Schilderij van ‘zwem-wethouder’ Monne de Miranda keert terug in het stadhuis van Amsterdam

Op 21 maart 1875 werd Monne de Miranda geboren, de legendarische wethouder van Amsterdam. Als eerbetoon voor dit slachtoffer van de Holocaust is in de Stopera zijn portret onthuld. 

Monne de Miranda in 1916. Foto via het Stadsarchief Amsterdam

Monne de Miranda is één van de belangrijkste Amsterdamse bestuurders van vóór de Tweede Wereldoorlog. Als wethouder en leider van de sociaaldemocratische beweging voerde hij begin jaren dertig campagne voor meer zwembaden in de stad.

In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 1931 gebruikte hij hiervoor de verkiezingsleus Wilt gij baden, wilt gij zwemmen, dan moet gij De Miranda stemmen! Voor zover bekend is dit de enige politieke campagne ooit in ons land, waarbij het zwemmen een hoofdrol speelde.

De Miranda werd gesteund door de duizenden leden van de NASB, de socialistische sportbond met de Amsterdamse zwemclub De Watervrienden als veruit de grootste. Tijdens een opvallende stunt roeiden deze sporters massaal door de grachtengordel, waarbij ze de hele tijd die verkiezingsleus riepen.

Wilt gij baden, wilt gij zwemmen, dan moet gij De Miranda stemmen!

Amstelparkbad

In 1932 bracht De Miranda die oproep in de praktijk met de opening van het Amstelparkbad, zoals dit in de begintijd nog heette. Daarover was een zeer grote politieke strijd gevoerd.

Tijdens de opening, natuurlijk door De Miranda zelf, schalde het opnieuw de hele middag door Amsterdam-Zuid: Wilt gij baden, wilt gij zwemmen, dan moet gij De Miranda stemmen!

In de volksmond werd er vanaf het begin al gesproken over het Mirandabad. De naamgever werd in 1942 vermoord in Kamp Amersfoort, waarna na de oorlog de officiële naam werd veranderd in het De Mirandabad. Dat gebeurde in 1946 uit respect voor het werk en nalatenschap van de bestuurder.

De officiële opening in 1932. Foto via het Stadsarchief Amsterdam

Gedenksteen

Kunstenaar Fred Carasso maakte in 1947 een herdenkingsplaquette voor De Miranda, die in het zwembad werd bevestigd. In datzelfde jaar maakte Carasso ook het beeld van Prometheus, het oorlogsmonument van de Nederlandse sport. Dat werd onthuld op de tweede ring van het Olympisch Stadion, maar staat sinds de renovatie op het plein voor dit stadion.

De plaquette van De Miranda verdween begin jaren tachtig tijdens een vorige renovatie. Pas zeven jaar later werd die weer teruggevonden in de kelder van het gebouw. Tegenwoordig hangt deze steen bij de ingang van het binnenbad, nog steeds als eerbetoon aan de man, die er bijna honderd jaar geleden voor zorgde dat de gemeente Amsterdam de verantwoordelijkheid nam voor de bouw van goede faciliteiten voor de zwemmers.

Eigen foto

Stopera

Er bestaat ook een schilderij van De Miranda, dat in het depot van het Amsterdam Museum was ondergebracht. Het werd in 1948 gemaakt door Eli Neuburger, in opdracht van de stad. Na de onthulling in 1952 kreeg dit een plek in het stadhuis. In 1988 werd het deel van de collectie van het Amsterdam Museum, waar het sinds 1999 te zien was. Door de verbouwing van het museum verdween het weer in het depot en was het onzichtbaar geworden.

Precies 150 jaar na zijn geboorte heeft het weer een plaats gekregen in het stadhuis, na een besluit van burgemeester Halsema. “Een bestuurder met zo’n grote staat van dienst verdient een prominente plek op het stadhuis.”