Onbekende foto uit WO2 gevonden van sportende soldaat met oorlogsverwondingen
In 1943 verscheen de brochure Herstellingsoord van het Nederlandsche Roode Kruis Kareol te Aerdenhout : wat het was … wat het werd. Hierin staat een foto van een sportende soldaat met zware oorlogsverwondingen, een hele verre voorloper van de Invictus Games.
Foto uit ‘Herstellingsoord van het Nederlandsche Roode Kruis Kareol te Aerdenhout’, eigendom van de BNMO
Op de website De Tweede Wereldoorlog in 100 foto’s is een nationale zoekactie begonnen naar foto’s uit de oorlogsjaren. Die worden dan weer per provinciaal archief ingezameld om op 31 maart 2020 de honderd meest opmerkelijke afbeeldingen te presenteren op een expositie.
Op Sportgeschiedenis gaan we daarom de komende maanden op zoek naar bijzondere sportfoto’s uit die jaren. En dan niet wat willekeurige wedstrijdbeelden, maar foto’s van sport en lichamelijke beweging met een directe relatie tot de oorlogsomstandigheden. Ik schrijf toch al een boek over dit onderwerp en kom daarom het een en ander tegen. Alle tips zijn van harte welkom.
Zwemmen zonder benen
We beginnen in Aerdenhout, de provincie Noord-Holland dus. Op 15 juli 1940 werd daar landhuis Kareol in gebruik genomen als herstellingsoord voor Nederlandse soldaten, die in mei 1940 gewond waren geraakt tijdens de Duitse inval. Het initiatief hiervoor kwam van leger-ritmeester en viervoudig olympisch kampioen paardrijden Charles Pahud de Mortanges.
Heel bijzonder was de inzet van sport bij de medische verzorging. ‘Een stichting als Kareol is geheel nieuw voor ons land,’ zei de verslaggever van Polygoon Holland Nieuws daarom ook in een filmpje over de ingebruikname. ‘Waar vindt men een ziekenhuis, dat zijn patiënten in de gelegenheid stelt gymnastiek te doen, sport te beoefenen, in de werkplaats bezig te zijn of huishoudelijke karweitjes op te knappen als kolen sjouwen, hout hakken? Dat doen de gewonde militairen op Kareol en, hand op het hart, ze varen er wèl bij!’
An inspiring lecture and productive discussion today about war, disability and sports in the Netherlands and beyond with Jurrit van de Vooren and Paul van Trigt pic.twitter.com/rLQAckhSbL
— @RethinkingDisability /MonikaBaar (@ERC_Rethinking) November 25, 2019
We zien hierop een soldaat die beide benen verloor tijdens gevechtshandelingen. Hij is in het Sportfondsenbad in Haarlem voor onderlinge wedstrijden van de patiënten van Kareol en staat op het punt in het water te duiken. ‘Een verwoed zwemmer, die beide beenen mist,’ aldus luidt het onderschrift. De afbeelding is onderdeel van een serie van sportwedstrijden van deze soldaten, waarop we ook het publiek zien: ‘Deze zijn nog niet voldoende hersteld om hun krachten op het veld te meten.’ Ook is er een foto met de prijsuitreiking onder leiding van Pahud de Mortanges.
Het belang van zwemsport
Heel bijzonder aan deze foto is dat we een soldaat met oorlogswonden zien, die door middel van sport werkt aan zijn herstel. Met precies datzelfde idee zijn er nu de Invictus Games, volgend jaar in Den Haag.
Juist de zwemsport zorgde voor de meeste medische progressie, zo verantwoorde de medische leiding van Kareol. ‘Zwemmen verrast de patiënten altijd weer, want zij kunnen in het water steeds zooveel meer dan op het land en wanneer de patiënt bemerkt dat zijn been toch nog tot heel wat in staat is, dan heeft hij daardoor ook al weer vertrouwen in zijn herstel.’
Bij binnenkomst bleek zelfs dat er tientallen patiënten waren, die niet eens een diploma hadden. Tijdens hun verblijf in Kareol werd die alsnog behaald. ‘Zwemmers met nog niet geheel bruikbare beenen of armen, of anderszins een handicap, slaagden er toch in het begeerde diploma te bemachtigen.’
Meer informatie over mijn nieuwe boek staat hier
Waardeer dit artikel!
Dit artikel las je gratis. Vond je het de moeite waard? Dan kun je je waardering laten blijken door een kleine bijdrage te doen
