Hank Beenders was de eerste Nederlander in de NBA

Haarlemmer Henry ‘Hank’ Beenders was in 1946 de allereerste Nederlander in de NBA. De bijna twee meter lange speler schoot zelf echter liever met een jachtgeweer dan met een basketbal.

‘Henry Beenders was pas acht jaar oud toen hij zijn familie en vriendjes in Haarlem in 1924 gedag moest zeggen,’ zo weet basketbalkenner Jelte Posthumus, die werkt aan een boek over Nederlandse pioniers in de NBA. Hij sprak voor zijn boek familie en vrienden van Beenders, waaronder Herny’s zoon John.

Met zijn moeder Grada, twee oudere broers en een jonger zusje stapte Henry in Rotterdam op de boot naar Amerika. Vader Anton was al eerder al vertrokken om werk te zoeken. ‘Hij ging op zoek naar een beter bestaan’, aldus John, een zestiger die nog steeds vlakbij New York woont, de streek waar zijn Nederlandse grootouders zich negentig jaar geleden vestigden.

Buitenleven

Het gezin Beenders woonde er tussen vele Nederlanders, met wie ze veel optrokken. Vader Beenders nam zijn zoons regelmatig mee om te jagen en te vissen. Vaak waren ze al voor zonsopgang op pad en kwamen ze pas ’s avonds laat weer thuis. John: ‘Dat buitenleven was mijn vaders grote liefde, meer nog dan het basketbal.’

De jonge Henry, die in Amerika de naam Hank aannam, blonk op de middelbare school al uit in basketbal. In plaats van te gaan studeren wilde hij geld verdienen. Na de middelbare school ging hij daarom aan de slag in een machinefabriek. Toen hij alsnog besloot te gaan studeren, koos hij voor Long Island University.

Dit team won in 1941 het prestigieuze National Invitational Tournament in New York. De liefde van Hank voor vissen en jagen was inmiddels ook bekend bij zijn teamgenoten. Tijdens zijn afscheidswedstrijd een jaar later in de sporttempel Madison Square Garden in Manhattan kreeg hij van zijn medespelers een hengel en een jachtgeweer cadeau.

De Tweede Wereldoorlog was inmiddels uitgebroken en Hank diende in de luchtmacht. Na de oorlog begon zijn professionele carrière als basketballer.

Diverse teams

Tussen 1946 en 1949 speelde Hank voor verschillende teams in de Basketball Association of America, vanaf 1949 de NBA geheten. In zijn eerste seizoen, voor de Providence Steamrollers, behoorde hij met gemiddeld ruim twaalf punten per wedstrijd tot de topscorers van de competitie.

Hierna ging hij aan de slag bij de Warriors uit Philadelphia. Hier speelde Hank samen met de beruchte ‘Jumping’ Joe Fulks, een onverstaanbare boerenkinkel uit Kentucky met een dodelijk schot. Met de Warriors bereikte Hank in 1948 de finale om het landskampioenschap, maar de Baltimore Bullets bleken net een maatje te groot. In 1949 sloot hij zijn carrière af bij de Boston Celtics.

Grote Mikan

Hank heeft tijdens zijn basketbalcarrière nog tegen de fameuze George Mikan gespeeld, de eerste speler die het basketbal echt domineerde. Mikan speelde voor de Minneapolis Lakers en wordt gezien als een van de pioniers van het professionele basketbal. Mikan won zeven nationale titels en drie topscorertitels. Hij was zo dominant, dat hij verschillende regelwijzigingen in de NBA teweegbracht, zoals de introductie van de schotklok en de goaltendingregel; Mikan was zo lang dat hij ballen die bijna in de basket werden geschoten, er met zijn handen uit wipte. Dat werd verboden.

Volgens zoon John zonk de moed bij vader Hank daadwerkelijk in de schoenen zodra hij tegen Mikan moest spelen. Het was een lesje nederigheid. Volgens John droegen die confrontaties bij aan het besluit van Hank om de basketbal redelijk snel aan de wilgen te hangen.

Nederlands kwijt

Na zijn korte sportloopbaan werkte Hank eerst als vertegenwoordiger van een voedingsmiddelenfabrikant, en later als handelsagent van een kledingimporteur. Zijn vrije tijd bracht hij vooral door in de natuur.

In de jaren zeventig nam hij zijn stokoude moeder nog een keer mee naar Nederland. Vijftig jaar na hun emigratie waren vrijwel alle Nederlandse woorden hem echter ontschoten. Zelfs zijn moeder sprak nog nauwelijks Nederlands. Na haar dood verwaterde ook het contact met de familie in Nederland.

In 2003, op 87-jarige leeftijd, overleed Hank in Somerset in zijn geliefde New Jersey.