Olympische ooggetuigen: turnster Alie van den Bos over Amsterdam 1928

Op 18 januari 1902 werd Alie van den Bos geboren. In 1928 won zij olympisch goud. Ze sprak hierover in 1999 met de NOS. 

Persfoto Nederlands turnvrouwen. Foto NOC*NSF via Europeana 

In 1928 organiseerde Amsterdam de Olympische Spelen. De Amsterdamse turnster Alie van den Bos was ooggetuige, in een programma van de NOS uit 1999. Zo weten we gelukkig wat ze toen heeft meegemaakt.

“Ja, die Spelen zelf, dat was een belevenis natuurlijk,” zei ze tegen de NOS, “We vonden het erg leuk om mee te doen, we waren er heel blij mee.”

Het was voor de eerste keer dat vrouwen mochten meedoen aan het turntoernooi. Van den Bos zat in het nationale damesteam en oefende regelmatig in de Amsterdamse turnhal aan de Marnixstraat. “Het werd extra oefenen natuurlijk, een avondje op woensdagavond. Dat vonden we heerlijk. Maar het was wel hard werken, want bij ponden vielen we af. Maar daar zijn we overheen gekomen.”

Iedereen weet nu nog dat Epke Zonderland geschiedenis schreef met zijn gouden olympische turnmedaille in Londen. Dat Alie van den Bos en haar ploeg hetzelfde deden in Amsterdam is dan weer vergeten. Dat is jammer, want nog nooit eerder had een Nederlandse vrouw een gouden olympische medaille gewonnen. Bij vrouwensport denken we nu vooral aan Fanny Blankers-Koen, aan Yvonne van Gennip of aan Leontien van Moorsel. Denk vanaf nu ook aan de turnsters van 1928, want zij waren de eerste met succes.

Een aantal Nederlandse turnsters van 1928 was Joods, net als turncoach Gerrit Kleerekoper. In de Tweede Wereldoorlog werden ze allemaal vermoord door de nazi’s. “Het is erg dramatisch afgelopen, dat weet u,” zei Van den Bos in 1999. “Het is natuurlijk vreselijk wat er gebeurd is. Leider weg en de meisjes weg. Je vraag je af waarvoor.”

Tegen de NOS vertelde Van den Bos dat ze nog een teamgenoot probeerde te helpen. Het is een verschrikkelijk verhaal. “Toen heb ik eens aan Stella Agsteribbe gevraagd. Zal ik je kinderen nemen? Dat doe ik graag. Zegt ze tegen me: Zou jij je kinderen achterlaten? Nou, toen waren we uitgesproken natuurlijk. En ik vond het heel begrijpelijk dat ze zo reageerde, want dat doe je natuurlijk ook niet zo makkelijk.”

In 1943 werd Stella Agsteribbe vermoord in Auschwitz, samen met haar man en haar twee kinderen.

Van den Bos overleed in 2003, toen 101 jaar oud. In Amsterdam is een straat naar haar vernoemd.