De Kegelclub te Dieren

Eind negentiende eeuw was het kegelen enorm populair met zo’n 700 clubs in heel het land. Wat voor mensen waren er eind negentiende eeuw lid van de Kegelclub uit Dieren?

J.F. van Oosten Slingeland schreef in 1986 in Kroniek der vereniging Kegelclub te Dieren dat in het nabijgelegen Doesburg in 1833 een kegelbaan werd aangelegd. De Graafschapbode schreef op 19 januari 1884 over een kegelconcours in diezelfde Hanzestad, waarbij de aanwezigen zich meteen verenigden in de nieuwe kegelclub Volharding. Die hield het overigens maar twee jaar uit, maar er zullen ongetwijfeld wel eens mensen uit Dieren aanwezig zijn geweest.

Twee jaar later werd de Kegelclub te Dieren opgericht, op 18 juni 1886. Het Gelders Archief meldt dat deze het beoefenen van de kegelsport tot doel had en de bevordering van de gezellige omgang der leden. ‘In de beginjaren kegelde de club op een baan met één plank, gelegen tegen het Wapen van Gelderland te Dieren. In 1911 werd in de tuin van het veerhuis een nieuw kegelhuis gebouwd. In 1962 verhuisde de club tenslotte naar de zaal Wegman aan de Kerkstraat, alwaar vier kegelbanen in gebruik werden genomen.’

Van Oosten Slingeland concludeerde na archiefonderzoek dat deze oprichtingsdatum redelijk willekeurig is gekozen, omdat een maand daarvoor al een eerste bijeenkomst was geweest. Hoe dan ook: in die beginfase werden achttien mensen lid, van wie Van Oosten Slingeland uitzocht wie dat eigenlijk waren. Zo krijgen we goed beeld van de plaatselijke aantrekkingskracht van een kegelclub in 1886.

De volgende beroepen trof Van Oosten Slingeland aan.

• wijnhandelaar
• winkelier en graanhandelaar
• kastelein
• horlogemaker
• sigarenfabrikant
• kastelein
• handelaar in gedistilleerd
• hotelhouder
• leerlooier, later raadslid en wethouder in Dieren
• rentenier
• drukker en uitgever
• leerlooier
• oliehandelaar
• iemand zonder beroep

De oudste melding van deze club in de krantenarchieven is van 5 juni 1888 in het Het Nieuws van den Dag. De club uit Dieren deed drie dagen eerder mee aan een kegelconcours in Nijmegen, waar ze eindigde op de derde plaats.

De Gazelle-fabriek

In de Graafschapbode van 22 maart 1911 werd geschreven over het naderende 25-jarige jubileumfeest, dat gevierd zou worden met een internationaal kegelconcours. Prins Hendrik en koningin-moeder Emma stelden hiervoor zelfs prijzen beschikbaar, aldus Van Oosten Slingeland.

Willem Kölling was lid van de regelingscommissie, waarbij de Kegelclub iemand had aangetrokken van groot aanzien. Kölling begon in 1892 met een rijwielhandel, waaruit de fietsfabriek van Gazelle groeide. En meer leden van deze invloedrijke familie in Dieren waren lid van de plaatselijke kegelclub, want met grote regelmaat dook hun naam op in wedstrijdverslagen.

Deze familie speelde zo een grote rol in de oergeschiedenis van de plaatselijke sport in Dieren, vooral bij de organisatie van wielerwedstrijden. En dus ook bij de kegelsport, waarmee we begrijpen dat deze een belangrijke sociale rol vervulde in de Dierense gemeenschap.