Het is de 25e sterfdag van Kea Bouman, de eerste Nederlandse tennisser in de top tien
Op 17 november 1998 overleed Kea Bouman, de eerste Nederlandse tennisser van wereldklasse. Een kleine honderd jaar geleden was ze haar eigen land ontstegen.
Kea Bouman in 1927, bewerkte foto via Europeana / Bibliothèque nationale de France
De huidige wereldranglijst bij de vrouwen begon in 1975 als de WTA Rankings. Dat wil niet zeggen dat er daarvoor nog niemand op het idee was gekomen om zo’n rangschikking te maken.
De Engelsman Wallis Meyers bijvoorbeeld hield een kleine honderd jaar geleden een eigen wereldranglijst bij als één van de belangrijkste tennisjournalisten ter wereld. Eén keer per jaar stelde hij die op. Het was niet de enige wereldlijst, merkte De Nieuwe Rotterdamsche Courant in oktober 1927 op. ‘De liefhebberij voor ranglijsten wordt elk jaar grooter. Er zijn officieele, officieuse en particuliere; betrouwbare en fantastische.’ Volgens deze krant was de lijst van Meyers internationaal toonaangevend.
Het grote feit
In oktober 1927 stond Kea Bouman op de negende plaats op die lijst van Meyers. ‘Voor het eerst is Nederland dus vertegenwoordigd op deze wereldranglijst,’ aldus Het Algemeen Handelsblad.
Dit jaar verliep dan ook buitengewoon voor Bouman. In juni won zij de Open Franse Kampioenschappen, nu Roland Garros. Zij was zo de eerste Nederlandse winnaar van een grandslamtoernooi – bijna zeventig jaar vóór Richard Krajicek. ‘Het groote feit is gebeurd!’, jubelde sporttijdschrift De Corinthian. ‘Nederland heeft een eindstrijd gewonnen.’
Zoals het hoort waren de verwachtingen voor Boumans optreden op Wimbledon meteen volkomen overspannen. Zelfs de legendarische tennislegende Amerikaanse Bill Tilden bemoeide zich ermee: “Destined to go still further”. De klap kwam daarom extra hard aan toen de Nederlandse strandde in de vierde ronde. “Wat ’n sufferd,” riep collega-tennisser Henk Timmer nadat hij tijdens zijn eigen wedstrijd van de uitschakeling hoorde.
Ondanks die domper was Bouman in die tijd het Nederlandse tennis ontstegen en daarom verkoos ze een Amerikaanse reis in de zomer boven het Nederlandse kampioenschap. Ze was ook afwezig tijdens een interland tegen Frankrijk, waar beide ploegen zonder hun topspelers in actie kwamen vanwege andere verplichtingen. De Franse reserves wonnen met 10-0, wat het Nederlandse tennis weinig hoop gaf voor een goede opvolgster. Bouman zelf dwong ondertussen respect af tijdens haar Amerikaanse toer.
Amsterdam 1928
In 1928 schoof Bouman zelfs door naar de achtste plaats. In dat jaar speelde zij in Den Haag tegen de Amerikaanse Helen Wills, de beste ter wereld. In de dubbel won Bouman nog, samen met partner Madzy Rollin Couquerque, maar in het directe duel had ze geen schijn van kans. Duizenden toeschouwers keken ademloos naar Wills, al duurde het maar 35 minuten. De Amerikaanse kreeg een groot applaus van het Nederlandse publiek.
Het schrappen van tennis op de Olympische Spelen dat jaar in Amsterdam was een grote teleurstelling, want zo kreeg Bouman in eigen land geen kans om haar status als wereldster te bevestigen. Jammer, want echte tenniswedstrijden zijn toch leuker dan een virtuele ranglijst.
En zo mocht Bouman het met dit gedicht doen:
Goed geslagen, goed getippeld
Kea Bouman kampioen!
Fijne speelster, geef uw wang ‘ns
En ontvang een massa-zoen.
Het enige radiofragment
In 1960 was Bouman te horen in het AVRO-radioprogramma In het dal van Olympia. Hierin kwamen Nederlandse olympiërs aan het woord, die vertelden over hun deelname aan de Olympische Spelen – in het geval van Bouman in 1924. Het is een bijzonder geluidsfragment over de begintijd van Nederland als sportland.
Ze was in deze uitzending uiterst tevreden over haar loopbaan: “Ik ben dankbaar voor de tennistijd, die ik gehad heb. Het heeft me in staat gesteld om vele landen te bezoeken en met veel mensen kennis te maken en ook de andere mentaliteiten van de mensen te leren begrijpen. Ik geloof dat je daar ook wel een ruimere blik van krijgt.”
Hier de complete uitzending, waarbij Bouman begint vanaf ongeveer 17 minuten.
