden was het zelfs voor heel even buurt met twéé stadions, zo toont deze foto van 17 mei 1928 aan.