Elfverhalentocht: schaatswedstrijden in het Vondelpark
Het Vondelpark is bij koude winters altijd een favoriete plaats om te schaatsen. Deel negen van de Elfverhalentocht door de Amsterdamse schaatsgeschiedenis.
Foto via Stadsarchief Amsterdam
De Amsterdamsche IJsclub AIJC is opgericht in 1864. Een jaar later was de opening van het Vondelpark.
De AIJC en de Amsterdamsche Skatingclub hielden daar bijvoorbeeld activiteiten in de winter van 1879, zoals op 21 januari. ‘In eene op het ijs geplaatste tent werd muziek gemaakt,’ schreef De Tijd. ‘Duizenden toeschouwers woonden het feest bij.’ Iets verderop zakte een vrouw door het ijs en verdronk.
Amsterdamsche IJsclub
In de winters van 1879 en 1880 legde de AIJC een ijsbaan in het Vondelpark. ‘Alles veranderde en verbeterde toen de Vereeniging in het Vondelspark een nieuwe gelegenheid kon openen,’ schreef de club hierover in 1914 bij het vijftigjarig bestaan. Op 28 januari 1879 was er een hardrijderij op schaatsen voor mannen boven de achttien jaar met een hoofdprijs van 200 gulden – in onze tijd meer dan €2.000,- Okke van den Berg uit Rijperkerk nam dit enorme bedrag mee naar huis.
Het was een goede winter en zo werden er nog meer wedstrijden in het Vondelpark georganiseerd. Ook het jaar erna was een goede winter, waarin de ijsclub een verdubbeling van het ledenbestand zag. Het leverde de gekke situatie op dat de AIJC door dit grote succes in het Vondelpark op zoek moest naar een andere locatie om al die schaatsers de ruimte te geven. Op 20 januari 1881 werd de eerste schaatswedstrijd georganiseerd op het terrein achter het Rijksmuseum, toen nog in aanbouw. Tot 1937 was hier voldoende ruimte voor de duizenden schaatsers.
Zomerschaatsen
In juli 1926, hartje zomer, werd er ook opeens geschaatst in het Vondelpark over een baan van 300 meter. Het waren alleen wedstrijden op de zogenaamde tweewielige wegschaats met toentertijd bekende schaatsers als Willem Kos en Jacques de Koning.
‘De tweewielige wegschaats is een nieuwe Nederlandsche vinding,’ schreef het Algemeen Handelsblad hierover, ‘heeft niets gemeen met de bekende rolschaatsen op vier ijzeren wieltjes. Deze nieuwe wegschaats heeft twee wieltjes, welke een diameter hebben van 10 cm en zijn voorzien van volgummi Overman-bandjes.’
Nu zouden we ze skates noemen, maar ruim negentig jaar geleden waren het nog zomerschaatsen. Wie daarom nu op skates door het Vondelpark toert, is dus schatplichtig aan deze wedstrijd uit 1926.
