Op zijn 150e geboortedag is Jaap Eden nog steeds de houder van het baanrecord van Paterswolde
Op 19 oktober 1873 werd Jaap Eden geboren, Nederlandse eerste internationale sportheld. Al meer dan 130 jaar heeft hij het baanrecord in handen van de ijsbaan van Paterswolde.
Het Nederlandse landschap ligt vol ijsbanen met vergeten baanrecords. We wachten tenslotte al meer dan 25 jaar op een langdurige winter met alles erop en eraan, zoals toertochten, wedstrijden op natuurijs en natúúrlijk de zestiende Elfstedentocht. Een complete generatie heeft zo’n winter nog nooit meegemaakt.
Misschien wel het mooiste aan zo’n ouderwetse schaatswinter was dat er overal wedstrijden waren op tijdelijke schaatsbanen, die verdwenen als de temperatuur weer was gestegen tot boven het vriespunt. Jeen van den Berg had in de naoorlogse decennia met zijn vrouw afgesproken dat alleen de trofeeën van de laatste winter in de huiskamer mochten staan, omdat er anders geen ruimte meer was om er ook nog een eettafel neer te zetten. Kees Verkerk reed in de winter van 1963 alleen langs huis als er in zijn auto geen ruimte meer was voor nieuwe prijzen.
Op die uitgezette banen op natuurijs werden natuurlijk ook baanrecords gereden, die in veel gevallen nooit meer zijn verbeterd – simpelweg omdat daarna nooit meer een goede wedstrijdschaatser op diezelfde plek in actie is gekomen. Er is alleen niemand die al die records nog kent, want de banen zijn gesmolten en de herinneringen begraven.
Jaap Eden
Zo heeft de legendarische Jaap Eden op 11 januari 1893 in Paterswolde de 5000 meter afgelegd in een tijd van 9.16,8.Hij ontving daarvoor een gouden medaille en een zilveren beker.
Op diezelfde wedstrijden reed hij ook een wereldrecord op de 1500 meter: 2,35 minuut. Daarvoor kreeg hij een uitgebreide hulde bij de uitreikingen in de Harmonie. ‘Het feest is zonder twijfel uitstekend geslaagd,’ oordeelde de Provinciale Drentsche en Asser Courant.
Meer dan 130 jaar later is de tijd van Jaap Eden op de 5000 meter nog steeds het heersende baanrecord van Paterswolde!
