Al 120 jaar stemt de sportliteratuur ons somber

Nieuw initiatief: een website over sportliteratuur met een heus manifest als startschot. Dat is dan wel wat somber, maar dat was in 1893 ook al zo. Na 120 jaar kom ik dan maar eens met wat goed nieuws.

In 1893 verscheen een artikel in Het Nieuws van den Dag over sportliteratuur. Het begon nog hoopvol: ‘De sport-literatuur breidt zich voortdurend uit, om niet te spreken van de algemeene en de vele bijzondere sportbladen.’

Er werden enkele recente werken aanbevolen: ‘Voor de ijssport die van Hylkema en Baron de Salis, benevens het fraaie boek, letterkundig en historisch van Jhr. van Buttingha Wichers, over het schaatsenrijden; voor de roeisport op dat van Damsté en Pels Rycken, voor het zwemmen op die van Vrijdag, Flik en Roest; voor het wielrijden op het handboek van Meredy en Wilson, naast vele andere.’

Maar in bijna alle gevallen waren dat instructieboeken, en geen daadwerkelijke sportliteratuur – wat dat dan ook zijn mag. Daarom sloot het dagblad zich aan bij de volgende constatering: “Op sportgebied is er nog zoo goed als niets verschenen is in ons land.”

Dries van Agt en de Kneet lezen een boekje

Manifest

Precies 120 jaar later verschijnt het Manifest voor de Sportliteratuur. Ook hier is de toon wat sombertjes: ‘In bepaalde culturele middens wordt sport gepercipieerd als goedkoop volksvermaak, een bezigheid waar geen verhevenheid in te vinden is. Sport zou als maatschappelijk aspect niet kunnen tippen aan literatuur, kunst en andere soorten cultuur met een grote C.’

En dat is jammer: ‘Achter elke voetbal- of wielerwedstrijd zit wel een verhaal, dat verder gaat dan het wedstrijdverhaal zelf. Sportliteratuur kan duidelijk maken dat sport meer is dan de beste in iets zijn. Niet de uitslagen, maar wel de beleving en de verhalen vormen de kern van sport. En dit komt nergens beter tot uiting dan in sportliteratuur.’

Om dit genre te stimuleren, is daarom de website over sportliteratuur gelanceerd. Heel goed, maar gelukkig zijn er ook nog wat hoopvolle berichten te melden over het betere sportverhaal. In die 120 jaar is toch wel iets gebeurd.

Week van het Sportboek

In 2005 was de eerste editie van zowel de Hard Gras Prijs voor het beste sportjournalistieke verhaal als de Nico Scheepmaker Beker voor het beste sportboek. Beide prijzen werden verdeeld aan diegene, die het beste een sportgebeurtenis op papier wist te vangen – zowel in een journalistiek verhaal als in boekvorm. Helaas is de Hard Gras Prijs afgelopen jaar niet vergeven wegens tekort aan kwaliteit, maar bij het beste sportboek zijn er juist heel veel positieve ontwikkelingen.

Uitgevers van sportboeken hebben zich sinds vorig jaar verenigd om gezamenlijk een week van het sportboek te organiseren – vorig jaar voor de eerste keer. Ook in 2013 gaat dit gebeuren: van 8 tot en met 14 juni. Dat is heel bewust in aanloop naar Vaderdag, omdat dit voor het sportboek veruit de beste verkoopdag is. In die week organiseren de uitgevers enkele bijeenkomsten over sportboeken, waarbij de toonaangevende auteurs van dit moment een hoofdrol spelen.

Op 10 juni is in het Olympisch Stadion de uitreiking van de vakprijs en de publieksprijs van het beste sportboek van het jaar. Hieraan zijn nóg enkele partners verbonden: NUSport als mediapartner en Bruna als commerciële partner. NOC*NSF en CPNB leveren tijdens de Nationale Sportweek een bijdrage.

Brede samenwerking

Zo lijkt er dan na een kleine tien jaar eindelijk een stevig platform te zijn voor de ontwikkeling van het sportboek. Alle betrokken partijen zijn er tenslotte bij betrokken: uitgevers, CPNB, een mediapartner, een commerciële partner, NOC*NSF en de organisatie van de Nico Scheepmaker Beker van het beste sportboek. Op 10 juni maken we bekend hoe deze samenwerking er precies uit zal zien.

Na 120 jaar is er eindelijk goed nieuws over de Nederlandse sportliteratuur en sportboeken. De makers van de nieuwe website wensen we natuurlijk het beste toe. En bij deze zijn die uitgenodigd om op 10 juni in het Olympisch Stadion de uitreiking van de prijzen voor het beste sportboek van het jaar bij te wonen.