Het is de 150e geboortedag van François Brandt, de roeier die niet wist dat hij olympisch kampioen was

Op 29 december 1874 werd François Brandt geboren in Zoeterwoude. In 1900 ging hij naar Parijs, waarvoor hij nu nog steeds wordt herinnerd.

François Brandt en Roelof Klein in 1900 met de jongen, die als stuurman meedeed

De roeiers, die in 1900 naar Parijs gingen voor internationale wedstrijden, hadden geen flauw idee dat ze meededen aan de Olympische Spelen. Al tijdens de voorbereidingen werd alleen maar gesproken over ‘den grooten Tentoonstellings-wedstrijd´. Op 31 juli 1900 bijvoorbeeld plaatste De Locomotief een ingezonden mededeling over een vergadering van de Amsterdamse roeivereniging Minerva waar gesproken werd over deelname aan ‘den grooten Tentoonstellings-wedstrijd te Parijs, den 26sten Augustus’.

Met leedwezen vernam het bestuur, ‘dat vele roeiers, die het gaarne in een of meer Minerva-ploegen gezien had, om verschillende redenen verhinderd waren’. Daarop werden roeiers van andere verenigingen aangeschreven om mee te doen, onder wie Roelof Klein en François Brandt.

Er werd verder geen woord gezegd over de Spelen, omdat niemand wist dat ze daarvoor waren uitgenodigd. In 1900 was het IOC namelijk nog zo zwak, dat het niet zelfstandig in staat was om Olympische Spelen te organiseren. Daarom zocht het clubje van Pierre de Coubertin aansluiting bij de Wereldtentoonstelling van 1900 in Parijs, die veel groter was. En dat zorgde voor heel veel verwarring, want aan welk evenement deed een sporter toen eigenlijk mee: aan de wedstrijden van de tentoonstelling of die van de Olympische Spelen?

Training van Brandt en Klein in 1900 met een gewone stuurman. Via roeihistoricus Johan ten Berg.

Kloeke Hollandse vrouwen

Ook de verslaggever van het Algemeen Handelsblad sprak met geen woord over de Olympische Spelen. Gelukkig schreef hij wel een uitgebreid verhaal over de roeiwedstrijden op de Seine, die door Brandt en Klein werden gewonnen. ‘Behalve uit Frankrijk waren ploegen uit Spanje, België, Zwitserland, Duitschland, Nederland en de Vereenigde Staten overgekomen.’

Ook het bezoek was mondiaal met onder meer de Amerikaanse ambassadeur en de Franse kapitein der infanterie ‘in groot uniform’. Vanuit Nederland waren bekende namen uit de roeierswereld, zoals dr. Meurer en mr. C. Frikkers. ‘Ook kloeke Hollandsche vrouwen, vibreerende van de aandoeningen die ons vervulden, waren overgekomen en door onze Parijsche kolonie werd eveneens veel belangstelling betoond.’

Brandt en Klein deden mee aan de twee met stuurman, in de finale een jongetje van een jaar of negen oud. Ze hadden hem meegenomen om gewicht te besparen, zoals ze in voorgaande wedstrijden hadden gezien bij hun Franse concurrenten. Helaas kwam niemand op het idee om hen te vragen hoe hij heette en waar hij vandaan kwam, zodat we bijna 125 jaar later nog steeds geen naam hebben van die knul. De Nederlanders wonnen, en daarmee ook die onbekende jongen – de jongste olympisch kampioen ooit.

Deze foto uit 1900 is hoogstwaarschijnlijk van de finale van 1900 met Klein en Brandt – via Bibliothèque Nationale de France. Pieter Breuker schreef er dit verhaal over

Olympisch?

Tot zover de wedstrijden van 1900, die in de Nederlandse media geen enkele keer olympisch werden genoemd. Pas in 2012 erkende het IOC deze prestatie opeens als een olympische titel, die aan Nederland werd toegeschreven.

Brandt heeft er zelf in ieder geval nooit van geweten dat hij olympisch kampioen was geworden in Parijs. In 1949 is hij overleden. Vermoedelijk heeft Klein later nog wel gehoord dat hij de olympische titel had gewonnen, maar helemaal zeker is dat niet.