Het NK Schaatsen van 1946 in Heerenveen
In het weekend van 26 en 27 januari 1946 was het NK allround – het eerste sinds het einde van de oorlog. Ook werd voor de eerste keer de internationale puntentelling gebruikt, in plaats van de Nederlandse.
Het laatste NK Schaatsen in de oorlog was in 1942, die aanvankelijk begon in Amsterdam, maar werd afgelast en verplaatst naar Zutphen. De organisatie had sneeuw op de Amsterdamse baan gelegd na geruchten over een dreigende razzia op de tweede wedstrijddag. Hiermee werd dit onheil voorkomen.
De ijscondities in 1943 lieten een nieuw NK niet toe, waarna een jaar later de Hongerwinter heerste. En dat was natuurlijk niet de beste tijd om een nationaal schaatsfeest te organiseren. In het laatste weekend van januari van 1946 was dan het eerste NK in vier jaar.
Op het NK van 1941 en 1942 werd nog de Nederlandse puntentelling gebruikt, die afweek van de internationale standaard. In 1946 werd dan voor de eerste keer met de internationale puntentelling gerekend. Bij de slotafstand, de 10.000 meter, was dit bepalend. Bij de oude puntentelling werd namelijk per afstand gekeken op welke plek een schaatser was geëindigd. De winnaar kreeg één punt, de nummer twee kreeg er twee, enzovoort. Na vier afstanden werd dat aantal opgeteld en de schaatser met de minste punten was kampioen.
Na drie afstanden had Piet Keijzer volgens de oude telling zes punten gehad (derde op de 500 meter, eerste op de 5000 en tweede op de 1500, dus 3 + 1 + 2) en titelverdediger Herman Buyen vier (één plus twee plus één). Op de 10.000 meter had Buyen er dan voor moeten zorgen dat hij slechts één plaats onder Keijzer zou eindigen om kampioen te worden. Aangezien de tijd in 1946 een doorslaggevende rol speelde, was alles anders: als Keijzer een gat sloeg van elf seconden was hij kampioen van Nederland. Dat is natuurlijk een veel eerlijkere manier om een toernooi mee te beslissen.
Krantenverslag
Het is moeilijk om in oude kranten iets terug te vinden van dit toernooi, omdat er in die tijd nog papierschaarste heerste. Tenslotte was de oorlog in Nederland nog geen negen maanden eerder beëindigd. In de Leeuwarder Courant stond een klein artikel: ‘In Heerenveen werden Zaterdag en Zondag de nationale titels voor amateurs op de 500, 1500, 5000 en 10.000 M verreden. Aan deze wedstrijden namen ook deel de rijders die afgelopen week in Frankrijk en Zwitserland uitstekende resultaten boekten.
Zaterdag gingen de 500 en 5000 M. Op de kortste afstand noteerden Buyen en Roos met 48 sec. de snelste tijd. Keizer maakte 48.2, maar was met 9.12.9 de snelste op de 5000 M. De tijd van Buyen was 9.15. Op de 1500 M. was Buyen weer eerste met met 2.34.9 voor Keizer met 2.36.5.
Na deze 3 nummers was de stand zo dat Keizer de 10.000 M. minstens 11 sec. sneller moest rijden dan Buyen, om deze van de eerste plaats te verdringen. De kamp tussen deze beide werd dan ook met grote spanning gevolgd. Inderdaad slaagde Keizer er in Buyen met flink verschil te kloppen (19.42.2 tegen 20.19 voor Buyen) zodat hij de titel op zijn naam bracht.’
Aldus de Leeuwarder Courant in dit summiere verslag. Ook op schaatsgebied was in ieder geval het naoorlogse herstel ingetreden.
Keijzer (de Leeuwarder Courant schreef zijn naam verkeerd) won dus dit NK van 1946. Toch zal hij vooral bekend blijven als één van de vijf winnaars van de Elfstedentocht van 1940. Hij maakte onderdeel uit van het zogenaamde Pact van Dokkum, samen met Auke Adema, Dirk van der Duim, Cor Jongert en Sjouke Westra. In Dokkum spraken ze af om gezamenlijk te eindigen, maar vlak voor het einde bleek de geur van eeuwige roem toch te sterk en volgde een wanhopige eindsprint. Alhoewel de rijders niet tegelijkertijd over de eindstreep kwamen, staan ze nu nog in de boeken als gezamenlijke winnaar.
Keijzer heeft in al die jaren hierna volgehouden dat hij als eerste over de finish was gekomen en daarom dus als enige winnaar van die tocht moet worden onthouden. Tijdens ‘De Avond van de Elfstedentocht’ van de NPS in 2007 werd er een film getoond waarin zijn gelijk werd bevestigd.
In 2008 is hij overleden.
