De historische collecties van de Elfstedentocht behoren tot het werelderfgoed

Is het mogelijk om historische Elfstedencollecties uit te roepen tot Werelderfgoed? Hierover wordt gesproken op de Dag van de Elfstedentocht van 15 januari 2025 in het Fries Scheepvaartmuseum in Sneek. De voorverkoop is geopend – hier.

De Elfstedentocht van 1997. Foto via Europeana / Beeld & Geluid

Twee maanden geleden stelde ik in de nieuwsbrief van het Rijksmuseum van de Sport de vraag of het mogelijk is om belangrijke collecties uit het Nederlandse sporterfgoed uit te roepen tot werelderfgoed. Op 15 januari 2025 vertelt Vincent Robijn of dit inderdaad mogelijk is tijdens de Dag van de Elfstedentocht in het Fries Scheepvaart Museum in Sneek. Robijn is directeur van Collectie Overijssel en voorzitter van het Unesco Memory of the World Comité Nederland. Komt de Elfstedencollectie hiervoor in aanmerking?

Elfstedencultuur

Het is geen toeval dat er juist tijdens de Dag van de Elfstedentocht over dit onderwerp wordt gesproken. Dit jaarlijkse evenement over de Elfstedencultuur, zoals die wordt beheerd door archieven en musea, is altijd op 15 januari, de verjaardag van Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden, opgericht in 1909. Het is alweer de zesde editie nadat ik in 2019 met dit voorstel kwam tijdens de presentatie van mijn boek over de Elfstedencultuur.

De voorverkoop is vandaag begonnen – hier. Een kaartje kost €7,50, waarbij toegang tot het museum en één consumptie is inbegrepen. Naast Robijn staan de volgende onderwerpen op het programma, met Sippy Tigchelaar als dagvoorzitter.

• Lezing Arjen Dijkstra, directeur van Tresoar: Een student, een jonkheer en een boer. De eerste Elfstedentocht was op 2 januari 1909. Het was donker, het dooide en er waren maar weinig deelnemers. Dat dit het begin zou zijn van één van de meest tot de verbeeldingsprekende sportwedstrijden ter wereld had toen nog niemand in de gaten.
• Vertoning van nog onbekende filmbeelden over de Elfstedentocht uit de rijke collectie van het Fries Film & Audio Archief.
• Rein Jonker, nummer twee van de Elfstedentocht 1986, wordt geïnterviewd door Sippy Tigchelaar.
• Zelf zal ik spreken over Elfstedenrijders, die tijdens de Tweede Wereldoorlog hun kruisjes hebben verloren. Ik neemt enkele schrijnende brieven mee, die aan Elfstedenvoorzitter Hepkema werden gestuurd door oorlogsslachtoffers of hun nabestaanden. Die zijn ondergebracht bij Tresoar.

De organisatie is in handen van Gemeentearchief Súdwest-Fryslân, Tresoar, het Fries Film en Audio Archief, het Fries Scheepvaart Museum, sporthistoricus Marnix Koolhaas, Sippy Tigchelaar en ondergetekende.

Er zijn 111 kaarten beschikbaar.