Het IOC royeert alleen leden die tégen het fascisme zijn

Het Internationaal Olympisch Comité weigert vooralsnog om de Russische IOC-leden te royeren. In 1936 werd Ernest Lee Jahncke wél uit het IOC gegooid, omdat hij protesteerde tegen het politieke misbruik van de Olympische Spelen door de nazi’s. De oorlogsmisdadigers werden gehandhaafd.

Ernest Lee Jahncke in 1930, Foto Harris & Ewing via Wikimedia Commons

De Duitse sportjournalist Jens Weinreich doet een oproep voor een diepgaand en onafhankelijk onderzoek naar de banden tussen het IOC en het Russische regime. De huidige maatregelen tegen Rusland zijn volgens hem nog lang niet voldoende, omdat er op een veel dieper organisatorisch niveau nog de nodige banden bestaan, waartegen niets wordt gedaan.

Ook op historisch gebied is er nog wel wat uit te zoeken over de structurele samenwerking tussen de olympische beweging en dictatoriale regimes. Gebeurtenissen van vóór de Tweede Wereldoorlog zijn simpelweg vergeten en nooit meer opnieuw bekeken – een doofpot. Zo was er één IOC-lid dat zich openlijk keerde tegen de nazi-Spelen van 1936, waarvoor hij zwaar werd gestraft door zijn eigen organisatie.

Hitler is niet sportief

Ernest Lee Jahncke had Duits bloed, maar werd geboren in het Amerikaanse New Orleans. Sinds 1927 zat hij namens de Verenigde Staten in het IOC. In het dagelijks leven was hij een belangrijk man bij de Amerikaanse marine.

In aanloop naar de Olympische Spelen van 1936 in Duitsland protesteerde Jahncke luid tegen de organisatie van dit sportevenement in het nationaalsocialistische land. Hij pleitte zelfs voor een Amerikaanse boycot van Berlijn 1936 – uniek voor een IOC-lid. ”Sportiviteit en Hitler gaan niet samen,” zo ongeveer vatte hij zijn weerzin samen.

Jahncke riep daarmee enorme weerstand binnen zowel de Amerikaanse sport als zijn eigen olympische kringen. Avery Brundage omschreef als voorzitter van het Amerikaans Olympisch Comité de oproep tot boycot als verraad aan de Amerikaanse atleten. Ook vanuit het IOC werd de druk steeds groter om terug te treden, vooral door de Belgische voorzitter Henri de Baillet – Latour, maar Jahncke negeerde dat allemaal. De enige manier om hem monddood te krijgen was een olympisch complot van het laagste niveau.

Royement

Tijdens de Olympische Winterspelen van 1936 in Garmisch-Partenkirchen (óók nazi-Duitsland!) belegde het IOC in het grootste geheim een vergadering, waarvan Jahncke vooraf niet op de hoogte werd gesteld, zo stond in 2011 in het vaktijdschrift Journal of Olympic History. Er waren dan ook maar vijftien mensen aanwezig, die ongeveer twee uur hebben gesproken over de Amerikaanse dissident. In de zomer van 1936, vlak voor de openingsceremonie, werd Jahncke met onmiddellijke ingang geroyeerd.

In zijn plaats als IOC-lid kwam – jawel – Brundage, die van 1952 tot en met 1972 IOC-voorzitter zou zijn. Brundage werd in die tijd de belichaming van alles wat smerig, corrupt en doortrapt is in de internationale sport, het vleesgeworden dieptepunt van het IOC, een verraad van 125 jaar olympisch idealisme.

Jahncke was zo het eerste IOC-lid dat werd geroyeerd, wat daarna nooit meer is herroepen. Het IOC steunt dus blijkbaar nog steeds de dramatische uitsluiting van hun enige lid, dat al vooraf zijn stem durfde te verheffen tegen het politieke misbruik van de Spelen van 1936.

Wat deze affaire nog ernstiger maakte, was de opstelling van het IOC na afloop van de Tweede Wereldoorlog. Er waren toen minstens zeven IOC-leden uit Italië, Frankrijk en Duitsland, die zich schuldig hadden gemaakt aan oorlogsmisdaden en collaboratie. Zo werd Francois Pietri in eigen land voor vijf jaar het staatsburgerschap van Frankrijk ontnomen voor zijn gedrag, waar landgenoot Marquis Melchior de Polignac berucht werd als één van de ergste collaborateurs.

Het IOC daarentegen handhaafde deze oorlogsmisdadigers. Na hun dood werden ze zelfs geëerd voor hun olympische werk, zonder dat er ook maar één woord werd gezegd over de misdaden, waarvoor deze mensen waren veroordeeld. Het IOC royeert nu eenmaal liever mensen die tégen het fascisme zijn dan de fascisten zelf – nog steeds trouwens.