Rolstoelbasketbal op Bevrijdingsdag 1956
Op 4 mei is de Nationale Sportherdenking bij het Olympisch Stadion – dit jaar over basketbal in oorlogstijd. Zo is er een directe historische lijn van de Tweede Wereldoorlog naar de geboorte van het rolstoelbasketbal.
Rolstoelbasketbal gaat terug tot de Tweede Wereldoorlog, want na de bevrijding werkten gewonde soldaten aan hun herstel door zoveel mogelijk lichaamsbeweging – onder meer door het spelen van basketbal. De Volkskrant: ‘Men zal verbaasd zijn over de concentratie en de overgave, waarmee verschillende van deze zware invaliden hun sport beoefenen.’ Charles Pahud de Mortanges, meervoudig olympisch kampioen én beroepsmilitair, had meteen na de inval de basis gelegd voor deze nieuwe aanpak in landhuis Kareol in Aerderhout.
De rolstoelbasketballers werden lid van De Rollende Leeuwen, die in 1954 was opgericht door A. Prins uit Heemstede. Prins zat sinds 1938 al in een rolstoel nadat hij als marinevlieger zijn rug had gebroken bij een crash. Na de oorlog nam hij plaats in het bestuur van de Bond van Nederlandse Militaire Oorlogsslachtoffers, die veel aandacht voor lichaamsbeweging en sport.
De oudste filmbeelden van rolstoelbasketbal en de Rollende Leeuwen
Het werk van deze bond kreeg nationale aandacht na een demonstratiewedstrijd rolstoelbasketbal op 5 mei 1956 in het Olympisch Stadion, als opwarmer voor een belangrijke voetbalwedstrijd. ‘De BNMO heeft voor deze dag de datum van 5 mei gekozen,’ schreef Trouw een dag later, ‘omdat hij juist deze dag voor de militaire oorlogsslachtoffers tot een feestdag wil maken.’ Tienduizenden toeschouwers maakten toen kennis met gehandicaptensport, wat veel indruk maakte.
Topfoto.ik heb hem ff ingekleurd pic.twitter.com/C0sQ1f9TJj
— Thomas Janssen (@Janssen_Thomas1) May 5, 2020
Bijna 75 jaar na de Bevrijding is rolstoelbasketbal een vast onderdeel op de Paralympische Spelen, net als bij de Invictus Games dat in 2020 in Den Haag wordt georganiseerd. En ook in onze tijd zijn er nog steeds militairen met oorlogsverwondingen die deze sport spelen, net als in 1956 in het Olympisch Stadion.
Op de Nationale Sportherdenking is ook aandacht voor rolstoelbasketbal in een gesprek met onder meer Mart de Kruif van de Invictus Games 2020 en Jan Berteling, voormalig voorzitter van de NBB. Meer informatie staat hier.
