De eerste verkiezing voor beste sporter van het jaar was in 1947
Aan het eind van jaar wordt altijd bepaald wie de beste sporter van het jaar is. Deze traditie is in Nederland precies 75 jaar oud met zwemster Nel van Vliet als eerste winnaar.
Nel van Vliet, foto J.D. Noske via het Nationaal Archief
Op 28 januari 1952 werd Abe Lenstra Sportman van het Jaar 1951 – live uitgezonden door de AVRO op Hilversum 1. Enkele tienduizenden mensen hadden via een briefkaart hun voorkeur uitgesproken met de voetballer als publiekslieveling. ‘Honderden toeschouwers in de grote AVRO-studio brachten de populaire Fries een daverende ovatie,’ schreef De Telegraaf een dag later.
In de officiële overzichten wordt 1951 nu beschouwd als startjaar voor het aanwijzen van de beste Nederlandse sporter van het jaar, maar deze traditie gaat verder terug. Op 10 april 1949 bijvoorbeeld organiseerde Het Parool in het City Theater in Amsterdam een Sportnachtfeest met bokswedstrijden en de verkiezing van de meest populaire Nederlandse sportman of sportvrouw van het voorgaande winterseizoen.
Het ging hierbij dus niet om een heel jaar, maar om slechts enkele maanden. Maar goed, het was een verkiezing van de beste sporter – twee jaar éérder dan de AVRO. Schaatser Kees Broekman kreeg trouwens de eer, maar was niet aanwezig om de uitgeloofde beker in ontvangst te nemen.
Tijdschrift Sportief
Het echte begin van het aanwijzen van de beste sporter van het jaar is van 3 januari 1947 toen het weekblad Sportief bekendmaakte dat zij een wisselbeker beschikbaar stelde ‘aan die sportvrouw of sportman die de voor Nederland meest opmerkelijke prestatie heeft verricht’ – van het jaar 1946 dus. Ook werd er een trofee gemaakt voor de sportploeg ‘welke in dat jaar dezelfde verdiensten konden worden toegekend’.
Een commissie van sportbestuurders en sportjournalisten besloot welke sporters hiervoor in aanmerking kwamen – onder meer met Karel Lotsy en Ad Paulen. Met de sigaren en sigaretten binnen handbereik wezen zij zwemster Nel van Vliet aan als de eerste winnaar van de Sportief Beker, ‘de schoolslagzwemster die in 1946 een aantal wereldrecords op haar naam bracht’. De andere wisselbeker bleef in de kast, ‘aangezien volgens het oordeel van de commissie hiervoor geen enkele ploeg van welke tak ook in aanmerking kwam’.
In de jaren erop wonnen Fanny Blankers-Koen (1947 en 1948) en het nationale waterpoloteam (1948 en 1949) deze trofee. In 1949 echter stuurde Blankers-Koen haar beker boos terug, omdat Sportief iets onaardigs over haar had geschreven.
Twee jaar later begon de AVRO met zijn verkiezing en had niemand het meer over de Sportief Beker.
