NieuwOlympische SpelenZwemmen

Rie Mastenbroek werd honderden kilometers gehuldigd

Op 17 augustus 1936 keerde zwemster Rie Mastenbroek terug als drievoudig olympisch kampioen van Berlijn. Haar thuiskomst in Rotterdam was een huldiging zoals ons land nog nooit had meegemaakt, van de Duitse grens tot aan haar voordeur. We hebben de beelden.

Complete film hieronder

Op 26 februari 1919 werd Rie Mastenbroek geboren, de zwemster die in 1936 wereldwijd de meeste aandacht trok op de Olympische Spelen in Berlijn. Dat evenement was een enorm succes voor de Nederlandse ploeg, vooral voor de zwemsters. Van de vijf afstanden wonnen zij er maar liefst vier!

Mastenbroek keerde zelfs terug als koningin van deze Spelen met drie gouden en één zilveren medaille – net iets minder succesvol dan de legendarische Jesse Owens. Nooit eerder in de geschiedenis had een vrouwelijke olympiër meer medailles gewonnen op één editie van de Olympische Spelen.

De grootste huldiging tot dan toe

Bij haar honderdste geboortedag valt dan vooral op hoe weinig bekendheid zij nu nog geniet, vooral in vergelijking met de legendarische status die Fanny Blankers-Koen twaalf jaar later verwierf met haar vierklapper in Londen. Het onthaal van de Amsterdamse atlete bij thuiskomst was gigantisch, maar eigenlijk overkwam Mastenbroek precies hetzelfde in 1936, samen met zwemsters als Willy den Ouden, Nida Senff en coach Ma Braun.

Een ooggetuigenverslag van De Haagsche Courant laat dat in ieder geval duidelijk zien. ‘Een zegetocht is het geworden, deze thuiskomst van onze Olympische zwemsters. Ja, waarlijk, een thuiskomst, waarbij het aan hartelijkheid niet ontbroken heeft en waarbij nog eens duidelijk getuigd is van het medeleven van vrijwel geheel Nederland met de kranige verrichtingen, waarmee de meisjes te Berlijn de geheele wereld opnieuw versteld hebben doen staan.’ Andere kranten spraken zelfs over de grootste huldiging die ons land ooit had meegemaakt.

Foto via het Nationaal Archief

Treinreis

De zwemsters keerden terug vanuit Berlijn met de trein en werden zodoende al bij de Duitse grens opgewacht, bij grensplaats Bentheim – niet alleen op de perrons, maar overal langs de route. ‘Van Bentheim af tot Amsterdam en Rotterdam is het, ondanks het nachtelijke uur, één triomftocht geworden. De zeer vermoeide meisjes waren er beduusd van.’

De correspondent van deze reisde vanuit Berlijn mee in coupé van de Nederlandse zwemsters. ‘We zijn zoo getuige geweest van een uitzonderlijk enthousiasme, waartoe vroeger niemand de Nederlanders in staat achtte, een enthousiasme dat al over de grens zich uitte.’

De eerste feestvierders kwamen vanuit Oldenzaal en Hengelo naar Bentheim, waar de zwemsters overstapten op de Nederlandse trein. ‘Het pleintje vóór het station stond vol Nederlandsche auto’s en op het perron was het nimmer wellicht zoo druk. Toen mevrouw Braun zich aan een der raampjes vertoonde, begon het gejuich los te barsten, hetwelk tot een ovatie steeg, toen de bekende figuren van Rie Mastenbroek, Willy den Ouden, Nida Senff en de anderen zichtbaar werden.’

Lekkernijen

Deventer was daarna het eerste station waar even werd gestopt. ‘Het is of heel de stad en de omgeving is uitgeloopen, om de zwemsters te begroeten. Op een holletje rent alles naar de coupés, waar de bekende figuren al de eerste huldigingen in ontvangst nemen en het wordt weldra een gedrang van je welste. Het heele perron staat vol, dat zien we pas goed, wanneer de trein langzaam verder rijdt, terwijl een muziekkorps het Wilhelmus speelt.’

Hetzelfde gold voor Amersfoort en Utrecht, met overal cadeautjes. ‘Niemand heeft haast een plaats meer om te zitten. Bij het kistje met eieren en de Deventer koeken, bij de chocolaadjes en andere lekkernijen, komen een doos met ijsjes en wat al niet meer.’

Rotterdam

De zwemsters waren inmiddels compleet uitgeput van al die verzoeken om handtekeningen. ‘Rie doet het niet meer. Ze is moe.’ Mastenbroek moest eens weten wat haar toen nog te wachten stond in haar eigen Rotterdam.

De Haagsche Courant meldde hierover: ‘Toen eindelijk, een kwartier voor middernacht, de Berlijnsche trein langzaam binnenreed, de fakkels werden ontstoken en de eerste hartelijke begroetingen hadden plaats gehad, toen was er geen houden meer aan. De afzettingen werden verbroken. Gevoelige, onder deze omstandigheden naar onzen smaak wel wat al te rake klappen, werden uitgedeeld. Vanaf haar auto, waarheen zij op de schouders van haar clubgenooten gedragen werd, leek het een oogenblik alsof Rie Mastenbroek op een slagveld stond. Ruw perste motor- en bereden politie de menigte achteruit. Het kan niet anders, zei de leidende commissaris, maar een dissonant was het. Feit is, dat er bijna geen doorkomen aan was.

Een tweede groep met Willy den Ouden in het midden kon eindelijk het station via de goederenloods verlaten. Een vlaggenstoet, voorafgegaan door een muziekkorps, dat met een daverend Wilhelmus, door duizenden meegezongen, de meisjes begroet had, stelde zich op. Dan kwamen de zwemsters met geleidsters en familie in auto’s.’

De drukte was krankzinnig en dat midden in de nacht. ‘Aan de toejuichingen kwam geen einde. Langs den geheelen weg stond de menigte vele rijen dik, terwijl telkens weer een ander muziekkorps zich bij den stoet aansloot. Zoo ging het in triomf naar Palace aan de Botersloot gelegen, waar de huldiging zou plaats hebben. Heel Rotterdam scheen alle zorgen vergeten, jubelde mee. Zoo werd het voor deze meisjes een onvergetelijke intocht, waarbij bloemen werden gestrooid, fanfares weerklonken, vuurwerk werd ontstoken, terwijl van al de daken en bovenverdiepingen, serpentines werden geworpen.’

Een reeks aan toespraken en volksliederen werd die nacht nog op de sporters afgevuurd, die inmiddels amper meer konden staan na deze huldiging van honderden kilometers lang. En zelfs toen Mastenbroek eindelijk in haar eigen straat arriveerde, ging het feest door. ‘Bij haar thuiskomst bleek haar woning in de Tuinderstraat prachtig versierd.’

Een huldiging dus van grens tot voordeur. Het is maar heel weinig sporters gegeven.

Interview: Marian Rijk over haar boek over zwemster Rie Mastenbroek

Waardeer deze site!

Onze content is gratis. Vond je het de moeite waard? Dan kun je dat laten blijken met een kleine financiële bijdrage.

Mijn gekozen waardering € -

Jurryt van de Vooren
https://sportgeschiedenis.nl
Specialist in sporterfgoed. Al meer dan 25 jaar de enige Amsterdammer, die is afgestudeerd op Feyenoord.