Schaatsen in het Olympisch Stadion
Op 23 december 1940 werd er in het Olympisch Stadion een ijsbaan geopend. In 2014 en 2018 was daar de Coolste Baan van Nederland.
Schaatser in 1929. Foto via het Stadsarchief Amsterdam
De winter van 1929 was koud genoeg voor een ijsbaan in het Olympisch Stadion, ruim een jaar nadat dit in gebruik was genomen. De atletiekbaan werd daarvoor onder water gezet.
Schaatsen om een voetbalwedstrijd
Op 22 december 1929 kregen de schaatsers voor de eerste keer toegang tot deze baan, die was aangelegd rond het voetbalveld. Op hetzelfde moment werd daar een officiële wedstrijd gespeeld tussen Blauw Wit en Feyenoord! ‘Af en toe belandde er ’n voetballer op zijn klosjes op de ijsbaan,’ schreef De Revue der Sporten, ‘waar hij elegant overheen gleed, en de Blauw Wit-scheidsrechter maakte tot groot amusement van het publiek zelfs ’n tuimeling toen hij plots op het ijs terecht kwam.’
Na negentig minuten verlieten de voetballers het veld, voorzichtig krabbelend over het ijs.
Internationaal schaatsen
In 1933 werden er zelfs voorbereidingen getroffen voor een internationale schaatswedstrijd in het Olympisch Stadion, ‘zooals men in Nederland nog nooit tevoren heeft aanschouwd.’ Op 4 en 5 februari was een vierkamp gepland met wedstrijden over 500, 1500, 3000 en 5000 meter. ‘Overal heerschte groote bedrijvigheid,’ stond in verschillende kranten. ‘Schoonmaaksters waren druk doende met haar arbeid en het personeel hield zich voortdurend bezig met het verplaatsen der sproeiers.’
De vierkamp werd echter afgelast, ‘niet alleen in verband met de dooi, doch ook omdat het technisch onmogelijk is, de ijsbaan in het Stadion aan de internationale bepalingen te laten voldoen.’ Het was vooral het probleem van de bochten, die op een atletiekbaan met een ijslaagje te scherp zijn.
Tweede Wereldoorlog
Tot in de Tweede Wereldoorlog veranderde de atletiekbaan in het Olympisch Stadion in een ijsbaan als de winters zich daarvoor leenden. Op 2 februari 1941 bijvoorbeeld organiseerde weekblad Sport een schaatstoernooi voor Amsterdamse voetbalclubs. Alle belangrijke voetbalclubs schreven zich in, want vanwege de strenge vorst konden die toch niet spelen.
Het werd een spannende wedstrijd, schreef De Telegraaf. ‘Voortdurend werd Schellingwoude, dat zich aan den kop had genesteld, bedreigd — niet in het minst door zijn grooten broeder van het voetbalveld Ajax — doch ten slotte slaagde het er toch wel in met minieme voorsprong, namelijk 0.3 seconde, op het fel-omstreden Amsterdamsche clubkampioenschap, waarvoor een fraaie wisselbeker van “Sport” de belooning was, beslag te leggen.’
Het zal één van de weinige keren zijn geweest dat Ajax verloor van de voetballers van Schellingwoude, al was het op ijs.
De ijsbaan van 1940. Foto via het Stadsarchief Amsterdam
Coolste Baan van Nederland
In 2014 keerde de ijsbaan terug naar het Olympisch Stadion, maar dan als De Coolste Baan van Nederland. Het was geen bevroren atletiekbaan meer, maar een complete installatie daarbovenop.
De basis hiervoor was rond 2012 tijdens een gesprek van Marnix Koolhaas en toenmalig stadiondirecteur Hans Lubberding over de mogelijkheid van een groot schaatsevenement op deze buitenlocatie. Een jaar later deed Koolhaas een oproep in De Volkskrant om de schaatssport nieuw leven in te blazen. Internationaal neemt de belangstelling voor het langebaanschaatsen tenslotte snel en daarom stelde hij voor om meer grote evenementen in de buitenlucht te organiseren, in plaats van in overdekte schaatshallen.
‘Schaatsen is tenslotte een echte wintersport. In het aloude Bislett-stadion in Oslo en in het Olympisch Stadion in Amsterdam leggen we voor een paar dagen een tijdelijke kunstijsbaan. Een aloud gevecht in weer en wind. Want ook dat is onderdeel van de teloorgang van het hardrijden: het schaatsen is een veel te saaie indoor-sport geworden.’ Op 17 oktober 2013 maakte sportmarketingbureau House of Sports bekend dat dit voorstel inderdaad zou worden uitgevoerd.
Ook in de winter van 2018 ligt deze baan in het stadion met het WK allround als hoogtepunt van die Amsterdamse schaatswinter.