Er is nooit een foto gemaakt van koningin Beatrix op schaatsen
Het Nederlandse Koningshuis verklaart al meer dan 130 jaar publiekelijk zijn liefde voor het schaatsen. Alleen koningin Beatrix heeft zich tijdens haar ambtsperiode nooit op schaatsen laten zien. Dit verhaal lees je gratis, maar een donatie vinden we niet erg – onderaan deze pagina.
Prinses Beatrix en prins Claus in 1966 in de sneeuw
De stunt van prins Willem-Alexander om de Elfstedentocht van 1986 te schaatsen zijn we nog steeds niet vergeten. En dan vroeg hij Máxima een jaartje of wat later ook nog eens ten huwelijk op het ijs. In 2008 toonde Máxima aan dat ze zelf ook kon schaatsen.
Schaatsenrijden
Die koninklijke voorkeur voor het schaatsen gaat heel ver terug, vaak tot verbazing van de buitenlandse media. Prinses Wilhelmina was in januari 1887 nog maar zes jaar oud toen de kranten schreven dat ze behoefte had aan schaatslessen. ‘De kleine prinses Wilhelmina heeft aan Z. M. den Koning den wensch kenbaar gemaakt om het schaatsenrijden te leeren. In dien wensch heeft Z. M. toegestemd. De eerste oefeningen zullen plaats hebben binnen een besloten terrein.’
Drie jaar later stond Wilhelmina daadwerkelijk op het ijs, waarvan we nog een foto hebben – méér dan 125 jaar oud! Sindsdien is er vaak geschreven over leden van het Koninklijk Huis op het ijs, waarbij de pers van te voren werd ingefluisterd wanneer dat precies zou gebeuren. De vierjarige prinses Juliana werd zo onderwerp van gesprek in Het Nieuws van den Dag: ‘Hedenmorgen omstreeks half twaalf is Prinses Juliana achter het Huis Ten Bosch op schaatsen op het ijs geweest. De kleine Prinses trachtte achter een kleine slede zich op de schaatsen voort te bewegen. H. M. de Koningin-Moeder was daarbij aanwezig. H. M. de Koningin kwam later en reed een tijd over de ijsbaan. Er was veel belangstelling van de zijde van het publiek.’
Bij dat ene schaatstochtje stonden maar liefst generaties koninginnen op het ijs: Emma, Wilhelmina en Juliana. Na de introductie van de film werd het allemaal nog professioneler aangepakt, want in 1926 werd in het voorprogramma van de Nederlandse bioscopen een opname vertoond van koningin Wilhelmina en prinses Juliana, voorafgegaan door een heer, schaatsend over een sloot in het park van Huis ten Bosch.
Er verscheen zelfs een internationale versie, eigendom van British Pathé: A Queen on Skates. De historische band tussen het Nederlandse koningshuis en het schaatsen werd zo dus ook internationaal benadrukt.
Beatrix zonder schaatsen
Dat maakt het zo opvallend dat er geen enkele foto of film is te vinden van een schaatsende prinses Beatrix, óók niet tijdens haar ambtsperiode. De lange historische lijn van koninklijke liefde voor het schaatsen werd zo opeens onderbroken. Bij de Rijksvoorlichtingsdienst RVD hebben ze in ieder geval geen beeld, zo zeiden ze in 2013. Of dat toeval is, of dat de toenmalige koningin inderdaad niet van schaatsen houdt, wilde de woordvoerder dan weer niet zeggen. “Dat is privé en daar gaan wij niet op in.”
Het wordt helemaal bijzonder bij een foto uit 1955 van prinses Beatrix met haar drie zusters op het ijs bij Paleis Soestdijk. De afbeelding, afkomstig uit de fotocollectie RVD / Koninklijk Huis, heeft als onderschrift: ‘Prinses Beatrix met de prinsessen Irene, Margriet en Marijke (Christina) op de schaats op de vijver achter paleis Soestdijk.’ Mooi niet, want er is één prinses die géén schaatsen draagt: Beatrix!
Pas na heel diep graven dook er een krantenberichtje op in de Leeuwarder Courant van 4 februari 1947: ‘Terwijl Zaterdagmiddag de Ronde van Loosdrecht werd verreden, waren er nog drie kleine schaatsenrijdsters, die eveneens de aandacht trokken. Het waren de prinsesjes Beatrix, Irene en Margriet, die naar Loosdrecht waren gekomen om zich op het gladde ijs te begeven. Beatrix bleek al goed thuis te zijn op de schaats en reed zelfstandig geruimen tijd over de verschillende plassen. Haar zusjes oefenden zich onder leiding van een hofdame in de mooie schaatssport. De drie prinsesjes bleven geruimen tijd op de plassen, zoowel in Nieuw- als in Oud Loosdrecht. Zij hebben een flinken afstand op de schaats afgelegd.’
Helaas zonder foto.
De enige afbeelding waarop het lijkt dat Beatrix op schaatsen staat werd geplaatst in enkele kranten van 1 februari 1950, zoals Trouw en Het Dagblad voor Amersfoort. Het verhaal ging over hoe Beatrix haar twaalfde verjaardag op school vierde met wat rondjes op het ijs. ‘Kan het anders in dit jaargetijde voor een Hollands kind?’ Omdat er zoveel sneeuw lag, hield ze er alleen snel mee op.
Helaas met een slechte foto.
In ieder geval is er geen afbeelding van koningin Beatrix op schaatsen tijdens haar ambtsperiode, dus tussen 1980 en 2013. Dat ze – net als koningin Emma, koningin Wilhelmina, koningin Juliana of koning Willem-Alexander – even een stukje schaatst langs een haag van journalisten, die er allemaal per ongeluk iets over hadden gehoord. Er is daarom maar één conclusie: Beatrix heeft in haar ambtsperiode de historische lijn doorbroken van schaatsende vorsten. Niet dat het erg is, maar opvallend is het wel.
Het is nu alleen nog even wachten op Willem-Alexander, die zich nog even snel op schaatsen laat zien. Dan is deze coronawinter helemaal af – voor de monarchisten dan.
