Het NK allroundschaatsen van 1942 in Zutphen
Op 7 en 8 februari 1942 was in Zutphen het NK allround nadat enkele weken eerder dit toernooi in Amsterdam opeens was gestaakt. Uit veiligheidsoverwegingen, bleek bijna een halve eeuw later.
De 1.500 meter op het NK allround in Zutphen met links P. Keizer en rechts S. van Hoorn. Foto via het Erfgoedcentrum Zutphen
In het weekend van 7 en 8 februari 1942 werd in Zutphen het NK allroundschaatsen gehouden. Het was de tweede poging om dit te organiseren, want op 24 januari was dit al begonnen in Amsterdam. Op de tweede dag werd dit echter opeens stilgelegd. ‘Het bestuur van den Ned. Schaatsenrijdersbond achtte den toestand, waarin de baan der Amsterdamsche IJsclub verkeerde, een bezwaar en gelastte den wedstrijd af.’ Zo stond het tenminste in het verslag in Het Vaderland op 26 januari, maar schaatshistoricus Marnix Koolhaas achterhaalde pas in 1987 de echte reden om het NK te staken.
Volgens Koolhaas waren de organisatoren getipt dat er op de tweede dag een Duitse razzia zou plaatsvinden, iets wat meer gebeurde bij sportwedstrijden om veel jonge mannen op te pakken. In het geniep werd er sneeuw op het ijs gelegd als een excuus, dat de Duitsers niet zou opvallen.
‘In het kamp der rijders veroorzaakte deze beslissing groote teleurstelling’, tekende Het Vaderland op, maar de sporters wisten natuurlijk niet van de echte reden. De meeste deelnemers waren daarom slechts teleurgesteld: ‘Hun pogingen om de wedstrijdleiders tot andere gedachten te brengen, leden evenwel schipbreuk.’
Bestuursleden van de Schaatsbond in 1942, zoals F. Houtstra en Gosselaar Beerta. Foto via het Erfgoedcentrum Zutphen
Naar Zutfen
Twee weken later waren de schaatsers in Zutphen om eindelijk de titelstrijd te beslechten. ‘Zutfen heeft een mooi kampioenstornooi gehad,’ vond De Revue der Sporten, ‘een spannend en op sportief hoog peil staand tornooi, waar de Zutfensche IJsclub alle eer mee ingelegd heeft. Het weer was, vooral op den eersten dag, wat koud en vooral ’t windje was toen niet bevorderlijk voor de tijden, die dan ook goed, maar toch iets beneden de verwachtingen bleven.’
De Amsterdamse schaatser Herman Buyen won het eindklassement en prolongeerde zo zijn nationale titel. ‘Zijn voortreffelijke solo op den midden korten afstand, de 1500 meter, waarop hij onbetwist matador en Nederlandsch recordhouder is, stempelt hem toch als den waren kampioen.’
Jaap Havekotte was de grote verrassing van het kampioenschap met een zege op de 5000 meter winnen en een tweede plaats in het eindklassement. Zes jaar later zou deze schaatser beginnen met de fabricage van de Viking-schaats, samen met Co Lassche, en zo de basis leggen van de schaatsenfabriek in Almere.
