De vijftiende sterfdag van kaatslegende Hotze Schuil uit Harlingen
Op 25 november 2005 overleed Hotze Schuil, alias de Kaatser van de Eeuw, alias de Lange en alias – mijn persoonlijke favoriet – de Napoleon onder de kaatskeizers.
Het standbeeld van Hotze Schuil in Harlingen
In de herfst van 2005 had ik Hotze Schuil aan de telefoon. Het was vlak voordat in het Olympisch Stadion sportmuseum de Olympic Experience werd geopend, waarin ook zijn naam was opgenomen. Daarom kreeg hij van mij een uitnodiging hierbij te zijn en in eerste instantie wilde hij graag komen. Helaas voelde hij zich op het laatste moment toch niet goed genoeg om de reis van Harlingen naar Amsterdam te maken. Een maand later was hij overleden.
Hotze Schuil grossierde in bijnamen: de Kaatser van de Eeuw, de Lange en – mijn persoonlijke favoriet – de Napoleon onder de kaatskeizers. Niet voor niets: zijn loopbaan op topniveau duurde van 1942 tot en met 1972 – een onwaarschijnlijk aantal jaren. Hij speelde altijd in een lange broek: “Toen God de kuiten uitdeelde, stond ik achteraan en heb daarom geen mooie benen.” Tot twee keer toe is hij vereeuwigd in een stripboek, zoals in Leer om leer van de serie Robert & Bertrand en getekend door niemand minder dan Willy Vandersteen.
Koning ontmoet prins
Deze sportheld is eigenlijk alleen binnen Friesland bekend, want in deze provincie is hij de grootste kaatser onder de kaatsers – letterlijk en figuurlijk. Vooral door zijn prestaties op de P.C., het jaarlijkse kaatsevenement in Franeker, was hij bij leven al een legende.
De officiële site van de P.C. meldt over Schuil: ‘In 1946 begon voor De Lange de triomftocht over de kaatsvelden. De keizer onder de kaatskoningen won reeds in 1945 op de PC een tweede prijs en in 1946 won hij dit kaatsevenement en werd meteen tot koning uitgeroepen. In 1947 bracht Z.K.H. Prins Bernhard een bezoek aan de PC en voor de finale werden de beide finaleparturen aan hem voorgesteld. Ook nu werd de veelzijdige Schuil, hij kon meesterlijk op- en uitslaan, winnaar en mocht hij opnieuw de koningsbal in ontvangst nemen. In 1952 herhaalde dat feit zich.’
Ook in 1949, 1953 en 1967 stond hij op de hoogste trede van het ereschavot. Verder won hij nog zes keer een tweede prijs en vijf keer een derde of vierde prijs. Met zevenendertig punten is Schuil nog steeds de onbetwiste aanvoerder van het PC-puntenklassement.
De allerallerbeste
Voor de niet-Friezen, die nog steeds hun schouders ophalen: de PC bestaat al sinds 1854 en is daarmee het oudste sporttoernooi van Nederland – zelfs ouder dan buitenlandse grootheden als de Olympische Spelen, de Tour de France of Wimbledon. Wanneer iemand de beste is uit de geschiedenis van ruim 165 jaar moet die wel heel goed zijn.
Maar die wetenschap beperkt zich helaas vooral tot Friesland. Bij de eerdergenoemde opening van de Olympic Experience sprak ik spreekstalmeester Jack van Gelder aan. “Hotze Schuil heeft zich helaas afgemeld.”
Van Gelder verbaasd: “Wie zeg je? Nog nooit van gehoord.”
HarlingHotzingen
Schuil is geboren en overleden in Harlingen. Hij groeide op in een arbeidersmilieu met weinig geld. Toen bleek dat hij een goede kaatser was, kreeg hij een prachtige kans om aan de armoede te ontsnappen. In de Tweede Wereldoorlog werd hij in Duitsland als dwangarbeider ingezet. Tijdens een van de vele bombardementen ontsnapte hij en keerde lopend terug naar Harlingen.
In november 2005 is hij in deze stad in zijn slaap overleden. Nog tijdens zijn leven wist hij dat er een biografie over hem zou verschijnen, geschreven door Jelle Bangma, Ate de Jong en Wio Joustra. Dit boek De Lange: Hotze Schuil, Keizer onder Kaatskoningen is twee maanden na zijn dood verschenen.
Ook was Schuil ervan op de hoogte dat hij in Harlingen een standbeeld zou krijgen. Dat werd in 2006 onthuld. Het Friesch Dagblad schreef in 2005 over al dit eerbetoon: “Mut dit nou allemaal voor sun gewone Harlinger jongen?”, zou Schuil volgens de krant hebben gedacht als hij nog had geleefd.
Blijkbaar wel en is het daarom geen idee om Harlingen minstens één dag per jaar Hotzingen te noemen?
