Nederland en een onvoorziene afgang in de Davis Cup

In 1920 trok Nederland zich terug uit de Davis Cup. Dat begreep niemand, behalve enkele restaurateurs, hoteliers en de Nederlandse tennisbond. De spelers waren verbaasd, verward en verbolgen.

Tennissers Christiaan van Lennep, Arthur Diemer Kool en Gerard Scheurleer , allemaal uitkomende voor de Haagse club Leimonias, waren in de jaren tien van de vorige eeuw langzaam overtuigd geraakt van hun kansen op internationaal niveau. In 1920 melden ze zich daarom namens Nederland voor het eerst aan voor het toernooi om de Davis Cup.

Een kleine 21 jaar eerder kwamen vier leden van het tennisteam van Harvard op het idee om een internationale landenwedstrijd te organiseren, Een jaar later organiseerde een van deze vier spelers, Dwight Davis, een eerste toernooi en betaalde uit eigen zak een imposante zilveren beker als wisselprijs.

Aanvankelijk deden alleen de VS en Groot-Brittannië mee. Later volgden andere landen. Tot 1972 was de regerend kampioen automatisch geplaatst voor de finale. Alle andere landen speelden eerst onderling een toernooi. De winnaar hiervan speelde dan tegen de heersende kampioen om de openstaande titel.

Drukke kalender

Zo ook in 1920. In de lente van dat jaar begon de nationale tenniswereld zich langzaam te realiseren wat de aanmelding voor het Amerikaanse toernooi daadwerkelijk inhield. De Nederlandse tennisbond, met als voorzitter publicist Jan Feith, maakte in maart plannen voor de begeleiding van een team.

Het werd wel duidelijk dat de wedstrijdkalender erg aan het vollopen was. Begin juni was er de jaarlijkse interland tegen België, daarna Wimbledon, eind juli de nationale kampioenschappen in Hilversum en vervolgens de Olympische Spelen in Antwerpen. Daartussendoor moesten nog alle clubtoernooien worden afgewerkt. Was er eigenlijk wel ruimte voor de Davis Cup?

Dat moest de ervaring dan maar leren. Half juni kwam in de eerste ronde het sterke Zuid-Afrika op bezoek in Arnhem. Op het tennispark Klarenbeek boekte het Nederlandse team een sensationele overwinning. Omdat Canada, de tegenstander in de volgende ronde, geen zin had in de verre reis naar Nederland, stond ons land plots door een walk-over in de finale van het uitdagerstoernooi. De VS zou de tegenstander zijn en de winnaar van deze confrontatie zou dan tegen de heersend kampioen Australië, mogen strijden om de titel.

Hotels en restaurants gaan voor de Davis Cup

Maar zover was het nog lang niet. De geplande ontmoeting met de Amerikanen viel namelijk samen met de nationale kampioenschappen. Die waren voor de tennisbond op dat moment van groot commercieel belang. De hotels waren gereserveerd, eetgelegenheden geboekt, kortom het was te kostbaar om het toernooi nog te verplaatsen.

Jammer voor de Davis Cup, de nationale kampioenschappen gingen voor. Half juli stuurde voorzitter Feith daarom een telegram naar de leden van het Davis Cup team: deelname aan toernooi werd ‘geschrapt’.

De spelers waren woest. In de landelijke kranten lieten ze weten ‘nergens in gekend te zijn’. Volgens hen heeft de bond ‘door inschrijving deelname aan het hele toernooi gegarandeerd’. Terugtrekken ‘is onsportief, ja immoreel, ten opzichte van Zuid-Afrika dat zich nu wel zal verbazen over zijn uitschakeling’.

Ook geen Zomerspelen

De spelers hadden dan ook geen zin om mee te doen aan het NK. In het Algemeen Handelsblad meldden de spelers dan: ‘In weerwil van de herhaalde pogingen van Bondszijde, hebben wij geweigerd deel te nemen aan de nationale kampioenschappen. We mogen hier constateren dat wij overtuigd zijn dat het besluit van den Bond omtrent de Davis Cup, niet de gevoelens weergeeft van de Nederlandsche lawntenniswereld.’

De sfeer was totaal verpest. Zo erg zelfs, dat Nederlandse spelers besloten om in augustus ook niet naar de Olympische Spelen te gaan. De heftige ruzie, die voortdurend publiekelijk werd uitgevochten, luidde uiteindelijk het vertrek van bondsvoorzitter Feith in.

Ondertussen ging de strijd om de Davis Cup gewoon door. Eind december versloeg het team van de VS met gemak Australië, en nam zo de beker mee naar huis. Of dit Nederland toen, zonder het optreden van Feith, ook was gelukt, zal voor altijd een raadsel blijven.