Schaatser Ard Schenk nam vijftig jaar geleden stiekem afscheid van de wedstrijdsport

In het weekend van 9 en 10 februari 1974 schaatste Ard Schenk zijn laatste officiële wedstrijden. Hij nam daarna nooit officieel afscheid, maar dit betekende wel het einde van een tijdperk.

Ard Schenk in 1974. Foto Rob Mieremet via het Nationaal Archief

Op de Olympische Winterspelen van 1972 in Sapporo won Ard Schenk drie gouden medailles, wat voor de toenmalige Nederlandse sportwereld een ongekend succes was. Zoveel olympisch kampioenen had ons land in die tijd nou ook weer niet, al helemaal niet met drie gouden medailles op één editie van de Olympische Spelen. Dat was sinds Fanny Blankers-Koen in 1948 niet meer gelukt – en die had er zelfs vier.

Na dit evenement wilde Schenk geld verdienen met zijn sport, en gaf daarmee zijn loopbaan als amateursporter op. Dat was meteen het einde van zijn loopbaan als olympiër, want ruim een halve eeuw geleden was het streng verboden om start- en prijzengeld te ontvangen als deelnemer aan de Olympische Spelen.

Samen met enkele andere topschaatsers uit verschillende landen richtte Schenk in augustus 1972 de International Speed Skating League ISSL op als eerste organisatie voor professionele schaatsers. Er kwam een eigen WK en EK allround en ook nog een wereldbeker als nieuw toernooi. Deze nieuwe opzet liep uit op een financieel drama, waarna de World Ice Sport Organisation WISO het initiatief overnam.

Savalen

Precies vijftig jaar geleden organiseerde de WISO een gecombineerd EK allround en sprint in de Noorse stad Savalen met precies dertien deelnemers. Acht daarvan kwamen bij het allroundtoernooi in actie, met Schenk, Jan Bols, Kees Verkerk en Jappie van Dijk als Nederlandse vertegenwoordiging.

‘De Nederlandse allrounders hebben in de Noorse plaats de beste prestaties geleverd tot nu toe in dit profseizoen,’ merkte de Leeuwarder Courant op. ‘Kees Verkerk imponeerde met een uitstekende 10.000 meter in 15.23,55. Jappie van Dijk maakte er met zijn 15.33,66 een dubbele Nederlandse afstandszege van.’

Bjørn Tveter uit Noorwegen werd eerste in het eindklassement. Schenk werd slechts zesde, waarbij hij ook nog eens verklaarde dat dit zijn laatste seizoen was als wedstrijdrijder.

Dat seizoen zou heel snel eindigen, want de WISO had grote problemen bij de organisatie van een WK in Alkmaar. De Duitse schaatser Erhald Keiler wachtte het al niet eens meer af en liep weg bij profbond. Een cheque van 3000 gulden bleek ongedekt, zo ontdekte hij. Een week later hield de WISO er helemaal mee op en werd het wereldkampioenschap afgelast.

Schenk reed daarna nooit meer een officiële wedstrijd, waarmee dat EK in Savalen zijn afscheid bleek. Dit waren zijn laatste tijden:

500 meter: 40,57

5000 meter: 7,47.86

1500 meter: 2,07.91

10.000 meter: 15.45,91

Puntenklassement: 177.289

Van Deventer naar Savalen

Kees Verkerk hield het iets langer vol, maar op 10 februari 1974 kwam er wel een afscheid aan het zogenaamde tijdperk van Ard en Keessie, een hoogtepunt in de Nederlandse sportgeschiedenis.

Dat was begonnen op 23 januari 1966 in Deventer tijdens de huldiging van het EK allround in een zinderend IJsselstadion. Schenk werd eerste in het klassement, met Verkerk op de tweede plaats. Het publiek verzon toen ter plekke de yell Ard-en-Keessie, Ard-en-Keessie.

Het werd de naam van een tijdperk, dat dus eindigde op 10 februari 1974 in Savelen – zo bleek pas later. Desgevraagd maakte ChatGPT dit monument van die historische gebeurtenis.