Het Olympisch Stadion dat nooit voor de Olympische Spelen werd gebruikt

Op 8 juni 1913 werd het Olympisch Stadion van Berlijn geopend voor de Olympische Spelen van 1916. Dat evenement ging alleen niet door vanwege de Eerste Wereldoorlog, de eerste keer dat dit gebeurde.

Het Duitse Stadion in Berlijn in 1913, via Wikicommons

Stel je voor dat de Olympische Spelen in Tokio op het allerlaatste moment toch worden afgelast. In dat geval wordt het Olympisch Stadion niet gebruikt voor de Olympische Spelen. Dat is al eens eerder gebeurd, in Berlijn.

Grootsteedsch

Op 18 augustus 1901 meldde de Telegraaf dat de Olympische Spelen in 1908 in Berlijn zouden worden gehouden, maar dat nieuws was wat voorbarig. De Duitse hoofdstad had hiervoor wel degelijk belangstelling, maar uiteindelijk verzamelde de internationale sportwereld zich dat jaar in Londen. Toch werd in 1908 de basis gelegd voor de komst van de Olympische Spelen van 1916.

De Duitse architect Otto March bezocht in maart 1908 de keizer om schetsen te tonen van een sportpark in het Grünewald, toentertijd een bosrijk gebied net buiten de stad. Hierin was een wielerbaan getekend, een sintelbaan, speelvelden voor verschillende sporten als voetbal en concours hippique, een zwembassin, badhuizen, en een amfitheater voor 25.000 personen. ‘Dat is ten minste grootsteedsch!,’ riep het Nieuws van den Dag in 1909 uit.

Geldmannen met millioentjes

De keizerlijke belangstelling voor dit gigantische plan was doorslaggevend, aldus het Nieuws van den Dag – dit keer op 8 juni 1910: ‘Reeds lang is er sprake van om een algemeene sportplaats te bouwen in het Grünewald. Maar die millioentjes, hiervoor noodig – natuurlijk wordt het plan dadelijk grootsch opgepakt – zijn er nog niet. Doch ze zullen wel bouwen. De Keizer interesseert zich zeer voor zoo’n arena, waar Olympische Spelen kunnen plaats hebben, en dan komen de geldmannen wel over de brug.’

En zo gebeurde het ook, in verschillende stappen. Twee maanden nadat March zijn plannen had getoond, werd de renbaan al geopend. ‘Ettelijke duizenden Grünewald-bomen moesten tot brandhout verzaagd worden’, merkte het Algemeen Handelsblad op 26 mei 1909 op.

Het was het begin van de Berlijnse droom over de Olympische Spelen, die in 1912 werkelijkheid leek te worden. ‘Reuter seint ons uit Stockholm,’ schreef de Telegraaf, ‘dat de Olympische Spelen de volgende maal zullen worden gehouden in het jaar 1916 te Berlijn.’ Een jaar later, op 8 juni 1913, werd het stadion geopend, waar het sportevenement zou worden gehouden.

Eerste Wereldoorlog

Als we de kranten van toen lezen, lijkt het wel alsof de Spelen zelf werden geopend. De hele wereld zat er namelijk al: ‘In tegenwoordigheid van het keizerlijk echtpaar, van de prinsen en prinsessen van het koninklijk huis, den Rijkskanselier, talrijke ministers en staatssecretarissen, de gezanten van Engeland, Amerika, Rusland, Japan, Zweden, Denemarken, Nederland, Roemenië, België, zoowel als van een bijzondere Zweedsche deputatie, had heden de plechtige inwijding van het Duitsche stadion op de renbaan van Grünewald plaats.’

Al die vriendschappelijke banden waren een jaar later verdwenen toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak. De Spelen van 1916 in Berlijn werden daarom afgelast. Twintig jaar later kwamen die alsnog naar de Duitse hoofdstad op dezelfde plek als het Stadion van 1913 , maar dan in een nieuw gebouwd stadion, het huidige Olympisch Stadion.