Zwemmers uit Steenwijk zwommen al in 1989 de Elfstedentocht

Maarten van der Weijden gaat de Elfstedentocht zwemmen. In 1989 werd dit al gedaan door leden van de zwem- en poloclub Steenwijk ’34.

Elf leden van Steenwijk ’34 zwommen eind augustus 1989 in een estafette langs de Friese elf steden. Gedurende de tocht lag er altijd minstens één zwemmer in het water, de nachtelijke uren uitgezonderd. Bij hoge uitzondering mocht er worden gekluund, meldde Het Nieuwsblad van het Noorden vooraf: ‘Op de plaatsen waar de waterkwaliteit verdacht is. Dit zal vooral in de steden en in de nabijheid van waterzuiveringsinstallaties moeten gebeuren.’

Het idee was van Marty Veen, toen 33 jaar oud, die aan het eind van de enorme tocht door dezelfde krant werd opgewacht. “Het is de uitdaging,” verklaarde hij zijn ambitie, die zojuist na 47 uur, 16 minuten en 28 seconden succesvol was afgerond. Het moest dan wel in estafettevorm, vond hij: “Als je de hele afstand, zo’n 200 kilometer, helemaal zelf had moeten zwemmen, zou je er zeker vier dagen achter elkaar voor moeten uittrekken. Dat is onmogelijk.”

Geen feest

In tegenstelling tot Van der Weijden nu kregen de zwemmers van 1989 weinig goede reacties in Leeuwarden. Veen: “We zouden feestelijk ontvangen worden door de burgemeester. Met een diner en zo. Een week van te voren belde de gemeentevoorlichter om te zeggen dat het allemaal niet door zou gaan. Waarom? Daar kom je niet achter. Het was in ieder geval een enorme teleurstelling.” Jeen van de Berg wilde wél komen, de schaatsende Elfstedenwinnaar van 1954.

Zoals aangekondigd was er inderdaad gekluund. “We zijn in totaal een keer of tien uit het water gegaan omdat het te vies was. Van te voren hebben we geïnformeerd naar de waterkwaliteit. Als het echt te bar was, gingen we lopen. Sneek bij voorbeeld hebben we bijna helemaal lopend afgelegd. Je kunt niet het risico nemen dat je verontreinigd water binnenkrijgt.”

In Steenwijk was wél een ontvangst. “Laat anderen dit record maar eens breken,” merkte Veen daar op. “Misschien dat we het dan nog een keer doen.” Precies 29 jaar later gaat Van der Weijden dit dus inderdaad doen, alhoewel hij aanvankelijk niet wist van de Steenwijker zwemmers.

Door de zwemtocht van Van der Weijden kan tevens een vergelijking worden gemaakt met de waterkwaliteit van 1989. Hoe vaak moet hij klunen om te ontsnappen aan verontreinigd water? Of is dat in 2018 niet meer nodig?