NieuwOlympische Spelen

Vier Nederlandse sporters kregen in 1956 het aanbod om een sportboycot te negeren

Het is zeer uitzonderlijk als een Nederlandse sporter een officiële boycot negeert. In 1956 werd het geprobeerd op de Olympische Spelen in Melbourne.

Het vertrek van Eef Kamerbeek, Henk Visser, Puck van Duyne en Dini Hobers naar Melbourne. Foto Harry Pot via het Nationaal Archief

De Nederlands boksster Megan de Cler is in actie gekomen op het WK in New Delhi, ondanks een boycot van Nederland van dit evenement, samen met nog tien landen. De Nederlandse Boksbond heeft De Cler daarop uit TeamNL verwijderd, waarmee haar sportieve toekomst in één keer zeer troebel is geworden. In 1956 ontstond een vergelijkbare situatie toen Japan aan vier Nederlandse sporters vroeg om de Nederlandse boycot van dit evenement naast zich neer te leggen.

De verloren Spelen

Vlak voor aanvang van de Olympische Spelen van 1956 in Melbourne werd Hongarije binnengevallen door de Sovjet-Unie. Uit protest hiertegen besloot het NOC in razend tempo om deze Spelen te boycotten, omdat de Nederlandse ploeg niet in actie mocht komen op hetzelfde evenement als de Russen, die verantwoordelijk waren voor het bloedbad in Hongarije. De Nederlandse sporters werden door dit besluit volkomen verrast en zagen jarenlange voorbereiding in één slag weggehamerd.

Marjolein te Winkel studeerde af op dit onderwerp en schreef hierover in 2008 het boek De verloren Spelen. Ze onderzoekt hierin hoe het boycotbesluit tot stand is gekomen en hoe dat internationaal werd ontvangen. Het is een zeer lezenswaardige studie, die in ruim 150 pagina’s een beeld geeft van zowel de toenmalige sportwereld als het Nederlandse sentiment van de jaren vijftig. Vooral vanwege de actuele discussie rond China is dit boek een stevige bijdrage aan het debat over sport en politiek.

Volledige adoptie

Vier Nederlandse sporters zaten al in Australië toen het NOC in Nederland op een speciale vergadering besloot weg te blijven van de Olympische Spelen. Het ging om Eef KamerbeekPuck van Duyne, Henk Visser en Dini Hobers, die onwetend waren van het oplopende debat in hun thuisland. Ze zagen de boycot niet aankomen en reageerden uiterst teleurgesteld op het besluit. Het werd nog erger, omdat het NOC deze sporters zelfs niet toestond om als toeschouwer te blijven.

Ook chef d’Equipe Wim van Zuijll was al in het Olympisch Dorp. Hij schreef in december 1956 het ‘Rapport van de reis naar Melbourne en terug en het verblijf aldaar’. Dat ligt nu in het Nationaal Archief in Den Haag, waar Te Winkel het heeft gelezen. Hieruit blijkt dat de vier Nederlandse sporters alsnog in actie hadden kunnen komen op de Olympische Spelen, ondanks de boycot van het NOC.

Van Zuijll schreef namelijk: ‘Een delegatie van drie Japanners kwam mij 9 november des avonds bezoeken en bood namens de Japanse atleten en journalisten volledige adoptie van de ploeg tot 1 januari 1957.’ Hier bleef het niet bij: ‘Een ander aanbod kwam van een groot zakenman, wiens naam mij is ontschoten. Hij bood mij een flat, een auto en een baan als manager als ik de ploeg hier tot na de Spelen zou houden.’

Bah

Of de sporters op de hoogte zijn geweest van deze aanbiedingen is niet duidelijk. In ieder geval zijn ze er niet op ingegaan, wat ze extra ellende in Nederland heeft bespaard. Want met name Puck van Duyne kreeg verschrikkelijke brieven nadat ze in Nederland had gezegd hoe erg ze het vond dat ze niet had mogen meedoen aan de Spelen.

‘En dan alleen om even te laten zien, hoe hard je wel kan lopen’, zoals in brief aan atlete stond. ‘Denk je er wel eens aan dat je die kracht in je benen van God kreeg? Dat je er zelf weinig verdienste aan hebt? Dat je met een koud gezicht de eed zou hebben gebracht aan de Russische vlag. Daar is maar één woord voor: bah! Ik en velen met mij schamen zich om jou tot de landgenoten te moeten rekenen. Het is te hopen voor je dat de Rus niet komt. Op de plaats waar je hart moet zitten, rust een ijskoude steen.’

Deze ferme woorden waren overigens anoniem, want de naam van de afzender stond er niet bij. Net Twitter, maar dan met een postzegel.

Waardeer deze site!

Onze content is gratis. Vond je het de moeite waard? Dan kun je dat laten blijken met een kleine financiële bijdrage.

Mijn gekozen waardering € -

Jurryt van de Vooren
https://sportgeschiedenis.nl
Specialist in sporterfgoed. Al meer dan 25 jaar de enige Amsterdammer, die is afgestudeerd op Feyenoord.