Nederland-Spanje: de eerste grote ruzie tussen bobo’s en internationals

Op 5 september 1920 speelde Oranje voor het eerst tegen Spanje. Het werd in meerdere opzichten een groot drama.

De Nederlands en Spaanse voetballers kwamen elkaar voor het eerst tegen op de Olympische Spelen van Antwerpen. De stad was behoorlijk gehavend uit de Eerste Wereldoorlog gekomen, dus goede huisvesting lag hoe dan ook niet voor het oprapen. Ook de Oranjespelers ondervonden dit aan den lijve. Ze werden door de Nederlandse Voetbalbond ondergebracht op het schip De Hollandia, hoe toepasselijk. Volgens dagblad Het Vaderland was het geen best bootje: ‘Een akelig, somber krot, waarin men geen gevangene opbergt.’

Nu was het de voetbalbestuurders opmerkelijk genoeg wel gelukt om voor zichzelf een goed onderkomen te vinden. Het bestuur zat zelfs in een fraai hotel. De voetballers zagen het allemaal met argusogen aan en sfeer werd er niet beter op.

Ondeugdelijke dames

Ondanks de armoedige huisvesting wist Oranje op het veld goed voor de dag te komen. Er werd gewonnen van Luxemburg en Zweden. Tegen gastland België ging het mis en werd er verloren. Alle opgekropte frustratie kwam er nu uit. NRC: ‘In een nabijgelegen hotel probeerden sommige spelers hun ellende te vergeten aan de bar en op de dansvloer, champagne drinkend met ladies, wier deugdopvatting van bedenkelijke breedte is.’

Als straf voor het wangedrag besloot de voetbalbond om vier spelers naar huis te sturen, nog vóór de volgende wedstrijd om de derde plaats tegen Spanje. Hier greep aanvoerder Leo Bosschart in en verklaarde namens alle spelers dat het hele elftal dan zou opstappen. Om een afgang tegen Spanje te voorkomen trok de voetbalbond daarop de straf in, waarna Oranje de wedstrijd verloor.

Het Vaderland verdedigde de spelers, omdat die zo slecht waren behandeld door de officials. Die krant trok dan ook een compleet andere conclusie dan NRC: ‘Wat een ergerlijk gemis aan zorg, aan leiding, aan organisatie, wat een prutsboel, wat een geklungel.’

Baby

De Zuid-Linburger vatte de affaire kort en krachtig samen: ‘Nederland is te Antwerpen door Spanje, de baby in het internationale voetbalhuishouden, met 1-3 geklopt. Het is een droef, maar logisch einde van een toernooi, waarin domheid en vlegelachtigheid een groot woord hebben gevoerd.’ Er was ook nog goede nieuws, want de een wedstrijd tussen Nederlandse en Belgische journalisten werd door de Nederlanders met 1-0 gewonnen.

Na de Olympische Spelen namen de voetbalofficials alsnog wraak. Op 28 maart 1921werd voor een thuiswedstrijd tegen Zwitserland de ploeg alsnog compleet vernieuwd. Van de elf spelers uit de wedstrijd tegen Spanje werd er geen één opgesteld. Er stonden maar liefst zeven debutanten in het elftal, met daarbij nog vier ervaren Oranjeklanten. Wisselspelers bestonden nog niet.

Het had het gewenste effect, want het nieuwe Oranje speelde, ondanks dat het stevig stormde heel behoorlijk. Het Handelsblad schreef: ‘Ons nationaal elftal heeft, de omstandigheden in aanmerking genomen, een goeden wedstrijd gespeeld. We hebben gewonnen. Voor de rust hadden de Zwitsers ongeveer niets in te brengen.’

Sneer

Na rust werd het wat spannender. ‘In die tweede helft van den wedstrijd werden eenige scrimmages voor het Zwitsersche doel uitgevochten, wat voor de rust voor het Hollandsche doel niet het geval is geweest.

De storm speelde beide partijen parten. ‘Mooi spel was natuurlijk niet te verwachten onder deze abnormale weersomstandigheden, doch er is zeer voldoende gespeeld en de meeste spelers hadden den bal goed onder controle.’ Het Het Handelsblad werd zo een meer dan aardige wedstrijd die Oranje uiteindelijk met 2-0 won. deelde nog wel een sneer uit: ‘Geen enkel van onze spelers was een failure, en dat is meer dan men van menig vroeger Nederlandsch elftal kan zeggen.’

Sindsdien zijn er met wisselend succes nog drie wedstrijden van Oranje geweest waarbij er een geheel nieuw elftal werd opgesteld: op 11 augustus 2010 tegen Oekraïne (1-1), op 8 juni 2022 uit tegen Wales (1-2) en op 19 november 2024 tegen Bosnië Herzegovina (1-1).